– ەرلان اعا، بىلۋىمشە، ءسىز فيزيكا-ماتەماتيكا ماماندىعىندا ءبىلىم الدىڭىز. كينو الەمىنە قالاي تاپ بولدىڭىز؟
– مەن كينوعا كەزدەيسوق كەلگەن اداممىن. قىزمەتىم 2005 جىلى «اراي+» اتتى تەلەكانالىنان باستاۋ الدى. ودان كەيىن «جەتىسۋ» تەلەارناسىندا جۇرگىزۋشى-رەداكتور بولدىم، سول قىزمەتپەن قاتار مەنەدجەر، مونتاجەر جۇمىسىن اتقارىپ ءجۇردىم. الماتى قالاسىنداعى «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىندا، كەلىسىمشارتپەن «كتك» تەلەارناسى سونىمەن قاتار، «قازاقستان بارىسى» جارىسىندا قىزمەت ىستەدىم. الايدا، تۇپكى ماقساتىم كينو سالاسىنا كەلۋ بولاتىن. مىنە، ودان بەرى ەكى-ۇش جىل ۋاقىت ءوتىپتى. كينو الەمىنىڭ قىر-سىرىمەن تانىستىعىم وسىلاي باستالدى.
– ەكى جىل ۋاقىت ىشىندە «و، ءلايلا»، «Welcome to Zhetysu»، «I love Taldykorgan» فيلمدەرى جارىققا شىقتى. رەجيسسەرى ءوزىڭىز. سول جايلى تولىعىراق بايانداپ بەرسەڭىز.
– 2016 جىلى تۇسىرىلگەن فيلم شورا مەن ءلايلا اراسىنداعى عاشىقتىق سەزىمىن باستى نىسانعا الدىق. اتالمىش تۋىندىعا مەملەكەت تاراپىنان ەشقانداي قاراجات كەتپەدى. وعان «جەتىسۋ» تەلەارناسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ ىشكى ساياسات باسقارماسى قولداۋ كورسەتتى. تالدىقورعان قالاسىندا تۇسىرىلگەن تۋىندىنىڭ ماقساتى ۇلى ماحاببات سەزىمى ارقىلى تالدىقورعان قالاسىنىڭ ادەمى ساۋلەت قۇرىلىسىن كورسەتە وتىرىپ، قازىرگى تاڭدا قوعامداعى ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرىن قوزعاۋ بولدى.
ال «Welcome to Zhetysu» ءفيلمىنىڭ يدەياسى ون جىل بۇرىن پايدا بولدى. ياعني ءى.جانسۇگىروۆ اتىنداعى جمۋ وقىپ جۇرگەنىمدە، ايدىن ەسىمدى دوسىم ءوزىنىڭ كومەديالىق فيلم تۇسىرگىسى كەلەتىنىن ايتتى. وندا ءبىزدىڭ تۋعان جەردىڭ بار بايلىعىمەن سۇلۋلىعىن پاش ەتۋدى كوكسەدىك.
مىنە، وسى كۇنەن باستاپ سول كارتينا ەسىمىزدەن شىقپادى. ارمانىم ورىندالدى. «Welcome to Zhetysu» 2017 جىلدىڭ كۇزىندە الماتى وبلىسىندا ءتۇسىرىلدى. بۇل تۋىندى جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ كورنەكتى جەرلەرىن كينو تىلىمەن ناسيحاتتايتىن ەرەكشە جوبا بولدى دەسەم ارتىق ەمەس شىعار.
«I love Taldykorgan» جەتىسۋدىڭ كىندىك قالاسىنىڭ ساۋلەتى مەن سالتاناتىن، ادامدار اراسىنداعى سىيلاستىق پەن قۇرمەت، ماحاببات سەزىمىن دارىپتەيتىن تۋىندى. اۋەلگىدە بۇل ميۋزيكلدى قىسقا مەتراجدى فيلم رەتىندە ءتۇسىرۋدى ويلاعان ەدىك. وقيعا جەلىسىنىڭ ءوربۋى ءتۇسىرۋ توبىن دا، اكتەرلەردى دە قىزىقتىرىپ، لەنتا 50 مينۋتقا سوزىلدى. ءبىز بۇل جۇمىسىمىزدا جالاڭ اقىل ايتۋدان اۋلاق بولدىق. اۋىل مەن قالا ءومىرى اراسىنداعى الشاقتىق، ادامداردىڭ داۋلەتتى تۇرمىسى مەن الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ورتانىڭ كەرەعار سيپاتىن، تۋعان جەرگە دەگەن قۇرمەت پەن الەم تانۋعا دەگەن قۇشتارلىقتىڭ دا قىرلارىن جاستارعا، جالپى كورەرمەنگە ۇعىنىقتى جەتكىزۋگە تىرىستىق.
– فيلمدەرگە اعىلشىن اتاۋىن بەرىپسىزدەر، ونىڭ سەبەبى نەدە؟
– جازۋ – بەلگىلى ءبىر ارىپتەردىڭ جيىنتىعى عانا ەمەس، ۇلتتىڭ وزىندىك بولمىسىن تانىتاتىن تاڭبالار جۇيەسى، سول ۇلتتىڭ تاريحى، مادەنيەتىنىڭ تاڭبالانعان جادىگەرى. ءار حالىقتىڭ رۋحاني، مادەني ءوسۋىن، عىلىمى مەن ءبىلىمىنىڭ، بارلىق سالاداعى دامۋ دەڭگەيىن كورسەتەتىن ماڭىزى زور الەۋمەتتىك-مادەني قۇبىلىس.
جازۋ ارقىلى وتكەن مەن بۇگىنگى جانە بولاشاق ءومىرىمىز جالعاستىق تابادى دەگەن نيەتپەن فيلمدەرگە اعىلشىن اتاۋىن بەردىك. اتاۋ لاتىن الىپبيىنە قاراي ءالى دۇرىستالىپ، وزگەرۋى مۇمكىن.
– ەڭ قىزىعى، ەكى ءفيلمنىڭ دە ءتۇسىرۋ جۇمىستارى ەكى ايعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتا اياقتالعان ەكەن...
– اركىم ءارتۇرلى جۇمىس ىستەيدى. الدىمەن بارلىعىن باسىمىزدا «ءپىسىرىپ» الامىز. كوبىنە جۇمىس سەناريي قيىندىعىنا بايلانىستى. ادەتتە ءبىر تولىقمەتراجدى ءفيلمنىڭ ءتۇسىرىلۋ بارىسى 10-15 كۇنگە كەتەدى. ءبىراق ءتۇسىرىلۋ بارىسىنان گورى دايىندىق جۇمىستارى كوپ ۋاقىتتى الادى.
– فيلم تۇسىرۋگە ارنايى تاپسىرىس الاسىزدار ما؟
– ەكى فيلم دە الماتى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ءتۇسىرىلدى. سىرتتان تاپسىرىس بيىل ءتۇستى. وتكەن جىلى «اتلاح» اتتى تاريحي فيلم تۇسىرىلگەن بولاتىن. تۇسىرىلىمگە رەسەيدەن كەلگەن ماماندار، قازاقستانداعى كينوكومپانيامەن كەلىسىمشارت جاساپ، دەرەكتى فيلمگە ءتۇسىرۋدى جوسپارلاعان ەكەن. سوعان رەجيسسەر رەتىندە شاقىردى.
– ءتۇسىرىلىم بارىسىنىڭ قىزىعى مەن قيىندىعى تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز...
– كينو – ۇلكەن ونەر، قيىندىقسىز بولمايدى. ەڭ باستى قيىندىقتى اۋا رايى تۋعىزدى.«Welcome to Zhetysu» ءفيلمى رايىمبەك اۋدانىنداعى، قايىڭدى كولىندە كۇز مەزگىلىندە تۇسىرىلگەن بولاتىن. كۇننىڭ ىستىعىنا بايلانىستى سەناريي بويىنشا سۋعا ءتۇسۋ جوسپارلانعان. ءبىر كۇن بۇرىن بارىپ، دەمالىپ سول كۇنى تۇندە كۇن ىستىق بولعاننان كەيىن كولىگىمە ۇيىقتادىم. تاڭ اتا كوزىمدى اشىپ قاراسام، اينالانىڭ ءبارى اپپاق. باسىندا تۇك تۇسىنبەدىم. دالاعا شىقسام تىزەدەن كەلەتىن قار جاۋىپتى. سول مەزەتتە سەناريي كۇرت وزگەردى، 30-40 شاقتى ادامدى قايتارۋعا تۋرا كەلدى. قاردىڭ قالىڭ جاۋعانىنان كولىك تاۋعا قاراي كوتەرىلە الماي، بۇكىل تەحنيكانى بيىككە، ءوز كۇشىمىزبەن تاسىدىق. كوپ قولايسىزدىقتار بولدى. دەگەنمەن ءبارى دە ءساتتى شىققان سياقتى.
– الداعى جوسپارلارىڭىزبەن بولىسسەڭىز. ءقازىر قانداي جوبالارمەن اينالىسىپ جاتىرسىز؟
– وسى جىلدىڭ سوڭىنا قاراي 11 سىنىپتىڭ تۇلەكتەرىنە قاتىستى، ياعني ۇبت، ءبىلىم سالاسىنا ارنالعان فيلم ءتۇسىرۋ جوسپاردا. فيلم ءتۇسىرىلىمى قىركۇيەك ايىندا باستالادى.
جەتىسۋ كينوكومپانياسى، قازىرشە (كينودەپارتامەنت) وسى جەتىسۋ تەلەارناسى بازاسىندا اشقان بولاتىنبىز. الداعى ۋاقىتتا بارلىبەك سىرتتانوۆ، مۇقالي جالايىر باتىر، ءىلياس جانسۇگىروۆ، راقىمجان قوشقاربايەۆ سىندى تانىمال تۇلعالارعا ارناپ 4 دەرەكتى فيلم تۇسىرەمىز دەپ جوسپار قۇردىق. ءدال قازىرگى ۋاقىتتا «ءىلياس» اتتى دەرەكتى ءفيلمنىڭ ءتۇسىرىلىمىن باستاپ كەتتىك.
– اڭگىمەڭىزگە راقمەت!
بالجان قايرات قىزى، الماتى وبلىسى
