تۇركى ناسىلىنە جاتاتىن قىرىقتان استام ۇلت وكىلدەرى بولسا دا، جەكە مەملەكەت بولعان جانە اۆتونوميالىق قۇقىعى بارلارىن قوسقاندا ارەڭ وننان اسادى. سولاردىڭ ىشىندەگى ەكونوميكالىق الەۋەتى جاعىنان دا، حالىق سانى جاعىنان دا بىرەگەيى – تۇركيا رەسپۋبليكاسى. ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن العاش مويىنداپ، بىزگە دوستىق ءارى باۋىرلىق قامقورلىق تانىتقان دا سولار.

[caption id="attachment_10344" align="alignleft" width="350"] ەردوعان مەن نازاربايەۆ[/caption]

تۇرىك باسشىلىرى تۇرعىت وزالدان باستاپ، كەشەگى سۇلەيمەن دەميرال، ابدوللا گۇل تۇسىندا دا قازاق حالقىنا دەگەن ادال كوڭىلدەرىن ايگىلەپ كەلگەن بولاتىن. سودان بەرى قازاقستان مەن تۇركيا اراسىندا ەكونوميكالىق، مادەني، اقپاراتتىق بايلانىستار ۇدەي تۇسپەسە، كەمىگەن ەمەس. اسىرەسە، قازاق جەرىنە ىرگە تەپكەن ءعىلىم-بىلىم وردالارىنىڭ ورنى بولەك ەدى ءبىز ءۇشىن. جاقىندا عانا رەجەپ تايىپ ەردوعاننىڭ قازاق جەرىنە اياق باسۋى دا ءبارىمىز ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق بولدى. تۇرىكتىڭ جاڭا باسشىسى دا بۇرىنعىلارىنىڭ ءىزىن جالعاپ، قازاق حالقىنا دوستىق پەيىل تانىتاتىنىنا كۇمانىمىز بولعان جوق. بۇل كەزدەسۋدە باۋىرلاس ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستاردى نىعايتۋ كەرەكتىگى باسا ايتىلدى. تىپتەن تۇركىستاندا ۇلكەن مەشىتتىڭ اشىلۋىنا ەكى ەل باسشىسى بىرگە قاتىستى.

اتتەڭ... سىرتتان باقىلاعانعا ءبارى تاماشا سياقتى. ءبىراق، ەردوعاننىڭ كوزدەگەنى باسقا بولىپ شىقتى. ەل پرەزيدەنتىنەن «قازاق-تۇرىك ليسەيلەرىن» جابۋدى قولقالاي كەلىپتى. نازاربايەۆقا: «بۇلار مەكتەپتەردى مەملەكەتكە وتكىزدى دەپ الداپ ءجۇر ءسىزدى. تۇرىكتەردىڭ ورىنىنا قىزمەت جاساپ جاتقان قازاقتار دا «پاراللەل قۇرىلىمنىڭ»  تاربيەسىن كورگەندەر. بۇل ماسەلەگە قاتىستى ارنايى ازىرلەگەن دەرەكتەرىمىزدى دە قازاقستان تاراپىنا بەردىك»، –دەدىم دەپتى ءبىر سۇحباتىندا. «پاراللەل قۇرىلىم» دەگەنى گۇلەنننىڭ جاقتاۋشىلارى نەگىزىن قالاعان مەكتەپتەر عوي باياعى. ارينە، تۇركيا ءۇشىن ەمەس، ەردوعان ءۇشىن. نازاربايەۆ «باۋىرلاسىنىڭ» كوڭىلىن جىقپاي ماقۇل دەدى مە، الدە كەيىن كورەرمىز دەپ شىعارىپ سالدى ما نەمەسە ۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولدى ما، ول جاعى قازىرشە بەيمالىم.

باسقانى قايدام، ەردوعاننىڭ بۇل «دوستىعى» كوڭىلگە كۇمان ۇيالاتتى.

نەگە دەيسىز عوي؟

[caption id="attachment_10345" align="alignright" width="367"] ف. گۇلەن[/caption]

ويتكەنى، قازاق-تۇرىك ليسەيلەرىنىڭ قازاققا بەرگەنى دە، بەرەرى دە وتە كوپ ەدى. قازىرگى قازاق جاس ينتەلليگەنسياسىن قۇراپ وتىرعانداردىڭ ءبىرازى وسى وقۋ ورنىنىڭ تۇلەكتەرى. تىپتەن جىل سايىن ءتۇرلرى پاندىك وليمپيادالاردا التىننان القا تاعىنىپ، قازاق اتىن شارتاراپقا ايگىلەگەن دە وسى وقۋ ورنىنىڭ وقۋشىلارى بولاتىن. بۇل مەكتەپتەردىڭ ءبىلىم ساپاسىنىڭ قانداي ەكەنىن ەندى تۇيسىنە بەرىڭىز. بۇل اقيقاتتى ءبىز عانا ەمەس، الەم مويىنداعان. سوناۋ اتىنان ات ۇركەتىن اقش، گەرمانيا، فرانسيادان باستاپ، جۇزدەن استام ەلدە وسى ليسەيلەر جەلىسى بار. سول ەلدەردىڭ ەشقايسىسىنا اۋىز اشپاي، تەك قازاقستانعا قولقا سالۋى قيسىنسىزداۋ كورىندى.

ەگەر شىنىمەن قازاق-تۇرىك ليسەيلەرى تەرىس باعىت ۇستانعان بولسا، الدەقاشان اقپارات قۇرالدارى سىناپ، ۇقك شىنداپ ىسكە كىرىسەر ەدى. ۇلتتىق بىرلىگىمىزگە وراسان ءقاۋىپ ءتوندىرىپ تۇرعان ءتۇرلى سەكتالارعا دا ەسىك اشقاندا، ال ۇلتىمىزدىڭ مەرەيى مەن ءبىلىمىن اسىرعان قازاق-تۇرىك ليسەيلەرىن ەسىكتەن سىعالاتقانىمىز ءجون بولماس.

ەردوعان مەن گۇلەننىڭ ارازدىعى – تۇركيانىڭ ءوز ماسەلەسى. وعان قازاقستاندى ارالاستىرۋ، سونىمەن قاتار، ۇلت مۇددەسىنە ساي ەمەس ىسكە بارعىزۋ ادىلەتتىڭ جولى ەمەس، ارينە. قازاق-تۇرىك ليسەيلەرىنە قانداي پوزيسيا ۇستانۋ –قازاقستتانىڭ ىشكى ءىسى. مۇمكىندىگىنشە، وسى ليسەيلەردىڭ مەتوديكالىق ءارى جۇمىس ىستەۋ ءتاسىلىن، ءبىلىم مەن تاربيە قاينارىن وزىمىزگە پايدالانىپ، باسقا دا دارىندى بالالار مەكتەپتەرىن كوتەرسەك، نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ نەگىزىن وسى ليسەي تۇلەكتەرى مەن ۇستازدارى قۇراپ وتىرعانىن ەسكە الساق، بۇل قۇرىلىمنىڭ قازاق ءۇشىن ءدال ءقازىر اسا قاجەت ەكەنى ايدان انىق.

ەردوعان ايتتى ەكەن دەپ، ليسەيلەرىمىزدى جاۋىپ تاستاۋعا بولماس.

نۇرسەرىك تىلەۋقابىل