بۇگىن نۇر-سۇلتان قالاسىندا ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى الاڭىندا شىمكەنت قالاسىنىڭ اكىمى مۇرات ايتەنوۆتىڭ قاتىسۋىمەن بريفينگ ءوتتى. وندا ءۇشىنشى مەگاپوليس اكىمى مەملەكەت باسشىسى تاپسىرمالارىنىڭ ورىندالۋى مەن قالانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى تۋرالى باياندادى.

 

قالا شارۋاشىلىعى

شىمكەنتتە وتكەن ون ءبىر ايدا بارلىق سالادا ەكونوميكالىق ءوسىم ديناميكاسى بايقالدى. ەكونوميكانىڭ نەگىزگى سەكتورلارىنا جەكە توقتالار بولساق، وتكەن جىلدىڭ ءتيىستى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا ونەركاسىپ ءونىم كولەمىنىڭ يندەكسى 6،3 پايىزعا، ينۆەستيسيا كولەمى – 55 پايىزعا، قۇرىلىس جۇمىستارى – 9،6 پايىزعا، پايدالانۋعا بەرىلگەن تۇرعىن ۇيلەر الاڭى – 63،6 پايىزعا، بولشەك ساۋدا كولەمى – 9،8 پايىزعا ارتقان.

مۇرات ايتەنوۆ تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ، ولارعا جايلى ءارى ءقاۋىپسىز ورتا قالىپتاستىرۋ جونىندەگى مىندەتتەر ءبىرىنشى كەزەكتە اتقارىلۋى ءتيىس جۇمىستار رەتىندە بەلگىلەنىپ، قالانىڭ ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا ايرىقشا كوڭىل بولىنگەنىن جەتكىزدى.

– بەس جىل ىشىندە حالىقتى 100 پايىز تازا اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋىمىز قاجەت. بۇگىنگى كۇنگە شىمكەنتتە 5 ەلدى مەكەن كەستەمەن بەرىلسە، 7 ەلدى مەكەن تاسىمالدى اۋىز سۋمەن قامتىلعان. اعىمداعى جىلى 16 ملرد. تەڭگەگە سۋ قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. ناتيجەسىندە 25 مىڭنان استام ادام ساپالى اۋىز سۋمەن قامتىلادى. جوسپار بويىنشا 2023 جىلى اۋىز سۋ ماسەلەسى تولىعىمەن شەشىلەدى. 16 ەلدى مەكەندە ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ ساپاسى تومەن. بيىل 9،8 ملرد. تەڭگەگە 19 نىساننىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. ناتيجەسىندە قامتۋ دەڭگەيى 95 پايىزدان 97 پايىزعا جەتەدى. اعىمداعى جىلى گازبەن قامتۋ بويىنشا 5،9 ملرد. تەڭگەگە 18 نىساننىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. قالانى گازداندىرۋ ماسەلەسى 2025 جىلى تولىعىمەن شەشىلەدى، – دەدى قالا اكىمى.

بيىلعى جىلى تۇرعىنداردى كارىز جۇيەسىمەن قامتۋ دەڭگەيى 52 پايىزدان 54 پايىزعا جەتەدى. دامۋ جوسپارى بويىنشا 2025 جىلى كارىزبەن قامتۋ كورسەتكىشى 75 پايىزعا جەتپەك.

 

مىڭ ورىندى كلينيكانىڭ قۇرىلىسىن باستالدى

اكىم جۋرنالسيتەرمەن كەزدەسۋدە قالادا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى باستى ماقسات – قىزمەت ساپاسىن ارتتىرۋ ەكەنىن ايتتى.

– جولداۋدا پرەزيدەنت مەديسينا سالاسىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتۋدى تاپسىردى. بۇل باعىتتا سوڭعى 2 جىلدا مەديسينا مەكەمەلەرىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن جاڭارتۋ دەڭگەيى 71،5 پايىزدان 81 پايىزعا جەتەتىن بولادى. ودان بولەك، مەملەكەتتىك مەديسينالىق ۇيىمدار 100 پايىز جاڭادان كومپيۋتەرلىك تەحنيكامەن قامتاماسىز ەتىلدى. سونىمەن بىرگە، جەكە ينۆەستورلاردىڭ ەسەبىنەن 5 مەديسينا جانە پەت/كت ساۋلەلى تەراپيا ورتالىقتارى اشىلادى. قازىرگى تاڭدا ەكى ەمحانانىڭ قۇرىلىسى، №1ء-شى اۋرۋحاناداعى ترانسپلانتاسيا ورتالىعىن جاڭارتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە، –دەدى مۇرات ايتەنوۆ.

بريفينگ بارىسىندا قالا اكىمى بيىلعى جىلى 1000 ورىندىق كلينيكانىڭ قۇرىلىسىن باستاۋ ءۇشىن، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمىن تارتۋعا 835 ملن تەڭگە ءبولىنىپ، قۇرىلىس جۇمىستارى باستالعانىن اتاپ ءوتتى.

 

بيزنەس. 70 جوباعا 2،5 ملرد تەڭگەگە ءبولىندى

مۇرات ايتەنوۆ نگتە مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قاراپايىم زاتتار ەكونوميكاسى» جانە «بيزنەستىڭ جول كارتاسى» باعدارلامالارىنىڭ مەرزىمىن ءبىر جىلعا ۇزارتۋ جونىندەگى شەشىمى  كاسىپكەرلەر ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىك ەكەنىن دە العا تارتتى.

– قالادا «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2025» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋعا 8،9 ملرد تەڭگە بولىنگەن. بۇگىندە باعدارلاما شەڭبەرىندە 7،8 ملرد تەڭگەگە 1 946 جوباعا قولداۋ كورسەتىلدى. «قاراپايىم زاتتار ەكونوميكاسى» باعدارلاماسى اياسىندا 2021 جىلعا 2،9 ملرد تەڭگە ءبولىندى. بۇگىنگى كۇنگە قۇنى 57،8 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 70 جوباعا 2،5 ملرد تەڭگەگە قولداۋ كورسەتىلدى. اتالعان جۇمىستار كەلەسى جىلى دا جالعاساتىن بولادى. سونىمەن قاتار، «مەن كاسىپكەر بولامىن» جوباسىمەن ايەلدەر مەن جاستار كاسىپكەرلىگىن دامىتۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى ءىس-شارا جوسپارى ىسكە اسىرىلۋدا. اتالعان ءىس-شارا اياسىندا 10 مل. تەڭگەگە دەيىن 1%-دىق 6 شاعىن نەسيەلەر بەرۋ قاراستىرىلعان. بۇل ماقساتقا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 1،1 ملرد. تەڭگە قارجى ءبولىندى، – دەدى شاھار باسشىسى.

«ەڭبەك» ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا 1 ملرد تەڭگەگە 70 جوبا قارجىلاندىرىلعان.

قالادا كاسىپكەرلەرگە ىڭعايلى جاعداي جاساۋ ءۇشىن «بيزنەسكە ارنالعان ۇكىمەت – Shymkent Invest» كاسىپكەرلەرگە قىزمەت كورسەتۋدىڭ ءبىرىڭعاي ورتالىعى قۇرىلعان. فرونت-وفيستە كاسىپكەرلەر بيزنەس-جوسپاردى ازىرلەۋدەن باستاپ جوبانى پايدالانۋعا بەرۋگە دەيىنگى قىزمەت تۇرلەرىن الادى. ونىڭ ىشىندە بارلىق رۇقسات بەرۋ قۇجاتتارىن قارجىلاندىرۋ جانە راسىمدەۋ بويىنشا كومەك كورسەتەدى. بۇگىنگە فرونت-كەڭسەنىڭ قىزمەتىنە 34 مىڭنان استام ازامات جۇگىندى. سونىمەن قاتار، اعىمداعى جىلى كاسىپكەرلەردىڭ جەڭىلدەتىلگەن نەسيەگە قول جەتكىزۋى ءۇشىن «Shymkent – Atameken» ميكروقارجى ۇيىمى قۇرىلعان.

 

جۇمىسپەن قامتۋ. شىمكەنتتەالەۋمەتتىك كومەك الۋشىلار 36 مىڭنان 11 مىڭعا دەيىن قىسقاردى

شىمكەنتتە حالىقتى تۇراقتى جۇمىسپەن قامتۋ ارقىلى الەۋمەتتىك كومەككە مۇقتاج ازاماتتاردىڭ سانىن ازايتۋعا باسا كوڭىل بولىنۋدە.

– ەسەپتى كەزەڭدە «ەڭبەك» باعدارلاماسىمەن 32 مىڭنان استام ادام جۇمىسپەن قامتىلدى. سونىمەن بىرگە، ەكونوميكا سالالارىندا 24 مىڭنان استام جۇمىس ورىندارى اشىلدى. وسىنىڭ ەسەبىنەن اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋشى وتباسى سانى اعىمداعى جىلدىڭ باسىنداعى 36 مىڭنان 11 مىڭعا دەيىن ازايدى، – دەدى شاھار باسشىسى.

قالادا ينكليۋزيۆتى ورتا قۇرۋ مىندەتى دە باسىم باعىتتاعى جۇمىستىڭ ءبىرى بولىپ ايقىندالعان. بۇل باعىتتا بيىلعى جىلى مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتاردى قولداۋ ءۇشىن بيۋدجەتتەن 3،7 ملرد تەڭگە قارجى بولىنگەن.

سالىستىرمالى تۇردە ايتار بولساق، وسى ماقساتقا 2020 جىلى 3،1 ملرد تەڭگە باعىتتالعان بولاتىن. ودان بولەك، 8 ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار ارقىلى 2 مىڭنان استام مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازامات ارناۋلى الەۋمەتتىك شارالارىمەن قامتىلعان.

وسى ساناتتاعى ازاماتتاردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، ولارعا قۇقىقتىق جانە پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ ماقساتىندا «تەڭ قوعام»، كوپبالالى انالاردى الەۋمەتتىك قولداۋ ماقساتىندا «باقىتتى جانۇيا» ورتالىقتارى اشىلعان.

 

ءۇءشىنشى مەگاپوليست

شىمكەنتتىڭ دامۋى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تۇراقتى نازارىندا ەكەنىن   مۇرات ايتەنوۆ مالىمدەدى. شاھاردىڭ ءومىر سۇرۋگە جايلى قالاعا اينالۋى جانە مۇندا ءقاۋىپسىز ورتا قالىپتاستىرۋ جۇمىستارى جوسپارلى تۇردە ىسكە اسىپ جاتقانىن جەتكىزدى.

– قالادا 747 الەۋمەتتىك ماڭىزى بار كوشەلەردىڭ 220-سى جارىقتاندىرىلعان. اعىمداعى جىلى مەملەكەتتىك-جەكەشەلىك ارىپتەستىگى اياسىندا 71 كوشەدە قۇرىلىس جۇمىستارى اياقتالدى. ناتيجەسىندە، جارىقتاندىرۋ دەڭگەيى 29 پايىزدان 43 پايىزعا جەتەدى. 2025 جىلى 75 پايىزعا جەتكىزۋ كوزدەلگەن، –دەدى قالا اكىمى.

ەلىمىزدەگى ءۇشىنشى مەگاپوليستە قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جاڭادان 3177 بەينەباقىلاۋ كامەرالارى ورناتىلعان. ناتيجەسىندە، قالا اۋماعىن شولۋ كورسەتكىشى 3 ەسەگە ارتقان. بۇل شارالار قىلمىس پەن قۇقىقبۇزۋشىلىقتىڭ الدىن-الۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزۋدە. ءقازىردىڭ وزىندە ءبىرقاتار كورسەتكىشتەردىڭ جاقسارعانى بايقالادى.

سالىستىرمالى تۇردە ايتار بولساق، اعىمداعى جىلدىڭ 11 ايىندا جالپى قىلمىستاردىڭ سانى 6 پايىزعا ازايعان. سونىمەن بىرگە، حالىق تىعىز ورنالاسقان شاعىن اۋدانداردا زاماناۋي 100 ءموبيلدى پوليسيا بەكەتىن سالۋ جوسپارلانعان. قازىرگى تاڭدا، 7 ءموبيلدى بەكەتتىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن. كەلەسى جىلى بۇل باعىتتا قارقىندى جۇمىستار جۇرگىزىلمەك.