2025 جىلعى 28 قازانداعى №629 قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارجى ءمينيسترىنىڭ بۇيرىعىمەن شوت-فاكتۋرا جازۋ جانە ونىڭ نىسانىن بەكىتۋ تۋرالى ەرەجەلەر قابىلداندى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz Uchet.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

نەگىزگى ەرەجە

بۇل قۇجات سالىق كودەكسىنىڭ 207-بابىنىڭ 2-تارماعىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا ازىرلەنگەن. بۇيرىق 2026 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ كۇشىنە ەنەدى.

جاڭارتىلعان ەرەجەلەردىڭ باستى ماقساتى – ەلەكتروندى شوت-فاكتۋرالاردىڭ اقپاراتتىق جۇيەسىندە (اج ەشف) قولدانىستاعى فۋنكسيونالدى بەكىتۋ. بۇل جۇيە تاۋارلاردىڭ اينالىمىن، ولاردىڭ ەسەپكە الىنۋىن جانە ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتەدى، سونداي-اق ۇلتتىق قاداعالاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ جونىندەگى حالىقارالىق مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋعا باعىتتالعان.

سونىمەن قاتار جاڭا ءتارتىپ:

تاۋار، جۇمىس، قىزمەت ساتۋعا جانە شەتەلدىك تۇلعالاردان ساتىپ الۋعا قاتىستى وپەراسيالاردىڭ اشىقتىعىن ارتتىرادى؛

قۇجات اينالىمىن جەڭىلدەتەدى؛

وڭدەۋ مەن ساقتاۋ شىعىندارىن ازايتادى؛

ققس (قوسىلعان قۇن سالىعى) مەن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىن ەسەپكە الۋ راسىمدەرىن جەڭىلدەتەدى.

اج ەشف قاتىسۋشىلارىنىڭ مارتەبەلەرى

ەلەكتروندى شوت-فاكتۋرالار اقپاراتتىق جۇيەسىندە (اج ەشف) تىركەلگەن قاتىسۋشىلارعا كەلەسى مارتەبەلەر بەرىلەدى:

جەكە تۇلعا؛

جەكە كاسىپكەر نەمەسە جەكە پراكتيكامەن اينالىساتىن تۇلعا؛

زاڭدى تۇلعا (نەمەسە ونىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەسى).

زاڭدى تۇلعانىڭ (نەمەسە بولىمشەنىڭ) تىركەلۋى تەك سول ۇيىمنىڭ باسشىسى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. ول قۇرىلتايشىلاردىڭ شەشىمىمەن نەمەسە ۇيىمنىڭ ىشكى بۇيرىعىمەن تاعايىندالادى.

جەكە تۇلعا رەتىندە تىركەلگەن قاتىسۋشى ەشف جازبايدى، ەگەر ول ۇيىمنىڭ نەمەسە كاسىپكەردىڭ ۋاكىلەتتى وكىلى نە قىزمەتكەرى بولماسا.

تىركەۋ بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋ جانە ەلەكتروندىق سيفرلىق قولتاڭبا (ەسق) ارقىلى جاسالادى.

ەشف راسىمدەۋ وپەراسيالارى

اج ەشف جۇيەسىندە تومەندەگىدەي نەگىزگى وپەراسيالار جۇرگىزىلەدى:

ەشف جازۋ (نىسانىن تولتىرۋ)؛

ەشف راستاۋ (ەسق جانە بيومەتريا ارقىلى)؛

ەشف جىبەرۋ (تەكسەرۋگە جانە تىركەۋگە)؛

ەشف وڭدەۋ جانە تىركەۋ (قاتەلەر بولماعان جاعدايدا بىرەگەي ءنومىر بەرىلەدى)؛

ەشف الۋ جانە قاراۋ (جۇك الۋشى تاراپىنان)؛

ەشف بەرۋ جانە قايتارىپ الۋ (قاجەت بولعان جاعدايدا)؛

ەشف يمپورتتاۋ جانە ەكسپورتتاۋ (باسقا ەسەپ جۇيەلەرىمەن ينتەگراسيا).

ەشف-تىڭ مۇمكىن مارتەبەلەرى

ەشف مىناداي مارتەبەلەرگە يە بولۋى مۇمكىن:

«بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋدى كۇتىپ تۇر»

«بيومەتريا ۋاقتىلى وتپەگەن»

«جويىلعان» نەمەسە «قاتە»

«جەتكىزىلگەن» جانە «قارالماعان»

«قايتارىلعان» نەمەسە «اننۋليرلەنگەن»

«قارالعان جانە راستالعان»

«بلوكتالعان» (مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى شەڭبەرىندە).

ەشف قۇرىلىمى

ەشف كەلەسى بولىمدەردەن تۇرادى:

جالپى ءبولىم؛

جەتكىزۋشى مەن الۋشىنىڭ دەرەكتەرى؛

بانك دەرەكتەمەلەرى؛

مەملەكەتتىك مەكەمە تۋرالى مالىمەتتەر؛

شارت (كەلىسىمشارت)؛

جۇك جونەلتۋشى جانە جۇك الۋشى تۋرالى اقپارات؛

تاۋارلار مەن قىزمەتتەر تۋرالى مالىمەتتەر؛

بىرلەسكەن قىزمەتكە قاتىسۋشىلار تۋرالى اقپارات؛

سەنىم بىلدىرىلگەن تۇلعالاردىڭ دەرەكتەرى؛

قوسىمشا مالىمەتتەر مەن ەسق تۋرالى اقپارات.

ەشف-تى راستاۋ جانە بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋ

ەشف زاڭدى تۇلعانىڭ، جەكە كاسىپكەردىڭ نەمەسە ۋاكىلەتتى تۇلعانىڭ ەسق-مەن بەكىتىلەدى.
اج ەشف جۇيەسى قولتاڭبانىڭ جارامدىلىعىن جانە يەسىنىڭ دەرەكتەرىن تەكسەرەدى.

ەگەر سالىق تولەۋشى تاۋەكەل ايماعىنا ەنسە، وندا ەشف قوسىمشا بيومەتريالىق دەرەكتەرمەن راستالۋى ءتيىس. بۇل ءراسىم سالىق كودەكسىنىڭ 209 جانە 492-باپتارىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى.

بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋ تاۋلىگىنە ءبىر رەت جۇرگىزىلەدى. ەگەر ءراسىم ءساتتى وتسە، جۇيە ەشف-قا تىركەۋ ءنومىرىن بەرەدى.
بيومەتريادان وتپەگەن جاعدايدا ەشف جازۋ مۇمكىن ەمەس.

بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋدەن مىندەتتى تۇردە ءۇش رەت ءوتۋ قاراستىرىلعان. وسى مەجەدەن كەيىن جۇيە پايدالانۋشىعا بيومەترياسىز ەشف راسىمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.