ءورىستىلدى باسىلىمدارعا شولۋ جاساپ تۇرۋ قاجەت، انىعىندا. ولار نە جازىپ، نە قويىپ جاتىر وسى؟
ولار قاۋزاعان دۇنيەلەر مەملەكەتتىڭ مۇددەسىنە قايشى ەمەس پە؟ ولار وقىرماندارىنا نە ۇسىنىپ وتىر، ارىبىردەن سوڭ؟
«ەكسپرەسس ك» دەگەن باسىلىم بار. ورىسشا شىعادى. وقىرماندارى دا ءتاۋىر. تانىمال باسىلىم نەگىزى. بايتۇرسىنوۆتى بادىرايتىپ تۇرىپ بەرىپتى بۇل جولى. جوق، ماقتاماعان. داتتاعان. جەردەن الىپ جەرگە سالعان.
نەگە؟ نە بولىپ قالدى؟
وقىدىق. تۇسىندىك.
ماقالانى ءبىرىنشى بەتتەن باستاپ بەرۋلەرى تەگىن ەمەس ەكەن. شىعىس قازاقستانداعى ءبىرقاتار ءبىلىم جانە مادەني وشاقتاردىڭ اتاۋى وزگەرىپ، قازاقشالانعانىنا قاندارى قارايىپتى.
جازىلعان دۇنيە قاز-قالپىندا اۋدارىپ بەرەيىك. وقىڭىزشى. قىسقا عانا.
«شىعىستا ءبىرقاتار ءبىلىم جانە مادەني وشاقتاردىڭ اتاۋى وزگەرەتىن بولىپ جاتىر. وڭىردەگى ءبىراز مەكتەپتەرگە اباي قۇنانبايەۆ، شاكارىم قۇدايبەردى ۇلىنىڭ، احمەت بايتۇرسىنوۆ جانە باسقا دا تاريحي تۇلعالاردىڭ اتى بەرىلمەك ەكەن. ءيا، سولاي…
ال بۇل ۋاقىتتا سەمەي قالاسىنىڭ بيۋدجەتىندە مەكتەپتەردەگى ەدەن جۋۋشىلاردىڭ شتاتىن كوبەيتۋ ءۇشىن قارجى جەتپەي جاتىر. شىعىس قازاقستانداعى بارلىق مەكتەپتەردە ەدەن جۋۋشىلار تاپشى. بايقايمىز، وڭىردەگى باسشىلىققا مەكتەپتەردىڭ ەدەنىن تازالاۋدان گورى، ولاردىڭ اتاۋىن اۋىستىرعان ماڭىزدى سياقتى…».
ماقالانىڭ تاقىرىبىن ايتساڭىزشى:
«ال بايتۇرسىنوۆ ەدەن جۋا ما؟» («ا پولى مىت بايتۋرسىنوۆ بۋدەت؟»).
ال سۇراق: ىلگەرىدە اتى اتالعان تۇلعالار مەن ەدەن جۋۋشىلاردىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟ بايتۇرسىنوۆ كىمگە، نە جازدى؟ ءبارىن قويشى، مويىنداي سالماي ما؟ مۇنى ۇناتپايتىندارىن. وڭىردەگى كوشەلەر، مەكتەپتەر، مادەني ورىنداردىڭ قازاقشالانۋىنا قارسى ەكەندىكتەرىن. راس قوي ەندى. بۇل تيىسۋلەرى تەگىن ەمەس قوي. وسى ماقالانى جازىپ وتىرعان ءجۋرناليستىڭ ءىشىن يت تىرناپ جاتىر.
تۇنىمەن ۇيىقتاي الماي شىققان بولار، قۇداي بىلەدى. «قالايشا؟ قالاي عانا كۇللى كسرو-عا ەڭبەگى سىڭگەن اتاقتى چەكيستىڭ اتى بەرىلگەن مەكتەپتىڭ اتاۋىن وزگەرتپەك. اباي سونشا كىم ەدى؟ بايتۇرسىنوۆ سونشا كىم ەدى؟ جوق، مۇنى جازۋ كەرەك. بۇعان جول بەرمەۋ كەرەك…». شامامەن وسىلاي وي تۇيگەن بولار دەپ بولجايمىز.
ال ەدەن جۋۋشىلار بۇل ارادا سىلتاۋ عانا…
P.S. ءالى ەسىمىزدە، كەرەكۋدەگى لەبياجى دەگەن اۋداننىڭ اتاۋىن اققۋ دەپ اۋىستىراتىنىن ەستىگەندە، استىمىزدا تۇراتىن ورىس كەمپىر اۋىرىپ جاتقان جەرىنەن اتىپ تۇرعان. توقسانعان تاقاعان. ولگەلى ءجۇر. ساسىق… ءبىزدىڭ ۇيگە كەلىپتى.
«ەستىدىڭدەر مە، اققۋى نەسى؟ ەسكى اتاۋىن قايتارۋ كەرەك؟» دەيدى.
سول كەمپىر بۇتىنا جىبەرىپ ءجۇرىپ، ەلدىڭ قولىن جينادى. اكىمنىڭ الدىنا اپارىپ تاپسىردى
دۋمان بىقاي
دەرەككوز: kaz365info.kz
