دەگەنمەن، وسىنداي وت پەن سۋدىڭ ورتاسىنان جول تابۋ قازاقستانعا وڭاي ەمەس. الايدا قازاقستان مايدان قىلشىق سۋىرعانداي، الەمگە بەيبىتشىلىكتىڭ جارقىن ۇلگىسىن كورسەتىپ، جاھاندىق قاقتىعىستاردىڭ اراسىنان ادامگەرشىلىك پەن ادىلدىكتىڭ جىپ-جىلى شۋاعىن شاشىپ وتىر. اڭگىمە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ VII سەزى تۋرالى ەكەنىن باعامداعان بولارسىزدار.
قازاقستان بيىل دىندەر سەزىن 7ء-شى رەت وتكىزىپ وتىر. ەڭ العاشقى سەزد 2003 جىلى ءوتتى. ودان كەيىن ءۇش جىل سايىن تۇراقتى تۇردە وتكىزىلىپ كەلەدى. ماسەلەن، وسى ۋاقىتقا دەيىن 2003، 2006، 2009، جانە 2012، 2015، سودان كەيىن 2018 جىلدارى ۇيىمداستىرىلدى. دۇنيەجۇزىلىك جانە ءداستۇرلى ءدىن باسشىلارىنىڭ سەزدەرى قازاقستان تاريحىندا عانا ەمەس، بۇل تورتكۇل دۇنيەدەگى اسا ءىرى حالىقارالىق ديالوگ الاڭى.
بۇعان دەيىنگى وتكىزلىگەن شارالاردىڭ دا ءوز جەمىسى بولعان. ال 7-سەزدىڭ دە ءوزىنىڭ ارقالاعان جۇگى، العا قويعان ماقسات-مىندەتى بار. سەزدىڭ «الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭدەگى ادامزاتتىڭ رۋحاني جانە الەۋمەتتىك دامۋىنداعى ءرولى» دەپ اتالۋىنىڭ وزىندىك ءمانى وسىندا. ونى مەملەكەت باسشىسى جيىننىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا اتاپ ءوتتى.
֪– الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ سەزى بۇگىندە جاھاندىق دەڭگەيدەگى وركەنيەتارالىق ديالوگ الاڭىنا اينالدى. فورۋمدى وتكىزۋگە قازاقستاننىڭ باستاماشىلىق ەتۋى بەكەر ەمەس. سەبەبى قازاق جەرى عاسىرلار بويى باتىس پەن شىعىستىڭ اراسىنداعى كوپىر بولىپ كەلەدى. ۇلى دالا تورىندە نەبىر الىپ كوشپەلى يمپەريالار ءومىر سۇرگەن. ءدىني ۇستامدىلىق – ولاردىڭ بارىنە ورتاق سيپات، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
ودان ارى پرەزيدەنت قازاق جەرىندەگى تاريحي قونىستاردان تابىلعان ءدىني راسىمدەردەن مىسال كەلتىردى. مۇنىڭ وزىندىك سىرى بار. ويتكەنى ءدىن – سەنىم. بۇكىل الەمدى سەنىم ۇستاپ وتىر. سەنىم بولماعان جەردە تىنىشتىق، ادامگەرشىلىك، بەيبىت ءومىر بولمايدى. قاسىم-جومارت توقايەۆ وسى ماسەلەنى ارىدان قوزعاپ، تاريحتان تارتىپ سويلەدى.
سونىمەن، دىندەر سەزىن وتكىزۋ بىزگە نە بەرەدى؟ دىندەر سەزى ەڭ الدىمەن الەمدى بەيبىتشىلىككە ۇندەيدى. قازاقستان سول جولدا التىن كوپىر قىزمەتىن اتقارىپ وتىر. قازاق ەجەلدەن سوزگە توقتاعان، بەيبىتشىلىكتى قالاعان، ادىلدىك پەن شىندىقتى جاقتاعان حالىق. قازاقتىڭ قانىندا زورلىق-زومبىلىق، يمپەرياليستىك پيعىل جوق. قازاقستاننىڭ وسىن ۇستانىمىن بۇكىل الەمگە كورسەتۋ. قازىرگى تىلمەن ايتقاندا، بەيبىتشىلىكتى ءسۇيۋ دەگەنىمىز – دەموكراتيانىڭ ءبىر تارماعى. بۇل ۇستانىم الەمدەگى دامىعان ەلدەردىڭ بارىنە ورتاق دۇنيە.
دۇنيەنىڭ دىڭگەگى – ءدىن ەكەنىن ءبارىمىز بىلەمىز. ال جۇمىر جەردەگى جەتى ميلليارد حالىق ءارتۇرلى ءدىن ۇستانادى، سەنىمدەرى دە ءارالۋان. الايدا سونىڭ ءبارى ءبىر دۇنيەنى عانا قالايدى. ول نە؟ ول ارينە، تىنىشتىق پەن بەيبىتشىلىك. قاقتىعىسسىز ءومىر ءسۇرۋ. سوعىسسىز الەم قۇرۋ. ول ءۇشىن بۇكىل الەمنىڭ، بارلىق ءدىن وكىلدەرىنىڭ باسى ءبىر قازانعا سىيىپ، بارلىق سەنىم ءبىر ارناعا توعىسىپ، بارلىق نيەت بىردەي بولۋى كەرەك. قازاقستان 2003 جىلدان بەرى وسى قارەكەتتە.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوكتورانتى رۋسلان احماعانبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، الەمنىڭ ءتىلى – دىندە. ءدىني سەنىم ءبىر ارناعا توعىسقان جەردە قاقتىعىس بولمايدى.
– قازاقستاندا ءقازىر 100-دەن استام ەتنوس وكىلى ءومىر سۇرەدى. 18 كونفەسسيانىڭ 4 مىڭعا جۋىق ءدىني بىرلەستىگى جۇمىس جاساپ وتىر. ولاردىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىنە ەشكىم كەدەرگى كەلتىرمەيدى. وسىنىڭ ءوزى قازاقستان بەيبىتشىلىكتى سۇيەتىن، قازاق تىنىشتىققا جانى جاقىن حالىق ەكەنىن كورسەتەدى. جاسىراتىنى جوق، ءدال قازىرگى ۋاقىت وتە كۇردەلى. ءىرى دەرجاۆالار اراسىندا گەوساياسي شيەلەنىستەر كۇشەيىپ تۇر. ەكونوميكالىق سانكسيا دا كۇشىنە مىنگەن، بۇل جاعىندا تەكەتىرەس ءورشىپ بارادى. دەگەنمەن، ونداي سالقىندىقتى، تۇيتكىلدى كۇشپەن شەشۋگە بولمايدى. ونى شەشەتىن وسىنداي ديالوگ الاڭى. قازاقستان بۇل جاعىنان ۇنەمى الەمنىڭ الدىنا ءتۇسىپ وتىرادى. بۇل قازاقستان بولاشاعىنا ۇلكەن ءۇمىت بەرەدى، – دەدى رۋسلان احماعانبەتوۆ.
https://dalanews.kz/del-qazir/81456-putin-askeri-mobilizaciia-zhariialady
https://dalanews.kz/del-qazir/81320-qazaqstan-qytay-qatynasy-tauar-aynal
