فرانسيالىق Orano كومپانياسى مەن وزبەكستاندىق «ناۆوييۋران» ناۆوي وبلىسىنداعى وڭتۇستىك دجەنگەلدى كەن ورنىن بىرلەسىپ يگەرۋ تۋرالى كەلىسىم جاساستى. جوبا وپەراتورى رەتىندە «ناۆوييۋران» بەلگىلەنىپ، كەن ورنىن ءوزىنىڭ وندىرىستىك بازاسىنا ينتەگراسيالايدى. سونداي-اق جوباعا جاپوندىق Itochu Corporation كورپوراسياسى قوسىلىپ، وزبەكستانداعى ۋران كەن ورىندارىن يگەرۋ ءۇشىن قۇرىلعان Nurlikum Mining بىرلەسكەن كاسىپورنىنان مينوريتارلىق ۇلەس ساتىپ الماق، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz AsiaToday-گە سىلتەمە جاساپ.
بۇل كەلىسىم وزبەكستان مەن فرانسيا اراسىنداعى 6،5 ميلليارد ەۋرونى قامتيتىن ينۆەستيسيا مەن يننوۆاسياعا باعىتتالعان ىنتىماقتاستىق باعدارلاماسىنىڭ ءبىر بولىگىنە اينالدى. شەتەلدىك سەرىكتەستەردى تارتۋ ەكونوميكالىق پايدا اكەلۋى مۇمكىن، ونىڭ ىشىندە جاڭا تەحنولوگيالار، جۇمىس ورىندارىن اشۋ جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ بار. الايدا، قازىرگى گەوساياسي وزگەرىستەر جاعدايىندا شەتەلدىك كومپانيالارعا ستراتەگيالىق رەسۋرستارعا قولجەتىمدىلىك بەرۋ قانشالىقتى نەگىزدەلگەن دەگەن سۇراق تۋىندايدى.
ۋران – تەك ەكونوميكالىق ەمەس، سونىمەن قاتار ستراتەگيالىق ماڭىزى بار نەگىزگى رەسۋرس. عالامدىق ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستار ءۇشىن باسەكەلەستىك جاعدايىندا مۇنداي كەن ورىندارىنا باقىلاۋ ورناتۋ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىنە اينالادى. فرانسيانىڭ Orano كومپانياسىنىڭ وزبەكستان تاراپىمەن سەرىكتەستىك نەگىزىندە بولسا دا جوباعا قاتىسۋى بەلگىلى ءبىر الاڭداۋشىلىق تۋدىرادى. ويتكەنى، فرانسيا – ەۋرووداقتىڭ مۇشەسى جانە ەۋروپالىق اليانستىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىسى رەتىندە گەوساياسي مۇددەلەردىڭ ىقپالىنا ءتۇسۋى مۇمكىن. بۇل مۇددەلەر ءاردايىم وزبەكستاننىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىمەن سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن.
سونىمەن قاتار، جاپوندىق Itochu Corporation-نىڭ قاتىسۋى، ءتىپتى مينوريتارلىق ۇلەس اياسىندا بولسا دا، جوبانىڭ حالىقارالىق اۋقىمىن كەڭەيتەدى، ءبىراق وزبەكستاننىڭ شەتەلدىك سەرىكتەستەرگە تاۋەلدىلىگىن ارتتىرادى. الەمدىك ساياسي تۇراقسىزدىق جاعدايىندا مۇنداي تاۋەلدىلىك ەل ءۇشىن السىزدىككە اينالۋى مۇمكىن.
وزبەكستان حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا اشىق ەكەنىن جانە ەكونوميكاسىن جاڭعىرتۋعا ۇمتىلاتىنىن كورسەتىپ كەلەدى. دەگەنمەن، شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردى تارتۋ مەن ۇلتتىق مۇددەلەردى قورعاۋ اراسىندا تەپە-تەڭدىك ساقتاۋ وتە ماڭىزدى. ۋران سياقتى ستراتەگيالىق رەسۋرستارعا ەرەكشە نازار اۋدارۋ جانە مەملەكەتتىڭ تولىق باقىلاۋىندا ۇستاۋ قاجەت، ويتكەنى سىرتقى ىقپالدان كەلەتىن قاۋىپتەردى ەسكەرمەۋگە بولمايدى.
