انىعىندا بۇگىنگى قوعام، قازىرگى بيلىك ءدال وسى سااكاشۆيلي سياقتى شەنەۋنىكتەرگە مۇقتاج بولۋى كەرەك ەدى. جوق، راس. سەبەبى، ونىڭ ەتى ءتىرى. جالپى، ءتىرى ادام. بىزگە بيلىكتىڭ مىنبەرىندە ايتىسىپ-تارتىسىپ جاتاتىن، ساياسي ساحناداعى كەز-كەلگەن وپپونەنتىمەن اشىق پىكىرتالاسقا تۇسە الاتىن، كەرەك دەسەڭىز، ونىڭ ءالسىز جەرىن بەتىنە باسىپ، جىبەرگەن قاتەلىكتەرىن جىپكە تىزۋگە قورىقپايتىن ءدال وسى سااكاشۆيلي سياقتى شەنەۋنىكتەر قاجەت.
ال ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر قانداي؟ ولاردىڭ قاراپايىم حالىقتان الىستىعى سونداي، ءبىز ولاردى كۇندەلىكتى ومىردە كورمەيمىز دە. ولار كاستوم-شالبارىن ءومىرى شەشپەيتىن سياقتى. قاتىپ قالعان قاساڭ ۇستانىم. حالىقپەن قاتىناستا دا ولار ءدال وسى كاستوم-شالبارىن شەشپەي سويلەسەدى. حالىقتان بيىك تۇرعىسى كەلەدى، وسى ارقىلى. ءوزىنىڭ دە ادام ەكەنىن، ءوزىنىڭ دە كەم-كەتىگى بارىن كورسەتىپ قويۋدان، ءبىلدىرىپ قالۋدان ولەردەي قورقادى.
بايقار بولساڭىز، ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەردىڭ حالىقپەن اراداعى بايلانىسىندا دا كوممۋنيستىك يدەولوگيادان قالعان سول ءبىر وكتەمدىك، انىعىراق ايتساق، امىرشىلدىك بار. ءوزىن ساۋاتتى، اقىلدى ەتىپ كورسەتۋگە تىرىسۋ…
الدەبىر وقىس جاعداي ورىن السا، جۇرتپەن جۇزدەسۋگە ءماجبۇر بولاتىن اكىم-قارا ءدۇيىم ەلدىڭ الدىندا كىشىرەيگىسى كەلمەيدى. كەرىسىنشە وزىنشە ۇرسىپ-سوگىپ، اقىل-كەڭەس ايتقانسىپ سويلەيدى.
بۇل الگى اكىم-قاراعا، شەنەۋنىككە قايدان جۇققان جانە قاشان جويىلادى؟ ەشقاشان...
ال سااكاشۆيلي شە؟ ونى ءيتتىڭ ەتىنەن جەك كورەتىن ءبىر توپ بار. ولار – رەسەيشىلدەر. وتە ىقپالدى، وتە ءقاۋىپتى ءارى وتە كەكشىل توپ. رەسەيشىلدەردىڭ ونى نەگە جەك كورەتىنى بەلگىلى. ول انتيرەسەيشىل، ويتكەنى. الەمدىك ءباسپاسوزدىڭ پىكىرىنشە، شىنتۋايىندا ءپۋتيننىڭ №1 جاۋى – اقش-تا، باتىس تا ەمەس، ءدال وسى – سااكاشۆيلي ەكەن.
ونىڭ كرەملگە قاتىستى ايتقان كەيبىر بولجامدارى ءدال كەلدى. 2013 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە سااكاشۆيلي بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ (بۇۇ) باس اسسامبلەياسىندا سويلەگەن سوزىندە: «ءوزىن ءالى دە بولسا يمپەريا سانايتىن كرەمل ءبىر كەزگى شاشىراتىپ العان شەكاراسىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە تىربانىپ جاتىر»، – دەدى ول.
وكىنىشتىسى، ول كەزدە ونىڭ ءسوزىن ەشكىم ەستىگەن دە، ەلەگەن دە جوق. ەكى جىل ءوتتى. ەكى جىلدان كەيىن باتىس ليدەرلەرى سول جولعى سااكاشۆيلي ءسوزىنىڭ شىندىققا اينالعانىن ۇقتى.
ول: «پۋتين تۋرالى ءتىپتى ويلاماۋعا تىرىسام» دەگەن ءبىر جولى. «بۇل كىسىنىڭ اتىن ەستىسەم، جۇرەگىم لوقسيدى» دەگەن دە وسى سااكاشۆيلي.
مىنە، ءسوي دەگەن سااكاشۆيلي ءارى رەسەيشىل، ءارى ءورىستىلدى قازاقستانعا كەلۋى مۇمكىن بە؟ ايتالىق، بيلىك وعان ءبىر ورىن ۇسىنار ما ەدى؟ جوق، ارينە.
«كەلگىم كەلەدى» دەگەن كۇننىڭ وزىندە ات-تونىمىزدى الا قاشار ەدىك. قۇداي بىلەدى، كەلگەن كۇننىڭ وزىندە ءبىز ونى سىيدىرماس ەدىك. ءتىپتى، قازاقستاننان ءتىرى قايتۋى كۇماندى بولار ەدى...
ايتپەسە، كوزقاراسى مەن ۇستانىمى جاعىنان سااكاشۆيليگە ۇقسايتىن، تۋراسىن ايتقاندا قوعامنىڭ ساناسى مەن جۇيەنى وزگەرتۋگە تالپىنعان ساياسي تۇلعالار بىزدە دە بولدى ەمەس پە؟! ءبىراق، سولار ءقازىر قايدا؟ حالىق بىلەدى...
بيلىك وعان ءبىر ورىن ۇسىنار ما ەدى؟ بايقاساق، ءبىزدىڭ بۇلاي ويلاۋىمىزدىڭ ءوزى ۋتوپيا ەكەن. شىنىمەن، مۇلدە قيسىنعا كەلمەيدى.
ءبىرىنشى سەبەبى: ودەسسا گۋبەرناتورىنىڭ قىزمەتىنە كىرىسكەلى بەرى ول «بەكەر وتىراتىن» 600 قىزمەتكەردىڭ جارتىسىن جۇمىسىنان قۋىپتى. «اعا»، «كوكەلەرىنىڭ» قاباعىنا قاراماعان. ونىڭ ورنىنا بەلسەندىلەر مەن ەرىكتىلەردى وتىرعىزعان. قازاقستاندا وعان بۇلاي جاساۋعا كىم «رۇقسات» بەرەدى؟
ەكىنشىسى: سااكاشۆيليدىڭ اتىن ەستىسە، كىرپىدەي جيىرىلا قالاتىن كرەمل بۇعان جول بەرەدى دەگەنگە تاعى سەنبەيمىز. ءوزىڭىز ويلاڭىزشى، رەسەيدىڭ ايتقانىنان شىقپايتىن قازاقستان ءپۋتيننىڭ №1 جاۋىنا بيلىكتەن ءبىر ورىن ۇسىنۋى مۇمكىن بە؟ جوق، ارينە.
انىعىندا، ۋكراينانىڭ ساياسي ەليتاسى دا سااكاشۆيليگە ارەڭ شىداپ ءجۇر.
مۇنى ءوزى دە ايتقان: «ۋكراينادا مايدان بولعانمەن بۇرىنعى ساياسي ەليتا سول ورنىندا قالىپتى. ساياسي ەليتانىڭ ساپىن وزگەرتپەگەن توڭكەرىس قوعامدى وزگەرتىپتى. مەنى ناق وسى قوعام، حالىق قولداپ وتىر. ايتپەسە، باياعىدا-اق تىرقىراتىپ قۋىپ شىعار ەدى. گرۋزيا پرەزيدەنتى بولعاندا ەلدى قولىنان سۇيرەپ ىلگەرى جۇرۋگە يتەرمەلەيتىن ەدىم. مۇندا كەرىسىنشە، بيلىك حالىقتىڭ سوڭىنان ىلەسىپ بارادى»، – دەيدى ول.
ۋكراينامەن سالىستىرعاندا ءبىز مۇلدە بولەك الەمبىز.
ىشتەي ءبىز ءوزىمىزدى ورتا ازياداعى، قازىرگى تۇسىنىكپەن الىپ قاراعاندا، ءالى دە بولسا «ورتا عاسىردا» ءومىر سۇرەتىن كەيبىر مەملەكەتتەردەن ارتىق قويامىز. انىعى، ارتىق ەشتەڭەمىز جوق.
دۋمان بىقاي
