2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا مەملەكەتتىك بيۋدجەت 6،9 ترلن تەڭگەمەن تولىقتى. بۇل سومانىڭ باسىم بولىگى، ياعني 5،2 ترلن تەڭگە – سالىق تۇسىمدەرىنەن قۇرالعان. جالپى بيۋدجەتتىڭ ورىندالۋى فورمالدى تۇردە 93%، ال سالىق جيناۋ جوسپارى 111% ورىندالىپ، ۇلكەن كورسەتكىشكە قول جەتكىزىپ وتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل تابىسقا جەتۋدە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن گورى، ايماقتار بيۋدجەتىندەگى كورسەتكىشتەردىڭ ۇلەسى ايقىن بايقالادى. وڭىرلەر كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىن (كپن) جوسپاردان 137%-عا، جەكە تابىس سالىعىن (يپن) 126%-عا، الەۋمەتتىك سالىقتى 121%-عا اسىرا ورىنداعان. مۇنىڭ ءبارىن قارجى مينيسترلىگىنىڭ 2025 جىلعى 1 ناۋرىزدا ۇسىنعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ ورىندالۋى تۋرالى ەسەبىنەن كورۋگە بولادى.
مەملەكەتتىك بيۋدجەت شىعىندارى جوسپارداعى 6،7 ترلن تەڭگەنىڭ شەگىندە قالىپ، ءتىپتى 78 ملرد تەڭگە پروفيسيت ءتۇزىلدى. ال جىل باسىندا بيۋدجەت تاپشىلىعى 544 ملرد تەڭگە بولادى دەپ بولجانعان ەدى. دەمەك، ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەتتىك ساياساتتاعى ۇستانعان ساقتىق پەن تيىمدىلىك ءپرينسيپى ءوز جەمىسىن بەرۋدە.
دەگەنمەن ءمىن جوق ەمەس، بار. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ كىرىستەرىندە قوسىمشا قۇن سالىعى (ققس) جەتكىلىكتى جينالماعان: جوسپارلانعان كولەمنىڭ 95،9%-ى عانا. سول سەكىلدى اكسيزدەر 69،2%-عا عانا ورىندالعان، ۇلتتىق قوردان اۋدارىلاتىن ترانسفەرتتەر دە ازايىپ، جوسپارداعى 2،55 ترلن تەڭگەنىڭ ورنىنا بار-جوعى 1،45 ترلن تەڭگە عانا الىنعان.
شىعىستار دا جوسپارلانعان سومانىڭ تەك 86%-ى دەڭگەيىندە قالىپتاسىپ وتىر. ال مۇنايدان تىس بيۋدجەت تاپشىلىعى جوسپارداعى 3،4 ترلن تەڭگەنىڭ ورنىنا 2،3 ترلن تەڭگە دەڭگەيىندە قالىپتاسىپ، 1،1 ترلن تەڭگەگە تومەن قۇرالعان.
قورىتا ايتقاندا، قازىرگى بيۋدجەت ساياساتى ايماقتاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، ۇلتتىق قوردان ترانسفەرتتەرگە تاۋەلدىلىكتى ازايتۋ جانە شىعىنداردى قاتاڭ باقىلاۋعا الۋدى كوزدەيدى. بۇل – بەكتەنوۆ ۇكىمەتىنىڭ فيسكالدى ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتىپ، تۇراقتى ءارى ساپالى ەكونوميكالىق ءوسىمدى قولداۋ جولىنداعى ناتيجەلى قادامىنىڭ كورىنىسى.
جىلدىڭ ەكىنشى جارتىسىندا بيۋدجەتكە تۇسەر جۇكتەمە اۋىرلاۋى مۇمكىن. دەگەنمەن، ۇكىمەت وسى قارقىندى ساقتاي السا، بيۋدجەت جىل سوڭىنا دەيىن ورنىقتى، سەنىمدى ءارى تۇراقتى بولارى ءسوزسىز. فيسكالدى ءتارتىپ پەن ءتيىمدى باسقارۋ – قازىرگىدەي كۇردەلى كەزەڭدە بۇرىنعىدان دا ماڭىزدى. بەكتەنوۆ ۇكىمەتىنىڭ بۇل باعىتتاعى جۇمىسى، ازىرگە جاقسى ناتيجەگە يە دەپ باعالاۋعا تولىق نەگىز بار.
