وسىدان ءبىراز بۇرىن الماتىعا باۋىرجان بايبەك مىرزا العاش اكىم بولىپ تاعايىندالعاندا قالانى دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسى قولعا الىنعان بولاتىن. ەندى وندا كەرەمەت سوزدەر جازىلعان. دەگەنمەن ونىڭ بارىنە تاپتىشتەپ توقتالىپ، ۋاقىت الۋدىڭ كەرەگى جوق شىعار. ءبىراق، قالادا قازىرگى جاسالىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ كوبى سول جوبانىڭ نەگىزىندە جۇزەگە اسىپ جاتىر.
ودان بولەك، قالا اكىمىنىڭ «قورشاۋسىز قالا»، «قاپتاعان زاڭسىز جارنامالارعا تىيىم سالۋ»، «ەسكى ايالدامالاردى بۇزۋ» سەكىلدى تاپسىرمالارى بار. وسىعان بايلانىستى قالا اكىمى وتكەندە شاھاردى جاياۋ ارالاپ، المالى اۋدانىندا جاسالعان ىستەردىڭ شالاعايلىعىنا، بەرىلگەن تاپسىرمالاردىڭ ءوز دەڭگەيىندە دۇرىس ورىندالماي جاتقانىنا قىنجىلىس ءبىلدىرىپ، قاتاڭ سىنعا العان ەدى.
و، توبا، اكىم قالاي سىن ايتتى، ءىس دەرەۋ ءجۇرىپ كەتتى.
اكىم سىن ايتسا عانا تاپسىرما تياناقتى ورىندالا ما؟
دەگەنمەن ماسەلە وسىمەن بىتە مە؟ وكىنىشكە وراي، كەرەك دەسەڭىز، مۇنداي كەلەڭسىزدىكتەر المالى اۋدانىندا عانا ەمەس، قالانىڭ بارلىق اۋدانىندا وسىنداي جاعدايلار ورىن الىپ وتىر. ءتىپتى، المالى اۋدانى بۇدان كەيىن كەرەمەت بولىپ كەتتى دەپ تە ايتا المايمىز. تەك ءبىر شاعىن تەرريتورياسى عانا جوندەلدى. ال قالعان ايماقتارىندا سىن ايتىلاتىن تۇستار از ەمەس.
اكىمدىكتەگىلەر تىرناق استىنان كىر ىزدەدى دەپ ايتپاي-اق قويسىن. ءبىز اۋداننىڭ تالاي تولىپ جاتقان باسقا ماسەلەلەرىن سىناماي-اق قويايىق. تەك قالا اكىمىنىڭ تاپسىرمالارى اۋدانداردا تياناقتى ورىندالماي جاتقانىن ايتساق تا، وسىنىڭ ءوزى اۋدان باسشىلارىنا اتان تۇيەگە اۋىر جۇك بولاتىنداي اجەپتەۋىر سالماق بولاتىن ءتارىزدى.
الماتىدا «قورشاۋسىز قالا» باعدارلاماسى قولعا الىندى. ءبىراق المالى اۋدانىندا كوپتەگەن عيماراتتاردىڭ الدىنداعى ەسكى قورشاۋلار ءالى الىنعان جوق.
جارايدى، ونى قويشى، وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن قالا اكىمدىگى قاپتاعان زاڭسىز جارنامالارعا تىيىم سالۋ جوباسىن قولعا الدى. وسى رەتتە ءتيىستى مەكەمەلەر زاڭسىز جارنامالاردىڭ تەمىر ارماتۋرادان تۇرعىزىلعان باعانالارىن شەتىنەن تىزەدەن تومەن قاراي كەسىپ تاستادى.
جوعارعى جاعىن الىپ كەتىپ، ال ارماتۋرالار سوياۋداي-سوياۋداي بولىپ سول كۇيى قالدى. قۇداي ساقتاسىن، ەگەر الدا-جالدا وعان بىرەۋ ءسۇرىنىپ كەتىپ قۇلايتىن بولسا، الگى شوشايعان ارماتۋرالار ادامنىڭ قارنىن جارادى، مەرت قىلادى. سوندا بىزدە اكىمنىڭ تاپسىرماسى وسىلاي ورىندالا ما؟
الدە ونى دا تۇبىمەن الىپ، تاپسىرمانى تياناقتى ورىنداۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە قالا اكىمى تاعى دا شاھاردى جاياۋ ارالاپ، سىن ايتۋى كەرەك پە؟ نەمەسە بىرەۋدىڭ قارنى جارىلىپ ءولۋى كەرەك پە؟
سوندا عانا ءبىز ءىستى تياناقتى ورىندايمىز با؟ ايتپەسە، سونى تۇبىرىمەن الىپ تاستاۋ ءۇشىن كوپ تە قاراجات كەتپەيدى. اكىمدىكتىڭ جەر قازاتىن تراكتورى نەبارى ءبىر ءبىر كوپشىك السا، الگى ارماتۋرالار تۇبىندەگى بەتونىنا دەيىن قوپارىلىپ شىعادى. كەيىن ول جەرگە ءبىر كوپشىك توپىراق تاستاسا، بولعانى، وسىمەن ءىس بىتەدى. وسىنى جاساۋ اكىمدىككە قاراستى مەكەمەلەرگە ۇلكەن ماسەلە مە؟ ءارى تۇرعىندارعا تونەتىن ءقاۋىپ تە سەيىلەتىن ەدى...
ءبارى كوزبوياۋشىلىق ارەكەت بولىپ وتىر
بۇدان كەيىن قالا اكىمدىگىنىڭ «ەسكى ايالدامالاردى بۇزىپ، جاڭاسىن سالۋ» جوباسى دا ءوز دەڭگەيىندە تىڭعىلىقتى ورىندالىپ جاتقان جوق. ءتيىستى مەكەمەلەر ايالدامالاردىڭ تەك قانا قاڭقاسىن الىپ كەتىپ، استىنداعى جالپاق بەتوندارى سول كۇيى قالىپ جاتىر.
ءتىپتى كەيبىرەۋلەرى بەتوننىڭ ۇستىنە توسەلگەن كافەلىنە شەيىن تۇر. سوندا بۇعان نە دەۋگە بولادى؟ مۇنى قالاي تۇسىنەمىز؟ ءىستى جاساعاننان كەيىن ونى شالا-پۇلا قىلماي، اياعىنا دەيىن جاساۋ كەرەك قوي. ال بىزدە ءبارى كوزبوياۋشىلىق ارەكەت بولىپ تۇر.
ونى تۇبىرىمەن بەتونىنا دەيىن بۇزىپ الىپ، سول جەرگە گازون نەمەسە گۇل ەگىپ قويساق، قانداي تاماشا بولار ەدى... كورگەن جۇرت تا ءسۇيسىنىپ، حالىق اكىمدىككە دە، ءتيىستى ورىنداۋشىلارعا دا ريزالىقتارىن بىلدىرەتىن ەدى عوي. اتتەڭ...
ءقازىر ەلىمىزدە «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسى ءوتىپ جاتىر. شەتەلدەن كەلگەن قوناقتار قازاقستاننىڭ استاناسى بولعان، ءىرى مەگاپوليس – الماتىعا مىندەتتى تۇردە كەلەتىنى ءسوزسىز. ءتىپتى، الماتىعا ءبىرىنشى كەلىپ، سودان كەيىن استاناعا بارۋى دا مۇمكىن عوي. سوندا ءبىز ولارعا نەمىزبەن ماقتانامىز؟ ايالدامالارىمىزدىڭ ءتۇرى اناۋ، جارنامالارىمىزدىڭ ءتۇرى مىناۋ، قالانىڭ ورتالىعى سانالاتىن – المالى اۋدانىندا ەسكى قورشاۋلار ءالى تۇر. ەرتەڭ شەتەلدىكتەر ءار مەكەمەنىڭ الدىنداعى سوياۋداي-سوياۋداي قازىقتاردى كورىپ كۇلمەي مە؟ قازاقتار اتتارىن بايلاۋ ءۇشىن ارنايى قازىق قاعىپ قويعان با دەپ ويلاپ قالۋى مۇمكىن عوي. ولار مۇنىڭ زاڭسىز جارنامادان كەيىنگى كۇرەستەن قالعان بەلگى ەكەنىن قايدان ءبىلسىن. ال سۇرىلگەن ايالدامالاردىڭ ورنىنداعى اشىق اسپان استىنداعى كافەلدەنگەن ەدەندى كورىپ ايران-اسىر بولاتىن شىعار.
P.S. ءبىز ءسوز ەتكەن ماسەلەلەردىڭ بارلىعى قالانىڭ قاق ورتاسى – المالى اۋدانىندا ورىن الىپ وتىرعان جاعداي. ءتىپتى سۋرەتىمەن، قاي جەردە تۇرعانىنا دەيىن كورسەتىپ قويدىق. قالانىڭ ورتالىعى وسىنداي جاعدايدا تۇرسا، وندا باسقا اۋداندار تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟ قالاي دەسەك تە، قالانىڭ باسقا جەتى اۋدانى دا جەتىسىپ تۇرعانى شامالى. سوندىقتان ءاربىر اۋدان اكىمدەرى، قالانىڭ كورىكتەندىرۋ مەكەمەسى مەن «الماتى جارناما» ج ش س باسشىلارى، شاھاردىڭ كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ باسقارماسىنىڭ جەتەكشىسى جانە قالا اكىمىنىڭ كورىكتەندىرۋ سالاسىنا جاۋاپ بەرەتىن ورىنباسارى ەرلان اۋكەنوۆ مىرزالار بۇعان نەمقۇرايلى قاراماۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز. ەڭ بولماسا، قالا اكىمىنىڭ تاپسىرماسى تياناقتى ورىندالسا دۇرىس بولار ەدى، شەنەۋنىك مىرزالار!..
بايبەك مىرزا، شاھاردى تاعى ءبىر جاياۋ ارالاڭىزشى، ءوتىنىش!!!
سەرىك انارباي ۇلى
https://dalanews.kz/25585
