ادىلەت مينيسترلىگى بورىشكەرلەردىڭ شوتتارى نە ءۇشىن جانە قالاي بۇعاتتالاتىنىن، ال مۇنداي جاعدايدا قارىزدى ءوز بەتىمەن نەگە جابۋعا بولمايتىنىن ەگجەي-تەگجەيلى ءتۇسىندىردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ادىلەت ءمينيسترى "اق جول" پارتياسى دەپۋتاتتارى اتىنان ءوز ۆەدومستۆوسىنا كەلىپ تۇسكەن ساۋالعا جاۋاپ بەردى. دەپۋتاتتار ماۋسىم ايىنىڭ باسىندا وزدەرىنە قازاقستاندىقتاردىڭ شوتتارىنىڭ بۇعاتتالۋىنا بايلانىستى جاپپاي شاعىم كەلىپ ءتۇسىپ جاتقاندىعىن ايتقان. ءماجىلىس دەپۋتاتى سەرىك ەرۋبايەۆ سوت ورىنداۋشىلارى قارىز سوماسىن عانا ەمەس، شوتتاعى بارلىق قاراجاتتى دا بۇعاتتايتىنىن ايتىپ، بۇل قازاقستاندىقتاردىڭ قۇقىقتارىن بۇزۋ، ءتىپتى ولاردى كۇنكورىس اقشاسىنسىز قالدىرۋى دەپ ەسەپتەيتىنىن جەتكىزگەن. وسىعان بايلانىستى فراكسيا زاڭنامادا شوتتى ءىشىنارا بۇعاتتاۋ قاعيداتىن بەكىتۋدى ۇسىندى:
- قاراجاتتى قولجەتىمدى قارىز سوماسى شەگىندە شەكتەۋ جانە بۇل تۋرالى بورىشكەرلەردى الدىن-الا حابارلاۋ.
- ءوندىرىپ الۋدىڭ ناقتى سوماسىن كورسەتۋ؛
- قارىزدى ەرىكتى تۇردە وتەۋ مەرزىمىن قاراستىرۋ؛
- شوتتاعى بارلىق قاراجاتتى تولىعىمەن بۇعاتتاۋ تاجىريبەسىن مۇلدە جويۋ.
ادىلەت ءمينيسترى ەرلان سارسەمبايەۆتىڭ دەپۋتاتتاردىڭ ساۋالىنا بەرگەن رەسمي جاۋابى جاريالاندى. وندا زاڭعا سايكەس سوت ورىنداۋشىسى ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردەن بورىشكەرلەردىڭ شوتتارىنداعى اقشا قالدىقتارى تۋرالى اقپارات سۇراي الاتىنى ايتىلادى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، زاڭ بويىنشا، ول ءوندىرىپ الىناتىن سوماعا پارا-پار بورىشكەرگە تيەسىلى بارلىق مۇلىككە تىيىم سالۋعا قۇقىلى. اتقارۋشىلىق قۇجاتتى ورىنداۋ ءۇشىن سوت ورىنداۋشىسى پروكۋروردىڭ سانكسياسىن الۋى كەرەك. پروكۋرور سانكسيا بەرگەن سوڭ سوت ورىنداۋشىسىنىڭ قاۋلىسىندا تىيىم سالىناتىن اقشا سوماسى كورسەتىلەدى.
"بورىشكەردىڭ بانكتىك شوتىنداعى اقشاعا سانكسيالاعان اتقارۋشىلىق قۇجاتتا كورسەتىلگەن سومامەن قاتار، ونى ورىنداۋعا جانە جەكە سوت ورىنداۋشىسىنىڭ قىزمەتىنە كەتكەن شىعىستاردى ەسكەرە وتىرىپ، تىيىم سالىنادى"، - دەپ سەندىرەدى سارسەمبايەۆ.
ءوندىرىپ الۋ سوماسى قۇجاتتا كورسەتىلەدى
ءوندىرىپ الۋ سوماسىنا قاتىستى مينيستر ءقازىر دە زاڭناماعا سايكەس، اتقارۋشىلىق قۇجاتتا بورىشكەردىڭ ورىنداۋىنا جاتاتىن تالاپتاردى كورسەتۋ سوت ورىنداۋشىسىنىڭ اتقارۋشىلىق قۇجاتتى ورىنداۋعا قابىلداۋىنىڭ مىندەتتى شارتى بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. قۇجات اتقارۋشىلىق قۇجاتتارعا قويىلاتىن تالاپتارعا سايكەس كەلمەگەن جاعدايدا، سوت ورىنداۋشىسى وعان قۇجات كەلىپ تۇسكەن كۇننەن باستاپ ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋدى قوزعاۋدان باس تارتۋعا قۇقىلى.
بورىشتى وتەگەن سوڭ شوتتار 30 مينۋت ىشىندە اشىلادى
سارسەمبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ەگەر بورىشكەر ءوز قارىزىن بانكتىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى وتەسە، وندا شوت 30 مينۋت ىشىندە بۇعاتتان بوساتىلادى. ەگەر اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ توقتاتىلسا، وندا سوت ورىنداۋشىسى ءبىر تاۋلىك ىشىندە قۇجاتتى سوتقا جانە باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندارعا جولداپ، بورىشكەرگە قاتىستى ماجبۇرلەۋ سيپاتىنداعى شارالار توقتاتىلادى.
قارىزدى ءوز ەركىمەن وتەۋگە بولمايدى
ادىلەت ءمينيسترى قازىرگى تاڭدا بەرەشەكتى ەرىكتى تۇردە وتەۋ بويىنشا مۇمكىندىك قاراستىرىلماعانىن مويىندايدى.
"ەگەر بۇرىن بورىشكەر اتقارۋشىلىق سانكسيانى ءوندىرىپ الماي جانە جەكە سوت ورىنداۋشىسىنىڭ قىزمەتىنە اقى تولەمەي، 5 كۇنتىزبەلىك كۇن ىشىندە اتقارۋشىلىق قۇجاتتىڭ تالاپتارىن ورىنداۋ مۇمكىندىگىنە يە بولسا، بۇگىنگى كۇنى زاڭ شەڭبەرىندە ەرىكتى تۇردە ورىنداۋ ۇعىمى جوق جانە اتقارۋشىلىق قۇجاتتى ورىنداۋعا ۇسىنعانعا دەيىن ونى ەرىكتى تۇردە ورىنداۋ مۇمكىندىگى كوزدەلەدى دەپ بولجانادى"، - دەپ ءسوزىن تۇيىندەيدى مينيستر.