قازاقستاندا ونلاين ساۋدادان تۇسكەن تابىس مولشەرى جىل سايىن ەسەلەپ ارتىپ جاتىر. پاندەميادان باستالعان ونلاين ساۋدانىڭ كورىگى ءقازىر قارىشتاي تۇسكەن. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەگىنە سەنسەك، كەيىنگى ءبىر جىلدا قازاقستانداعى ماركەتپلەيستەردىڭ ساۋدا اينالىمى 1،8 ترلن تەڭگەنى قۇرادى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
مۇنى سوڭعى كەزدەرى ءار قالادا تاۋاردى الۋعا ارنالعان "پوستتاماتتاردىڭ" قاپتاي باستاۋىنان دا بايقاۋعا بولادى.كاسىپكەرلەردىڭ ايتۋىنشا، تاۋاردى الىپ كەتۋ پۋنكتتەرىنە كۇنىنە 100-150 ادام كەلەدى. تۇرمىستىق زاتتار، كيىم-كەشەك، ويىنشىق – ءتۇرلى تاپسىرىستارىن الىپ كەتىپ جاتادى. ساۋدا جانە ينتەگراسيا مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتىنا سايكەس، 2020 جىلى ەلەكتروندى ساۋدادان تۇسكەن تابىس كولەمى 476،7 ملرد تەڭگە بولسا، بىلتىرعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بۇل كورسەتكىش 2،4 ترلن تەڭگەگە جەتكەن. ياعني، نارىق ءۇش-اق جىلدا 5 ەسە ۇلعايعان. ال ونىڭ 72،4% ۇلەسى ماركەتپلەيستەرگە تيەسىلى، دەپ حابارلايدى 24KZ.
"مۇندا 200 ملن-عا دەيىن ءتۇرلى تاۋار بار. ىدىستان باستاپ، كيىم-كەشەك، ءتىپتى مىسىقتىڭ تاماعىنا دەيىن، بىلاي ايتقاندا، بالا-شاعاعا كەز كەلگەن زاتتىڭ ءبارى بار. استانا قالاسىندا ءقازىر 170 نۇكتەسى بار، ءالى دە 100 نۇكتە اشىلۋ كەرەك دەگەن سىبىس ەستىلىپ جاتىر"، - دەيدى كاسىپكەر قۋانىش جەتكەرگەن.
رەسمي سيفرلارعا جۇگىنسەك، وسىدان 5 جىل بۇرىن، ياعني 2019 جىلى ەلدەگى ونلاين ساۋدا ۇلەسى 1،8% عانا بولسا، كەيىنگى ەكى جىلدا 12%-دان اسقانىن كورە الامىز
"بەكىتىلگەن كورسەتكىشتەر بويىنشا، مينيسترلىكتىڭ الدىندا 2030 جىلعا دەيىن ەلەكتروندىق ساۋدا ۇلەسىن 20%-كە ارتتىرۋ مىندەتى تۇر. ال قازىرگى تاڭدا ول بىزدە 12،7%ء-تى قۇرايدى"،- دەيدى ق ر سيم ەلەكتروندىق جانە بيرجالىق ساۋدا دەپارتامەنتىنىڭ باس مامانى ايگۇل ورازايەۆا.
ونلاين ساۋدا، راسىندا ءداستۇرلى ساۋداگەرلەرگە قاتتى باسەكەلەستىك تانىتۋدى ما؟ ماسەلەن، استانا ساۋدا ۇيلەرى قوعامىنىڭ مۇشەسى مۇحتار ەسبولعانوۆتىڭ ايتۋىنشا، جالپى ەلدەگى ەڭبەكپەن قامتىلعان ازاماتتاردىڭ 16،8%ء-ى وسى ءداستۇرلى ساۋدا سەكتورىندا ءجۇر. ولاردىڭ 5-7%-ى جىل سايىن دۇكەندەرىن جاۋىپ جاتىر. سوندىقتان بازارداعىلاردىڭ ساۋداسى مۇلدە جويىلىپ كەتپەسە دە، سۇيىلىپ جاتقانى بايقالادى.
"بازاردا تۇرعان ساۋداگەرلەر سانى قازىرگى كۇندە 400-600 مىڭ ادام. ال اسىراپ وتىرعان وتباسىلارىمەن بىرگە ەسەپتەسەك، 2 ملن ادام. سوندا ءتىرى ساۋداعا قاراپ وتىرعان 2 ملن ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ ەرتەڭ جۇمىسسىز قالۋى مۇمكىن. وعان سەبەپ ەكى جاقتىڭ ساۋدا جۇرگىزۋ مۇمكىندىكتەرى تەڭ ەمەس. مىسالى، ەلەكتروندى ساۋدادا سالىق ماسەلەسى دۇرىس قارالماعان. ال دۇكەنشىلەر ءتۇرلى شىعىندارىنا بايلانىستى تاۋارىن ۇستەمەلەپ ساتۋعا ءماجبۇر"، - دەيدى استانا ساۋدا ۇيلەرى قاۋىمداستىعىنىڭ مۇشەسى مۇحتار ەسبولعانوۆ.
قالاي دەسەك تە، ەلەكتروندى ساۋدا حالىق ءۇشىن ءتيىمدى بولىپ تۇر. سوندىقتان ۇلەسى دە ارتا بەرەرى انىق. بۇعان كوز جەتكىزگەن دۇكەنشىلەردىڭ كوبى ءقازىر جاعدايعا بەيىمدەلىپ، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى ساۋدا جۇرگىزۋگە ماشىقتانۋدا.
ايتا كەتسەك، 2024 جىلى 19 قاراشادا تۇركيانىڭ مونوپولياعا قارسى اگەنتتىگى Kaspi.kz اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ تۇرىك ەلەكتروندىق كوممەرسيا پلاتفورمالارىنىڭ ءبىرى – Hepsiburada-نى ساتىپ الۋ جونىندەگى كەلىسىمىن ماقۇلدادى.
