بۇگىن ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسى كەشە وزدەرىنە وزگەرىستەر مەن تۇزەتۋلەر ەنگىزگەن جاڭا سالىق كودەكسىنىڭ جوباسىن ماقۇلداپ، قول قويۋ ءۇشىن ونى مەملەكەت باسشىسىنا جولداعاننى بەلگىلى. سونىمەن قۇجاتتا تاعى قانداي وزگەرىستەر قامتىلدى؟ بۇل جايىنان ءماجىلىس دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆ تىڭ اقپاراتتارمەن ءبولىستى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"بۇگىن قابىلدانعان سالىق كودەكسىندە ءبىزدىڭ ۇسىنىستارىمىزدىڭ ارقاسىندا ءبىرقاتار ماڭىزدى وزگەرىستەر ورىن الدى. بۇل اۆتورلىق تۇزەتۋلەر حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان"، دەپ جازدى اسحات ايماعامبەتوۆ Telegram-داعى ارناسىندا.
ءسويتىپ ول تومەندەگى تىزبەكتى العا تارتتى:
- الەۋمەتتىك ماڭىزى بار دارى-دارمەكتەر ققس-تان بوساتىلادى.
ەندى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلاردى ەمدەۋگە ارنالعان دارى-دارمەكتەرگە ققس 0% مولشەرلەمەسى قولدانىلادى. بۇل شەشىم – ەڭ قاجەتتى دارى-دارمەكتەردىڭ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنا جول بەرمەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ول مىسالى ونكولوگيا، ورفاندىق اۋرۋلار، پسيحيكالىق، ديابەت، سيرەك كەزدەسەتىن نەمەسە اۋتويممۋندىق جانە باسقا دا كوپتەگەن اۋرۋلار بويىنشا باعا وسپەۋ ءۇشىن ماڭىزدى شەشىم بولدى.
2. الەۋمەتتىك ماڭىزى بار مەديسينالىق قىزمەتتەر دە ققس-تان بوساتىلادى.
بۇل نەنى بىلدىرەدى؟ دارىگەرگە اقىلى قىزمەت الۋ ءۇشىن جازىلساڭىز، جاسىراتىنى جوق، ءمامس-تىڭ پروبلەمالارىنا بايلانىستى ءبىز كوبىنەسە ءوز قالتامىزدان تولەپ دارىگەرلەرگە بارۋعا ءماجبۇرمىز. ەگەر وسى باستاما بولماعاندا، قىمباتتار ەدى. ەندى ارنايى ءتىزىم بويىنشا الەۋمەتتىك اۋرۋلارعا شالدىققاندار ءۇشىن بۇل قىزمەتتەر سالىققا بايلانىستى قىمباتتامايدى. جاسىراتىنى جوق، باستاپقىدا ءبىز بارلىق مەديسينالىق قىزمەتتەر مەن بارلىق دارى-دارمەكتەردى ققس-تان تولىق بوساتۋدى ۇسىندىق. سول شەشىم تيىمدىرەك ەدى. الايدا، تالقىلاۋدان كەيىن وسىنداي شەشىمگە قول جەتكىزدىك.
3. تاعى ءبىر جاقسى جاڭالىق: گوبمپ جانە وسمس اياسىنداعى بارلىق مەديسينالىق قىزمەتتەر مەن دارى-دارمەكتەر دە تولىقتاي ققس-تان بوساتىلادى.
4. قالعان الەۋمەتتىك تىزىمگە كىرمەگەن دارىلەرگە سالىناتىن سالىقتىڭ ءوزى وسى دارىلەردى ەلگە كىرگىزگەندە قانشا سومماعا ساتىپ الدى، سوسىن قالاي قىمباتتاتىپ ساتىپ جاتىر دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى وسى باعالاردى كورىپ، اسىرا قىمباتتاتپاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ويتكەنى ءبىز ونى ءقازىر كورمەيمىز؛ سوندىقتان وسى باعالاردى باقىلاۋ دا قيىن. وسى تۇرعىدان دا تيىمدىلىگى بولادى، دارىلەردىڭ باعاسىن باقىلاۋعا كومەكتەسەدى دەپ ويلايمىن.
5. كىتاپتار ەندى ققس-تان بوساتىلادى. بۇل دا ماڭىزدى شەشىم. بۇل جاي عانا تەحنيكالىق جەڭىلدىك ەمەس. بۇل — مەملەكەتتىڭ رۋحانياتقا دەگەن قۇرمەتىنىڭ بەلگىسى.
ەگەر بالالار وقىسىن دەسەك، قازاق ءتىلدى ادەبيەت دامىسىن دەسەك، باسپا ءىسى العا جىلجىسىن دەسەك — كىتاپقا سالىق سالماۋىمىز كەرەك. ەندى كىتاپپەن شەكتەلىپ قالماي، قازاقشا مۋلتفيلم، بالالار ۇيىرمەسى، تەاتر مەن مادەنيەت سالاسىنا دا ادىلەتتى سالىق ساياساتىن جالعاستىرۋىمىز قاجەت. ول ۇسىنىسىمىز وتپەدى. ءالى دە جۇمىس ىستەيمىز وسى باعىتتا.
6. قارجىلىق قىزمەتتەرگە سالىق سالىنبايدى. ەگەر بانكتىك اۋدارىمدار مەن كارتوچكا ارقىلى تولەمدەرگە ققس ەنگىزىلسە — حالىق كۇندەلىكتى قولدانىپ جۇرگەن قاراپايىم قىزمەتتەر قىمباتتاپ كەتۋى مۇمكىن ەدى. مىسالى، ءسىز حالىق بانكتەگى كارتاڭىزدان Kaspi-گە اقشا اۋداردىڭىز — 200 تەڭگە كوميسسيا تولەدىڭىز. ەگەر وعان ققس قوسىلسا، تاعى 32 تەڭگەگە دەيىن قوسىلۋى ابدەن مۇمكىن. بۇل، اسىرەسە، ءجيى اۋدارىم جاسايتىندار ءۇشىن اۋىر بولار ەدى.
7. ەنداۋمەنت قورلارى بويىنشا 100 پايىز سالىقتىق الىمدار. ەنداۋمەنت قورلارى الەۋمەتتىك جانە ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ۇزاق مەرزىمدى جوبالاردى قارجىلاندىرۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ءبىز قايىرىمدىلىققا جۇمسالعان سومالاردى سالىقتان بوساتۋدى ۇسىندىق. بۇل ازاماتتار مەن كومپانيالاردى قايىرىمدىلىققا قاتىسۋعا ىنتالاندىرادى.
8. ازاماتتاردىڭ ينۆەستيسيادان تۇسەتىن ديۆيدەندتەرگە سالىق سالماۋ. ءبىر جاعىنان، مەملەكەت حالىقتى "IPO-عا قاتىسىڭدار"، "KEGOC"، "ەير استانا" سياقتى كومپانيالاردىڭ اكسيالارىن الىڭىزدار دەپ شاقىرىپ جاتىر. ەكىنشى جاعىنان – سول اكسيالاردان تۇسكەن شاعىن تابىستى سالىققا بايلاپ قويماق بولدى. بۇل قيسىنسىز. ءبىز قارسى بولدىق.
ەگەر بۇل نورما وتكەندە، جاڭا باستاماسىمەن اكسيا ساتىپ الىپ جاتقان ادامداردىڭ وزىنە بۇل كەرى اسەرىن تيگىزەر ەدى. ەندى بۇل جەڭىلدىك ساقتالادى.
9. باسپا باسىلىمدارىنا 16 پايىز سالىق سالدىرماي، ونى 10% ققس-قا ازايتۋ.
وتاندىق باسپا باسىلىمدارىنا جەڭىلدىكتەر بولادى، ققس مولشەرلەمەسى ازايادى. ەندى باسپا ونىمدەرىنە ققس تەك 10%. بۇل دەگەنىمىز – مەكتەپ گازەتتەرىنەن باستاپ، اۋداندىق جانە رەسپۋبليكالىق جۋرنالدارعا دەيىنگى بارلىق باسپا باسىلىمدارىنا ناقتى كومەك.
ءماجىلىس دەپۋتاتى قابىلدانباعان تۇزەتۋلەر دە بارىن، ءالى دە بۇل باعىتتا جۇمىستى جالعاستىراتىندارىن ايتادى. اتاپ ايتقاندا:
- بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر مەن كازينولارعا سالىقتى كوتەرۋ؛
- ترانسماي قوسىلعان ونىمدەرگە اكسيز ەنگىزۋ؛
- مادەنيەت، تاريحي-مادەني مۇرا جانە ارنايى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر سالاسىنداعى ۇيىمداردى كتس-تەن تولىق بوساتۋ؛
- دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارى ءۇشىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىن تومەندەتۋ؛
- ادەبي، كوركەم جانە عىلىمي شىعارمالار ءۇشىن اۆتورلىق الىمدارعا سالىق جەڭىلدىكتەرىن بەرۋ؛
- كوپتەگەن مونوپوليالارعا ارنالعان سالىقتىق جەڭىلدىكتەردى جويۋ.
"بۇعان قوسا ماجىلىستە كوپتەگەن باسقا دا وتە ماڭىزدى وزگەرىستەردى امانات فراكسياسىنداعى ارىپتەستەرىم ەنگىزدى. فراكسيانىڭ قولداۋىمەن ۇلكەن وزگەرىستەر ورىن الدى. وسى ورايدا، ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ جوعارى كاسىبيلىكپەن جۇرگىزگەن جۇمىسىن ايتپاي كەتۋگە بولمايدى. س. جۇمانعارين مىرزا باستاعان ارىپتەستەر قيىن شەشىمدەر قابىلداي الاتىندىقتارىن، ءوز كاسىبيلىكتەرىن دە كورسەتتى. ناقتى پوزيسياسىن قورعاي الاتىن مينيسترلەردىڭ جۇمىسى ماڭىزدى. سوندىقتان ءبىزدىڭ ءبىرشاما تۇزەتۋلەرىمىزدى قولداماسا دا، ءبىراز ماسەلەلەرمەن كەلىسپەسەك تە، ارىپتەستەرىمىز قۇرمەتكە لايىق"، دەپ جازدى اسحات ايماعامبەتوۆ.
بۇعان دەيىن
