تال-داراق وتىرعىزۋ ءبىر بولەك، ال ولاردى جەرسىندىرىپ، جەتىلدىرۋ ۇلكەن جۇمىستى قاجەت ەتەتىنى بەلگىلى. وسى رەتتە، قالانىڭ جاسىل ەكپەسىنە جاۋاپتى «جاسىل ارىس» مەكەمەسى اعاش كوشەتەرىن وسىرۋدە تىڭ ادىستەر پايدالانۋدا. اتاپ ايتقاندا، مەكەمە قىزمەتكەرلەرى كۇز مەزگىلىندە قالادا ءوسىپ تۇرعان اعاشتاردىڭ ۇرىقتارىن جينايدى، داندەردى سۇرىپتايدى. سودان سوڭ، قالا اۋماعىندا ارنايى اشىلعان تۇقىمباققا ەگەدى.
ناتيجەسىندە ارىستىڭ توپىراعى مەن كليماتىنا بەيىمدەلگەن اعاش ۇرىقتارىنان الىنعان كوشەتتەر جوعارى ءوسىمدى كورسەتۋدە. ماسەلەن، بيىل ماۋسىم ايىنىڭ ورتاسىندا سەبىلگەن داننەن ونگەن قاراعاشتاردىڭ بويى ءقازىر ءبىر مەتردەن اسقان.
– سىرتتان، ياعني جىلى جاقتان اكەلىنگەن كوشەتتەر ارىستىڭ كليماتىنا بەيىمدەلۋى قيىن. سوندىقتان وتكەن جىلى جەرگىلىكتى اعاشتاردىڭ ۇرىقتارىن ءوسىرۋدى قولعا الدىق. ولار 100 پايىز ءوسىمدى كورسەتتى. قازىرگى تاڭدا قالالىق تۇقىمباقتا 80 مىڭ كوشەت ءوسىپ تۇر. كوكتەمگى اعاش وتىرعىزۋ ماۋسىمىنا وزىمىزدە وسىرىلگەن جاس كوشەتتەر دايىن، – دەدى «جاسىل ارىس» كمم باسشىسى گۇلميرا باساروۆا.
ءوسىرىلىپ جاتقان كوشەتتەردىڭ تۇرلەرى دە ءار الۋان. قاراپايىم قاراعاشتان بولەك، ۇيەڭكى، شاعان، بوزارشا، قارامالا (گلەديچيا)، جيدە بار.
«جاسىلارىستىقتار» كەلەسى جىلى قالادا وسىپ-ونگەن الما، سارى ورىك تاعى دا باسقا جەمىس اعاشتارىن دا ءوسىرۋدى جوسپارلاپ وتىر.
بۇگىنگى تاڭدا، شاھاردىڭ ىشكى كوشەلەرىنەن بولەك، كىرە بەرىس كۇرە جولدار: ارىس-شىمكەنت، ارىس-شاردارا تاس جولى بويىندا 3-4 قاتاردان تۇراتىن اعاشتار وتىرعىزىلىپ، ولاردىڭ 85 پايىزى تامىر جايىپ تۇر. بارلىعى تامشىلاتىپ سۋعارۋ جۇيەسىنە قوسىلىپ، جاسىل شارباقتارمەن قورشالعان.