ءبىز ەلدىڭ ەرتەڭىنە الاڭداساق، بۇگىن ساۋاتتى بولۋىمىز كەرەك. تاريحي وقيعالار وتپەلى بولۋى مۇمكىن، ال مەملەكەت ماڭگىلىك. سوندىقتان وتكىنشى ساتتەر قارساڭىندا ءتۇرلى قاڭقۋ، لاقاپ، الىپقاشپا، فەيك سوزدەردەن، دەزينفورماسيادان اۋلاق بولۋ قاجەت. دەمەك اقپاراتتىق ساۋاتتىلىق، ەل تىنىشتىعىنىڭ بىردەن ءبىر كەپىلى. «ءۇي وزىمدىكى دەمەڭىز، ءۇي سىرتىندا كىسى بار»، – دەمەكشى قايىس نوقتا مەن تەمىر نوقتا تەگەۋرىنىنە، ساياساتتىڭ سالقىنى ۇلاسپاۋى قاجەت. ماس مەدياداعى قيساپسىز اقپاراتتار اعىنىندا شەك جوق. كوزى قاراقتى وقىرمان اقپەن قارا الماسقان ءولىارا ۋاقىتتا ەتەك-جەڭىن جيعانى ءجون. ابايشا ايتقاندا: «شىن ءسوز قايسى بىلە الماي، ءار نارسەدەن قۇر قالما»، – دەمەكپىز. جالعان مەن اقيقاتتى اجىراتا بىلمەيىنشە الاۋىزدىق توقتامايتىنى انىق. ونىڭ ءبىر عانا دالەلى، ەلىمىزدە بولعان قاڭتار وقيعاسى. ەل ىشىنە لاڭ سالا كەلگەن بۇلىك، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا ەلەۋلى زاردابىن تيگىزدى. جاستاردىڭ دۇرىس جولدان تايۋى سەبەپ بولدى. بۇل وقيعانىڭ ارتىندا جالعان اقپاراتتار بولعانى انىق. ناتيجەسىندە الاۋىزدىق، كىسى ءولىمى، بەيبىت ادامداردىڭ جاپا شەگۋى، ماتەريالدىق شىعىن ورىن الدى. COVID-19 پاندەمياسى تۇسىندا دا، جان-جاقتان اعىلعان اقپاراتتاردى اۋىزدىقتاۋ مۇمكىن بولمادى. ۇرەي، تاعى دا قيسىنسىز اقپاراتتاردىڭ قارشا بوراۋى وسىنىڭ ءبىر دالەلى. ناتيجەسىندە ادامدار ءوز وتىرىكتەرىنە وزدەرى سەنەتىن دارەجەگە جەتتى. سونداي-اق، بۇگىندە زاڭدى بەلدەن باسىپ، ارزان اتاق پەن بەدەل جيناۋ داستۇرگە اينالدى. الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن اقپارات سايتتارىندا ادامداردىڭ ار-نامىسىنا ءتيىپ، جەكە ومىرلەرىنە قول سۇعۋ جاپپاي بەلەڭ الدى.
كونستيتۋسيانىڭ 17-بابى بويىنشا: «ادامنىڭ قادىر-قاسيەتىنە قول سۇعىلمايدى». 18-باپتىڭ 1-تارماعى «اركىمنىڭ جەكە ومىرىنە قول سۇعىلماۋىنا، ءوزىنىڭ وتباسىنىڭ قۇپياسى بولۋىنا ار نامىسى مەن ابىرويلى اتىنىڭ قورعالۋىنا قۇقىعى بار»، – دەپ كەپىلدىك بەرەدى. ب ا ق زاڭىنىڭ 20-بابىندا «شىندىققا سايكەس كەلمەيتىن اقپاراتتى تاراتپاۋ، جۋرناليست اقپاراتتىڭ دۇرىستىعىن تەكسەرۋگە قۇقىلى» ەكەندىگىن ەسكەرۋدى ۇمىتقان ءتارىزدىمىز. بارلىق اقپارات قۇرالدارىنا كۇيە جاعىپ، كۇستانالاۋدان اۋلاقپىز، دەي تۇرعانمەن بۇگىندە الەۋمەتتىك جەلىلەر، دەرلىك اقپارات كوزىنە اينالعانى دا جاسىرىن ەمەس. سوندىقتان مەملەكەتىمىزدىڭ تۇعىرلى بولۋىنا ۇلەس قوسقانىمىز ابزال.
بۇل تۇرعىدا ءار ادامنىڭ ميىندا اقپاراتتىق سۇزگى بولۋى قاجەت. ول ىشكى سىرتقى اقپاراتتار لەگىن قورىتىپ، سارالاي بىلۋگە مۇددەلى بولۋى. سەبەبى بۇگىندەگى اقپارات الاڭىنداعى قاقتىعىستار جويقىن قارۋعا اينالدى. ونىڭ تاعى ءبىر كورىنىسى، ماقالالار مەن كەلتىرىلگەن مالىمەتتەردەگى جالعان اقپارات تاراتۋدان وزگە ەمەۋرىن، تۇسپالداۋ، يتەرمەلەۋ، ويعا جەتەلەۋ، سىڭاي تانىتاتىن قۇيتىرقىلىقتاردىڭ قوسا ءجۇرۋىنىڭ الدىن الۋ قاجەتتىلىگى. بۇل تۇرعىدا «ساقتانساڭ – ساقتايمىن!»، دەگەن ماتەلدى دە ۇمىتپاعانىمىز ءلازىم. بىزگە ىرۋدەن گورى ۇيۋدى ويلايتىن ءسات كەلدى. ەندەشە ەلدىگىمىزدىڭ ىرگەتاسى سوگىلمەسىن اعايىن!
ريزاگۇل باكەنوۆا، جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى باسپا ءسوز جانە ەلەكتروندى ب ا ق كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى
