بۇگىن شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىم باسشىسىنىڭ ورىنباسارى سانسىزباي قۇربان ۇلى، قمدب ءبولىم باسشىلارى – باقتىباي بەيسەنبايەۆ («ءدىني ءبىلىم جانە عىلىم»)، بەيبىت مىرزاگەلدييەۆ («حالال ستاندارتتاۋ»)، التىنبەك ۇتىسحان ۇلى («جالپى جانە جاستار»)، ءجاندىللا بەكجىگىتوۆ («مەشىت ىستەرى»)، اعابەك قونارباي ۇلى («باسپا ءسوز») تۇركيا ءدىن ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ ءدىني وقۋ-اعارتۋ ديرەكسياسىنىڭ باس ديرەكتورى ءالي ەرباش مىرزانىڭ قابىلداۋىندا بولدى. باس ديرەكتور ديرەكسيانىڭ جۇمىسىن جان-جاقتى بايانداي كەلە جۋىردا عانا ءوزى كۋاگەر بولعان وقيعانى بايانداپ بەردى:
– بەلەسىزدەر، ءبىزدىڭ ەلدەگى حالىقارالىق «حاسەكي» اكادەمياسىندا شەتەلدەن كەلگەن ستۋدەنتتەر دە وقيدى. ونىڭ ىشىندە قازاقستاننان كەلگەن يمامدار مەن مەدرەسە شاكىرتتەرى بار. مەنى تاڭقالدىرعانى – قازاقتاردىڭ العىرلىعى. ەمتيحان الۋ كەزىندە وسىعان كوزىم جەتتى. ولار سىناق تاپسىرۋ ساتىندە قۇران ءتاپسىرى مەن تۇسىندىرمەسىن قازاقشا مۇدىرمەي جاۋاپ بەردى. سىناپ كورەيىن دەپ، ادەيى تۇرىك تىلىندە سۇراق قويدىم. تۇرىكشە ەركىن جاۋاپ بەردى. ارالارىندا ارابشانى دا جاقسى بىلەتىندەر بار. قازاق جىگىتتەرىنىڭ العىرلىعىنا بىرىنشىدەن – تاڭقالدىم، ەكىنشىدەن قاتتى قۋاندىم. ولارعا: «سىزدەردىڭ بولاشاقتارىڭىز زور. ءدىني سالادا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتەتىندەرىڭىزگە مەن سەنىمدىمىن» دەدىم. ءبىز ءتۇبىمىز ءبىر، تەلىگىمىز ءبىر قازاق باۋىرلارىمىزعا قامقورلىق جاساۋعا ءاردايىم دايىنبىز، – دەپ اعىنان جارىلدى ءالي ەرباش مىرزا.
قمدب اپپارات باسشىسى عىلىمبەك جادىگەر ۇلى تۇركيالىق ارىپتەستەرگە قازاقستان مۇسىلماندارى اتىنان العىس ايتىپ، جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.
ايتا كەتەيىك، «حاسەكي» اكادەمياسى – ءدىني سالادا عىلىمي دارەجەسى بار، دوكتورلىق قورعاعان عالىمداردى عانا وقىتاتىن حالىقارالىق وقۋ ورنى. الايدا، باس ءمۇفتي ەرجان قاجى مالعاجى ۇلىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا، تۇركيا ءدىن ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ ءتوراعاسى، پروفەسسور مەحمەت گورمەز مەدرەسە بىتىرگەن قازاقستاندىق شاكىرتتەر مەن ءدىني قىزمەتتە جۇرگەن يمامداردى «حاسەكيگە» قابىلداۋعا كەلىسىم بەرگەن بولاتىن.
«مەنەن جاس بولساڭدار دا تالاپ-تىلەكتەرىڭ، ۇمتىلىستارىڭ مەنى جىگەرلەندىردى. سىزدەردىڭ وتىنىشتەرىڭىزدى قابىلدايمىز»، – دەگەن ەدى مەحمەت گورمەز انكاراداعى رەسمي قابىلداۋىندا.
2016 جىلى ەلىمىزدىڭ 13 ازاماتى «حاسەكي» حالىقارالىق اكادەمياسىن ءبىتىرىپ، ءدىني سالاداعى قىزمەتىن جالعاستىرماق.
كەزدەسۋدە ءالي ەرباش ءوزى باسقاراتىن ديرەكسيادا 4 دەپارتامەنت بار ەكەنىن باياندادى. ونىڭ ايتۋىنشا، ءبىر عانا قۇران كۋرسىندا 1 ملن. 300 مىڭ ادام وقيدى ەكەن. وندا 45 مىڭ ۇستاز قىزمەت ەتەدى. وتكەن جىلى 156 700 ادامنىڭ ءدىني ساۋاتىن اشىپتى. 60 ەلدەن كەلگەن 10 مىڭعا جۋىق بالا كۋرستاردا ءبىلىم الادى. ءتىپتى، كوزى كورمەيتىندەر، قۇلاعى ەستىمەيتىندەر ءۇشىن دە قۇران كىتاپ، باسقا دا ەڭبەكتەر شىعارىپتى. ولارعا بۇل كىتاپتار كەز كەلگەن ۋاقىتتا تەگىن تاراتىلادى ەكەن.
«بۇل – زاعيپ، مۇگەدەك مۇسىلمانداردىڭ اقىسى»، – دەيدى ول.
اعابەك قونارباي ۇلى، قمدب باسپا ءسوز ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى
انكارا قالاسى
