قازىرگى تاڭدا قازاقستان ۇكىمەتىندە شەشىم قابىلدايتىن نەگىزگى قۇرامدا 26 ادام بار. ولاردىڭ قاي وڭىردەن شىققانىنا زەر سالىپ قاراعاندا، بيلىكتىڭ گەوگرافيالىق بەت-بەينەسى ايقىندالادى. ۇكىمەتتەگى ەڭ ىقپالدى توپ الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ وكىلدەرىنەن قۇرالعان. 11 ءمينيستردىڭ وسى وڭىردەن شىققانى كەزدەيسوقتىق ەمەس، بۇل ەلىمىزدىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق ورتالىعىنىڭ وڭتۇستىككە قاراي اۋىسقانىنىڭ ءبىر كورىنىسى بولۋى دا عاجاپ ەمەس، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz NewTimes.kz-كە سىلتەپ.
الماتىدان شىققان مينيسترلەردىڭ ىشىندە پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ پەن ونىڭ ءۇش ورىنباسارى (قانات بوزىمبايەۆ، مۇرات نۇرتىلەۋ، ەرمەك كوشەربايەۆ) بار ەكەنى نازار اۋدارارلىق جايت. قارجى، ادىلەت، سيفرلىق دامۋ، ەنەرگەتيكا سىندى ستراتەگيالىق ماڭىزدى سالالاردى باسقارىپ وتىرعان تۇلعالاردىڭ دا وسى وڭىردەن بولۋى الماتى ەليتاسىنىڭ مەملەكەتتىك شەشىمدەرگە تىكەلەي ىقپال ەتۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرىپ وتىر.
ەكىنشى ءبىر نازار اۋدارۋعا تۇرارلىق ماسەلە – ەلدىڭ باتىس ايماقتارىنىڭ ۇكىمەت قۇرامىنان تىس قالۋى. قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ تىرەگى سانالاتىن مۇناي-گاز وندىرەتىن ايماقتار – اتىراۋ، ماڭعىستاۋ، باتىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ وكىلدەرى مينيسترلىك ورىنداردان مۇلدە شەت قالعان. بۇل فاكتور اتالعان وڭىرلەردىڭ ساياسي شەشىم قابىلداۋ پروسەستەرىنەن وقشاۋلانۋىنىڭ بەلگىسى بولۋى مۇمكىن.
كەرىسىنشە، ونەركاسىپتىك-ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك بەلسەندىلىگى جوعارى قاراعاندى، پاۆلودار، شىعىس قازاقستان مەن سولتۇستىك وڭىرلەردىڭ ساياسي ەليتاسى ۇكىمەت قۇرامىندا تۇراقتى پوزيسياعا يە. مىسالى، ءبىرىنشى ۆيسە-پرەمەر رومان سكليار پاۆلوداردان، ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرجان سادەنوۆ شىعىس قازاقستاننان، ساۋدا ءمينيسترى ارمان شاققالييەۆ قاراعاندىدان شىعىپ، ءوز وڭىرلەرىنىڭ ساياسي بەدەلىن نىعايتىپ وتىر.
جالپى العاندا، وڭتۇستىك وڭىرلەردىڭ باسىمدىعى ايقىن بايقالادى. مينيسترلەر كابينەتىنىڭ 40%-ى وڭتۇستىكتەن شىققان. قىزىلوردادان شىققان ۇكىمەت اپپاراتى باسشىسى عالىمجان قويشىبايەۆ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا جانە ءبىلىم ءمينيسترى عاني بەيسەمبايەۆ وڭتۇستىكتىڭ ۇكىمەتتەگى ورنىن كۇشەيتىپ وتىر. ال جامبىل وبلىسىنان شىققان ەكى مينيستر – سۋ رەسۋرستارىن باسقاراتىن نۇرجان نۇرجىگىتوۆ پەن كولىك ءمينيسترى نۇرلان ساۋرانبايەۆ تا وسى تەندەنسيانى جالعاستىرادى.
ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ جاسى دا ءوزارا توپتاسۋدى اڭعارتادى. 1969 جىلى تۋعان سەرىك جۇمانعارين، قانات بوزىمبايەۆ، عاني بەيسەمبايەۆ پەن داۋرەن قوسانوۆتىڭ ۇكىمەتتە قاتار ءجۇرۋى، ساياسي شەشىمدەردە ولاردىڭ ورتاق ۇستانىمى مەن ىنتىماقتاستىعىن كۇشەيتۋى ىقتيمال.
دەگەنمەن، مينيسترلەر قۇرامىنداعى گەندەرلىك تەڭسىزدىك ماسەلەسى ءالى دە وزەكتى كۇيىندە قالىپ وتىر. 26 ادامنىڭ نەبارى ۇشەۋى عانا – ايەل. وسى ءۇش ايەلدىڭ ءوزى مادەنيەت، الەۋمەتتىك قورعاۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سەكىلدى «ءداستۇرلى» سالالاردى باسقارۋى قازاقستان ۇكىمەتىندەگى گەندەرلىك ساياساتتىڭ سيمۆولدىق دەڭگەيدەن اسا الماي وتىرعانىن كورسەتەدى.
بۇل ۇردىستەر قازاقستاننىڭ ساياسي-ەكونوميكالىق دامۋىنا عانا ەمەس، ايماقارالىق ەليتالار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستارعا دا تىكەلەي اسەر ەتەدى. ۇكىمەتتىڭ گەوگرافيالىق قۇرامى الداعى ۋاقىتتا وڭىرلەر اراسىنداعى باسەكەلەستىكتى كۇشەيتىپ، جاڭا ساياسي تەپە-تەڭدىك قالىپتاستىرۋى مۇمكىن.
