2024 جىل الماتىلىقتاردىڭ ۇرەيىن الۋمەن باستالىپ جاتىر. سەبەبى سوڭعى ۋاقىتتا ءىرى مەگاپوليستىڭ سەيسميكالىق ءقاۋىپتى قالا ەكەنىن دالەلدەيتىن فاكتورلار جيىلەپ كەتتى. ماسەلەن، نەبارى ءۇش ايدىڭ ىشىندە ەكى ءىرى ءدۇمپۋ مەن 8000-نان اسا افتەرشوك تىركەلگەن. ال اتالمىش وقيعا تۇرعىن ءۇي نارىعىنا قالاي اسەر ەتۋى مۇمكىن؟ بۇل تۋرالى Dalanews.kz اگەنتتىگى ماماندار پىكىرىن سۇراپ كوردى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى، ارحيتەكتور ايدىن اكباي جەر سىلكىنىسى ءۇي باعاسىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتپەيتىنىن جەتكىزدى.
"مەن ءۇي باعاسى وزگەرەدى دەپ ويلامايمىن. جەكە مەنشىك ۇيلەرگە سۇرانىس بولادى دەپ تە ويلامايمىن. ءبىرىنشى جەر سىلكىنىسىنىڭ ەپيسەنترى قىتايدا 9 بالل بولسا، قازاقستاندا 5 بالل بولدى. ءبىراق تاعى دا جەر سىلكىنىسى بولادى دەپ بولجاي المايمىن. ونى ەشكىم بولجاي المايدى"، - دەيدى ساۋلەتشى.
ول الماتىداعى ءۇيدىڭ ساپاسىنا دا توقتالىپ ءوتتى. ايتۋىنشا، جەكە مەنشىك ۇيلەردىڭ ءزىلزالا كەزىندە توتەپ بەرۋ ءقاۋپى جوعارى بولادى.
"60-شى جىلدارى سالىنعان ۇيلەر 5-6 باللعا، ال 70-جىلدارى سالىنعان ۇيلەر 9 باللعا شىدايدى. ال قازىرگى سالىنعان جاڭا ۇيلەر بۇدان دا جوعارى باللعا توتەپ بەرە الادى. ال جەكە مەنشىك ۇيلەرگە سەنىم جوق. سەبەبى ولار جوباسىز سالىنعان. Cوندىقتان تەز قيراپ قالۋى مۇمكىن. ولار ەشقانداي ماماننىڭ جوباسىنا سۇيەنبەي سالىنعاندىقتان، وعان سەنىم جوق"، - دەيدى ايدىن مىرزا.
وسى تۇستا ول كوپشىلىككە ءۇي جوباسىن ارنايى ماماندارمەن كەلىسىپ سالۋعا كەڭەس بەردى.
"كاركاس ۇيلەردى 1-2 قابات ەتىپ سالۋعا بولادى، ودان بيىگىنە رۇقسات بەرىلمەگەن. مىنا ءبىز سالعان ۇيلەردىڭ ساپاسى جاقسى. ءبىراق ساتىپ الىپ كىرگەن ادامدار وزدەرى جاڭادان جوسپارىن جاسايدى. ال دۇرىس جاساماعانداردىڭ ۇيلەرى شىداماۋى مۇمكىن. سوندىقتان جاڭادان جوسپارلاپ سالعان كەزدە مىندەتتى تۇردە ماماندارمەن كەلىسىپ جاساۋ كەرەك"، - دەيدى ساۋلەتشى.
ال قارجى ساراپشىسى ايبار ولجاي جەر سىلكىنىسىنەن كەيىن بيىك تۇرعىن ۇيلەرگە تەك سەنىم ازاياتىنىن، ال باعاسى ايتارلىقتاي ارزاندايمايتىنىن العا تارتتى.
"جەر سىلكىنىسى ەكى رەت بولعاننان كەيىن بەلگىلى ءبىر شەشىم قابىلدانادى. ءبىرىنشى جەر سىلكىنىسى بولعاننان كەيىن اراعا ۇزاق ۋاقىت سالماي ەكىنشىسى ورىن الدى. ەندى افتەرشوكتار قايتالاناتىن بولسا، الماتىنىڭ بيىك عيماراتتتارى مەن كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنە سەنىم ازاياتىن سياقتى. جەرگە جانە جەر ۇيلەرگە دەگەن سۇرانىس قازىردەن باستاپ كوبەيە باستادى. ولاردىڭ مىندەتتى تۇردە باعاسى قىمباتتايدى. سونىمەن قاتار ءتورت قاباتتان اسپايتىن ۇيلەرگە دەگەن سۇرانىس تۇراقتى بولادى. ەڭ كوپ قيىندىققا ۇشىراپ، سۇرانىسى از بولاتىن ۇيلەر - ول بيىك عيماراتتار. مىسالى، بەس قاباتتان جوعارى ۇيلەردى اتاپ وتۋگە بولادى"، - دەيدى ساراپشى.
سونىمەن قاتار ول ادامدار تاراپىنان ءۇي تاڭداۋدا بەلگىلى ءبىر تالاپتاردىڭ عانا وزگەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.
"بۇل جاقتا سۇرانىس ازايعاندىقتان، باعا كوررەكسياسى ءجۇرۋى مۇمكىن. ارينە، تۇرعىن ءۇي نارىعى ينەرتتى. سوندىقتان ول بىردەن قوزعالا قويمايدى. ال قوزعالىسقا كەلۋ ءۇشىن ەكى ايداي ۋاقىت كەرەك. ءبىز سۇرانىس پەن ۇسىنىس ديناميكاسىنا قاراپ، سۇرانىس قاي ۇيلەرگە كوپ بولدى جانە ول قاناعاتتاندىردى ما سوعان قاراپ ايتا الامىز. ءبىراق راسىمەن تۇرعىن ءۇي باعاسى بىردەن قۇلاپ كەتەدى دەپ ايتۋ قيىن. ءبارىبىر توعىز پايىزدىق ينفلياسيا بار. ودان بولەك الماتىعا سىرتتان كەلەتىن ميگراسيالىق پوتوك كوپ، ويتكەنى جۇمىستىڭ باسىم بولىگى وسى مەگاپوليستە. سوندىقتان بۇل نارىق ىشكى سەگمەنتتەرىنە قاراي، بەلگىلى ءبىر "ۇيلەرگە سۇرانىس كوبەيەدى" نەمەسە "سۇرانىس ازايادى" دەگەن سياقتى بەلگىلەرگە قاراپ قاراستىرۋعا بولادى"، - دەدى ايبار ولجاي.
ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن الماتىدا ەكى ۇلكەن ءدۇمپۋ ورىن الدى. العاشقىسى 23 قاڭتار ساعات 00:09-دا تىركەلدى. توتەنشە جاعداي مينيسترلىگى مSك-64 شكالاسى بويىنشا 5 بالدىق جەر سىلكىنىسى بولعانىن مالىمدەگەن بولاتىن. سودان سوڭ ق ر تجم "ننسسن ي ي" ج ش س سەيسميكالىق ستانسيالار جەلىسىمەن 4 ناۋرىزدا الماتى ۋاقىتىمەن 11.22-دە (2024 جىلعى 04 ناۋرىزدا گرينۆيچ بويىنشا 06 ساعات 22 مين 06 سەك) جەر سىلكىنىسى تاعى تىركەلدى.
"جەر سىلكىنىسىنىڭ ەپيسەنترى قازاقستان اۋماعىندا الماتى قالاسىنان وڭتۇستىككە قاراي 31 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان"، - دەپ جازىلعان تجد مالىمەتىندە.
جەر سىلكىنىسىنىڭ ەنەرگەتيكالىق كلاسى - 13.2. MPV ماگنيتۋداسى - 6.1. ەپيسەنتردىڭ كوورديناتتارى 42.93° س. ە. 76.96° ش. ب. تەرەڭدىگى - 10 شاقىرىم. الماتى قالاسىندا 5 بالل بولىپ سەزىلدى.
