سالتاناتتى شاراعا وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، قوعام قايراتكەرى قۋانىش سۇلتانوۆ، تاريحشى عالىمدار، قالامگەرلەر، اۋدان جۇرتشىلىعى قاتىستى، - دەپ حابارلايدى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.
جينالعان كوپشىلىككە قۇتتىقتاۋ ءسوز ارناعان وبلىس اكىمى ا. باتالوۆ:
- وربۇلاق شايقاسى – قازاق حالقىنىڭ ازاتتىق جولىنداعى تاريحي وقيعالارىنىڭ ءبىرى. ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ: «وربۇلاق پەن اڭىراقايداعى تاريحي ماڭىزدى جەڭىستەر ازاتتىقتىڭ اق تۋى استىندا جەلبىرەدى»، - دەپ، تاريح تولقىنىنداعى ەرلىككە تولى ۇلى وقيعالاردى دارىپتەۋگە ەرەكشە ءمان بەرگەن بولاتىن.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جاقىندا جارىق كورگەن «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسى دا ءبىزدىڭ ۇلتتىق تاريحىمىزعا تەرەڭ ۇڭىلۋگە، حالقىمىزدىڭ وتكەنىنە، بۇگىنى مەن بولاشاعىنا زور قۇرمەتپەن قاراۋعا ۇندەيدى
وربۇلاق تاريحى – سول ۇلى دالا تاريحىنىڭ ءبىر پاراعى، - دەپ اتاپ ءوتتى. 1993 جىلدان بەرگى وربۇلاق شايقاسىنىڭ زەرتتەلۋى مەن ونى ناسيحاتتاۋعا ارنالعان شارالاردىڭ ءبىر پاراسىنا توقتالا كەلە، قازىرگى اشىلىپ وتىرعان مەموريالدىق كەشەن سول ىرگەلى ىستەردىڭ جەمىسى ەكەنىن ايتتى.
وبلىس باسشىسى ءوز سوزىندە كەشەننىڭ اۆتورلارىنا - عازيز ەشكەنوۆكە، ايدار جامحانعا، ايدىن جايلاۋبايەۆقا كوپشىلىكتىڭ اتىنان العىس ايتا وتىرىپ، قۇرمەت گراموتاسى مەن العىس حاتتارىن تابىستادى.
مۇنان سوڭ پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى قۋانىش سۇلتانوۆ، جازۋشى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى بەكسۇلتان نۇرجەكەيەۆ، جاستار اتىنان ەرنار ەرعالي ءسوز الىپ، تاريحي وقيعانىڭ ماڭىزى، ونىڭ بۇگىنگى كۇنگە بەرەر تالىم-تاربيەسى تۋرالى ءسوز قوزعادى.
مەموريالدى كەشەننىڭ شىمىلدىعى اشىلىپ، شاشۋ شاشىلدى، جيىن ان-جىرمەن ورنەكتەلدى.
وربۇلاق شايقاسىنىڭ 375 جىلدىعىنا ارنالعان شارا اۋداندىق مادەنيەت ۇيىندە عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيامەن جالعاستى.
وندا تالاس وماربەكوۆ، بەرەكەت كارىبايەۆ، ءنابيجان مۇحامەتحان ۇلى سىندى تاريحشى عالىمدار بايانداما جاساپ، شايقاستاعى اسكەري ادىس-تاسىلدەر، وعان قاتىسقان باتىرلار تۋرالى تاريحي دەرەكتەردى مولىنان سويلەتتى.
جالپى، «ۇلى جەبە» مەموريالدىق كەشەنى نەگىزىنەن اق ءمارمار مەن گرانيتتەن دايىندالدى. جوبانىڭ قۇنى 278،6 ملن. تەڭگەنى قۇرايدى. قۇرىلىسىن جۇرگىزگەن مەردىگەر ۇيىم – «Kagan Engineering» ج ش س.
مەموريالدى كەشەننىڭ سۋرەتشىلەرى - عازيز ەشكەنوۆ پەن ايدار جامحان، ءمۇسىنشى ارحيتەكتورى - ايدىن جايلاۋبايەۆ.
مەموريالدىق كەشەندى تۇلپارلى باتىرلار بەينەلەنگەن بارەلەف پەن جوعارىعا تىك شانشىلعان جەبە مەن قالقان قۇراپ تۇر.
Dalanews.kz انىقتاماسى:
"وربۇلاق شايقاسى – قازاق حالقىنىڭ جوڭعار شاپقىنشىلىعىنا قارسى ازاتتىق سوعىسىنداعى العاشقى بەتبۇرىستى وقيعا.
بۇل سوعىس 1643 جىلدىڭ جازىندا قازاق قولىن باسقارعان جاڭگىر سۇلتان مەن جوڭعار قولىن باسقارعان باتىر قونتايشى اراسىندا وتەدى. جاڭگىر جوڭعارلاردىڭ جولىن كەسۋ ءۇشىن بىلتەلى مىلتىقپەن قارۋلانعان 600 ساربازبەن قارسى اتتانادى.
الەمدىك سوعىس ونەرىنىڭ جىلناماسىنا ەنۋگە لايىق وربۇلاق شايقاسىندا وسى 600 قازاق ساربازى 50 مىڭ جوڭعار قولىن تاس-تالقان ەتىپ جەڭەدى. 600 ادامنىڭ 50 مىڭ ادامدى جەڭۋى بىزگە اڭىز سەكىلدى كورىنگەنمەن، شىندىق سولاي"، – دەپ جازادى e-history.kz
...
"ءبىزدىڭ بابالار جاساعان ەرلىك 300 سپارتاندىقتىڭ ەرلىگىنەن دە اسىپ تۇسەدى، انىعىندا. ەڭ وكىنىشتىسى، وسى 300 سپارتاندىقتى كورىپ وسكەن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ جاستارى وربۇلاق شايقاسىنداعى ەرلىكتەن حابارى جوق.
شىنداپ كەلگەن كەزدە، جاۋعا شاپقان ادام سانى ەمەس، سپارتادان شىققانداردىڭ سانى 300 بولدى. سول زاماندا گرەكتەر كىشىگىرىم پوليۋستەرگە ءبولىندى. سولاردىڭ اربىرىنەن جينالعان اسكەر سانىن قوسقاندا 5 مىڭعا دەيىن بارعان.
ال ءبىزدىڭ جاڭگىر حان شىنىمەن دە نەبارى 600 اسكەرىمەن جاۋعا قارسى تۇردى..."، – دەيدى جاس تاريحشى ازات باقىت ۇلى.
فوتو: الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنەن
