الماتى وبلىسى «جاسىل ەنەرگەتيكانىڭ» وشاعىنا اينالىپ كەلەدى

Dalanews 22 قىر. 2022 08:45 1156

«جاسىل ەكونوميكا» جايىندا ءقازىر ءجيى ەستيتىن بولدىق. تابيعي قورلاردى ءتيىمدى پايدالانۋ ارقىلى الەۋمەتتىڭ جاعدايى مەن تۇرمىسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان سالاعا بەت بۇرماعان  ەل كەمدە-كەم. تابيعي سارقىلمايتىن رەسۋرستار كۇن مەن جەلدى كادەگە اسىراتىن  اتالعان سالانىڭ الەۋەتى زور. كاسىبي مامانداردىڭ ايتۋىنشا، «جاسىل ەكونوميكا» ەكولوگيالىق داعدارىستىڭ الدىن الۋعا ىقپال ەتەتىن ماڭىزدى تەتىك.

دۇنيەجۇزىندە كۇن وتكەن سايىن «جاسىل ەكونوميكاعا» كوپ كوڭىل ءبولىنىپ، جاسىل تەحنولوگيالار كۇندەلىكتى ءومىرىمىز بەن تۇرمىس-سالتىمىزعا ەنۋى جىلدان-جىلعا ۇدەي تۇسۋدە. اسىرەسە، كۇن مەن جەل، بيوماسسا قۋاتتارىن وندىرۋگە ەرەكشە ەكپىن بەرىلۋدە. ءدال وسى تەكتەس جۇمىستار الماتى وبلىسىندا دا قارقىن الۋدا. وعان دالەل، ءبىر عانا وبلىستا 8 بىردەي جەل ەلەكتر ستانساسىنىڭ  جۇمىس ىستەۋى.  سولاردىڭ ەڭ سوڭعىسى ەڭبەكشىقازاق اۋدانى شەلەك دالىزىندە بوي كوتەردى.  قازاقستاندا بالاماسى جوق قۋاتى  60  مۆت بولاتىن جاڭا جەل ەلەكتر ستانساسى ەنەرگەتيكالىق نىساننىڭ قۇنى – 37،4 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى.

اتالعان ستانسادا 24 جەل ەنەرگەتيكالىق قوندىرعى بار. ولاردىڭ ءاربىر نومينال قۋاتى 2،5 مۆت بولادى. ستانسانى سالۋعا الەمدىك جەل تۋربينالارىن ءوندىرۋشى جەتەكشى كومپانيالاردىڭ ءبىرى – «GoldWind» كومپانياسى اتسالىسقان. بۇگىنگى كۇنى جاڭا ەنەرگەتيكالىق نىساندا 14 مامان ارنايى دايارلانىپ، جۇمىسقا ورنالاسقان. بۇل جەس جىلىنا 225،7 ملن كۆتس ەلەكتر ەنەرگياسىن وندىرۋگە قاۋقارلى.

جوبانىڭ ەكولوگيالىق قۇرىلىمى ايماقتا وراسان زور ماڭىزعا يە.  جالپى، الماتى وبلىسىندا «جاسىل» ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ ءۇشىن تابيعي مۇمكىندىكتەر جەتەرلىك. ونىڭ ءبىر دالەلى، وبلىس ورتالىعىندا ورنالاسقان قۋاتى 3 مۆت قاپشاعاي كۇن ەلەكتر ستانساسى مەن قۋاتى 4،95 مۆت «سارىبۇلاق» كۇن ەلەكتر ستانساسىنىڭ ءالى كۇنگە جەلكەنىن جىقپاۋى.


قوس بىردەي كۇن ەلەكتر ستانساسىنىڭ جىلدىق ءوندىرىسى 14،1 ملن كۆت/ساع.، بۇل اتموسفەراعا شىعاتىن CO2 شىعارىندىنىڭ 7،5 مىڭ تونناسىن بولدىرماۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر.

ەكى كۇن ەلەكتر ستانساسى كۇندى باقىلاۋ جۇيەلەرىمەن جابدىقتالعان. ترەكەر قوندىرعىلارى كۇننىڭ قايدا ورنالاسقانىن باقىلايدى جانە اۆتوماتتى تۇردە كۇن مودۋلدەرىنىڭ ءتيىمدى باعىتىن قامتاماسىز ەتەدى. وسىلايشا، ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ فوتوەلەكترلىك جۇيەنىڭ ستاتيكالىق ورنالاسۋ ادىسىمەن سالىستىرعاندا ورتا ەسەپپەن 20-25%-عا ارتادى.

ءبىز كەلتىرگەن ەكى دەرەك، بۇل الماتى وبلىسىنا تيەسىلى اقپاراتتار لەگىنەن. وسىعان قاراپ-اق، اتالمىش باعىتتىڭ باعدارى ايقىن، قارقىنى قاتتى ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى.

جالپى العاندا، «جاسىل ەكونوميكا» ومىرىمىزگە ەنگەنىنە 20 جىلدان استى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا بۇل باعىت ۇلكەن تەندەنسياعا اينالىپ، بالامالى ەنەرگيا كوزىن ءوندىرۋ ىسىندە ايرىقشا  ورىن العانى جاسىرىن ەمەس. عالىمداردىڭ بولجاۋىنشا، ءبىر عانا جەل ەنەرگياسىنىڭ ۇلەسى الداعى 10 جىلدىقتا 20 پايىزدى قۇراماق. بۇل دەگەنىمىز ءبىز ايتقان سارقىلمايتىن تابيعي رەسۋرستاردى پايدالانۋ كورسەتكىشى ارتىپ، كۇن جانە جەل ەلەكتر ستانسالارىنىڭ سانى ۇلعايادى  دەگەنگە سايادى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار