– ەلباسى موراتوريي جاريالاعان، ۇكiمەت ۇسىنعان زاڭ جوباسىندا جالعا الۋشىلار 49 جىل مەرزiم اياقتالعان سوڭ، نە جەردi ساتىپ الۋى كەرەك، نە مەملەكەتكە قايتارۋى كەرەك. بۇل بولاشاقتا جالعا الۋ مەرزiمi اياقتالعان سوڭ، جەردiڭ ءبارi مەنشiكتە بولادى دەگەن ءسوز. ەكونوميكالىق جۇمىس توبىنىڭ مۇشەلەرi مۇنىمەن كەلiسپەيدi. ولاردىڭ ۇسىنىسى بويىنشا، بۇرىنعىداي 2003 جىلى قابىلدانعان جەر كودەكسiنە سايكەس جەردi جالعا بەرۋدi جالعاستىرۋ كەرەك، – دەدi ا.كۇرiشبايەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، قازiرگi ۋاقىتتا جەردi جالعا بەرۋ بويىنشا ناقتى ەرەجە جوق. تەك جەر كودەكسiندەگi بiر عانا 43-باپتا قىسقاشا جازىلعان.
– ەندi اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلiگiنiڭ ۇسىنىسى بويىنشا ارنايى ەرەجە بولۋى كەرەك. بiز مۇنى قولداپ وتىرمىز. كiم، قالاي جەردi بەرەدi، ونى قالاي باقىلايدى، جەر تيiمسiز پايدالانىلسا قالاي قايتارىلاتىنى بەلگiلەنۋi تيiس. بۇل وتە ماڭىزدى ماسەلە. جەردi 49 جىلعا جالعا بەرگەن كەزدە، ءاسiرەسە بiرiنشi جىلدارى مۇقيات قاراۋىمىز كەرەك. ويتكەنi جەردi يگەرمەۋ ماسەلەسi بiرiنشi جىلدان باستالادى. العاشقى بەس جىلدىقتا جىل سايىن، كەيiن 3-5-7 جىلدا مونيتورينگ جۇرگiزۋدi قولدايمىز، – دەدi ول.
تاعى بiر ماسەلە، بوس جاتقان جەرلەر تۋرالى ءمالiمەتتەر حالىققا دۇرىس جەتكiزiلمەيدi.
– ودان كەيiن اكiمنiڭ جانىندا جۇرگەن ازاماتتار ءمالiمەتتi ەستiگەسiن بارىپ الا سالادى. سوندىقتان ءمالiمەت بەرۋiمiز كەرەك. وتىز كۇن بۇرىن وبلىستىق، رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە بوس جاتقان جەرلەر تۋرالى ءمالiمەت بەرۋ قاجەت. سوندا اشىق تۇردە بارلىق ازاماتتار قاتىسادى. ەكونوميكالىق توپتىڭ تاعى بiر ۇسىنىسى - جەردi جالعا بەرگەن كەزدە، جەرگiلiكتi تۇرعىندارعا، اۋىل شارۋاشىلىعىن بiلەتiن ماماندارعا باسىمدىق بەرۋ كەرەك، – دەدi ا.كۇرiشبايەۆ.
سونداي-اق، ەكونوميكالىق توپ جەتەكشiسiنiڭ ايتۋىنشا، جەردi جەرگiلiكتi اتقارۋشى ورگاندار ەمەس، قوعامدىق جەر كوميسسياسى بەرۋi تيiس. بۇل رەتتە، اكiمدەر مەن كوميسسيا مۇشەلەرiنiڭ جاۋاپكەرشiلiگi قاراستىرىلۋى كەرەك.
– كەشە مەن اكiمشiلiك كودەكستi قارادىم. سوندا ەگەر اكiم، جەر كوميسسياسىنىڭ مۇشەسi شەشiم بولماي جاتىپ، جەردi بەرiپ قويسا، كوميسسيامەن كەلiسپەي، جەردi تارتىپ السا، شەتەلدiكتەرگە جالعا جەردi ءوز شەشiمiمەن بەرiپ جiبەرسە، ول جازالانادى. بiراق جازاسى 30 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiش، ياعني 63 600 تەڭگە. بۇنداي جاۋاپكەرشiلiكپەن ءتارتiپ ورناتا المايمىز. سوندىقتان بۇل جەردە ناقتى جاۋاپكەرشiلiكتi كوتەرۋiمiز كەرەك. ۇلتتىق مۇددەگە قايشى كەلسە، قىلمىستىق جاۋاپكەرشiلiككە دەيiن تارتۋ قاجەت. ال اكiمشiلiك كودەكستە ايىپپۇل سوماسىن كوبەيتۋ كەرەك دەپ سانايمىز، – دەپ قورىتتى ءسوز سوڭىن ا.كۇرiشبايەۆ.
ايىمگۇل ابىليەۆا
