ماماندار ءدىلىمىز بەن داستۇرىمىزگە جات دەسەك تە، “نەكە كەلىسىم شارتىنا” نازار اۋداراتىن ۋاقىت جەتتى” دەپ سانايدى. ايتۋلارىنشا، ول اجىراسقاننان كەيىن قامقورلىقسىز قالاتىن ايەلدەردى قورعاۋعا كومەكتەسەدى دەپ حابارلايدى 31 ارنا.
21 جاستاعى سالتانات شولانوۆا وسى باستان “نەكە كەلىسىم شارتىن” ويلاستىرىپ ءجۇر. ايتۋىنشا، ءقازىر كەلىنشەكتەر ءۇي جيىپ، تاماق ازىرلەپ، بالا باعۋمەن اينالىسىپ جۇرگەندە، ەر كىسىلەر ءبىلىم الىپ، جۇمىس ىستەپ، اقشا تاۋىپ، ءمانساپ وسىرۋگە تولىق قاۋقارلى. بۇل جايت جۇبايلاردىڭ جولدارى ەكى ءبولىنىپ كەتكەندە ايەلدەردىڭ ءوزىن-وزى اسىراپ، قامتاماسىز ەتۋىنە كەدەرگى بولادى، – دەيدى.
“ءسىزدىڭ كۇيەۋىڭىز بالاڭىزعا اليمەنت تولەيدى، دۇرىس پا؟ ال ءسىزدى كىم اسىرايدى؟ ءسىز وتباسىعا قارادىڭىز، بەلگىلى ءبىر جاۋاپكەرشىلىكتەر بولدى، ءسىز دە جۇمىس جاسادىڭىز، سونىڭ ءبىر وتەمى بولۋى كەرەك”، – دەيدى تۇرعىن سالتانات شولانوۆا.
سالتاناتتىڭ ءسوزىن پسيحولوگ اننا قۇدياروۆا دا قوشتاپ وتىر. “نەكە كەلىسىم شارتى” اجىراسقاننان كەيىن كىمگە نە تيەسىلى ەكەنىن انىقتاپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ال بۇل بولاشاقتا ايەلدەرگە مۇلىكتىك، ماتەريالدىق قولداۋسىز قالماۋعا كەپىل بولادى، – دەيدى ول.
“ەرتەڭ اجىراي ما، كوڭىل-كۇيى توقالعا كەتىپ قالدى ما، مىنا جاقتاعى 4 بالا، 5 بالا ءبىر ادىراڭ قالعانداي عوي. ەندى 1 ايعا 10 مىڭ تەڭگە بەرەدى سول. قالتالى، اتى شىققان ادام. ءبىراق ول انا جاققا كوتەدجگە، جاقسى كەلىنشەكپەن كەتىپ جاتىر. سوندا كوردىڭىز بە، توننىڭ كەلتەسى-اي دەگەن. بايبىشەنى قورعايتىن ەشقانداي نەكە كەلىسىمى جوق بولىپ تۇر عوي”، – دەيدى پسيحولوگ اننا قۇدياروۆا.
سۇيگەن جارىمەن بىرگە 18 جىل ءتاتۋ-تاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان زاڭگەر جانكەلدى سۇلەيمانوۆ نەكە تۋرالى شارتقا وتىرعانداردىڭ ءبىرى. ونىڭ ايتۋىنشا، كەڭەستىك زاماندا جۇبايلاردا بولىسەردەي مۇلىك بولماعان، سوندىقتان بۇل شارتتىڭ دا قاجەتتىلىگى تۋماعان. ال ءقازىر كەي داۋلەتتى وتباسىلىردىڭ ورتاق قازىناسى جۇزدەگەن ميلليوندارعا دەيىن جەتەدى، ونى زاڭمەن بولمەسەك، ەكى ارا داۋداماي جاعا جىرتىسۋعا دەيىن جەتەدى، – دەيدى ول.
ماماننىڭ ايتۋىنشا، اتا-انالار اجىراسقاندا بالالاردىڭ ورتاق مۇلىككە قۇقىعى جوق. سوندىقتان ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە، شارتتا بالالاردىڭ سىباعاسى بولەك ەسكەرىلۋى كەرەك. سونداي-اق قولدانىستاعى مۇلىكتىڭ بارلىعى وتباسى مۇشەلەرىنە تىركەلۋى كەرەك، – دەپ وتىر.
“ءزاۋلىم ۇيدە تۇرادى، 5 كولىگى بار، بارشىلىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتادى. ال اجىراسۋعا ۋاقىت تاياعاندا جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ بارلىعى اكەسىنىڭ اتىندا، كولىكتەرى كومپانيا اتىندا، وزگە زاتتارى اعا-ىنىلەرىنىڭ اتىنا اۋدارىلىپ قويعان بولىپ شىعادى. ايەلدىڭ بۇل جاعدايدا ەشتەڭەگە يەلىك ەتۋگە قۇقىعى بولماي شىعادى”، – دەيدى زاڭگەر جانكەلدى سۇلەيمانوۆ.
تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، زورلىقپەن، كۇشتەپ قول قويدىرىلىپ العان، ەكى تاراپتىڭ قۇقىقتارى تەڭ ەسكەرىلمەگەن “نەكە كەلىسىم شارتىنىڭ” سوتتا ەشقانداي كۇشى بولمايدى ەكەن.
