دەپۋتات نۇرگۇل تاۋ ماجىلىستە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى نارىعىنداعى بىلىق-شىلىقتاردىڭ بەتىن اشىپ، كوپتىڭ ويىنداعى كەلەلى ماسەلەلەردى كوتەردى. سويتكەن حالىق قالاۋلىسى ورتاعا ءۇش ۇسىنىس تاستادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
يپوتەكالىق نەسيەگە باسپانا ساتىپ العان ادام نەگە ەكى رەت "جەلىنۋى" ءتيىس؟
ول ءوزىنىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالىندا ءقازىر باسپانا ساتىپ الۋدا كوپ ادام ەكى رەت نەسيە تىركەتۋگە ءماجبۇر ەكەنىن باسا اتاپ كورسەتەدى. بىرىنشىسىندە – باسپانانىڭ باسىنا تولەيدى، ەكىنشىسىندە – جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن تاعى قوسىمشا شىعىندالادى.
"بۇل دۇرىس ەمەس. قۇرىلىس كومپانيالارى باسپانانى دايىن كۇيىندە ساتۋى ءتيىس، ياعني جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن كۇيدە. مۇندايدا باعا قىمباتتاماس ءۇشىن ءار پاتەردىڭ جوندەۋ جۇمىسىنىڭ اقىسى سالىمشىمەن اراداعى كەلىسىمشارتتا الدىن الا ايقىندالۋى ءتيىس دەپ سانايمىن. سوندا حالىقتى نەسيەلەندىرۋ ستاتيستيكاسىن الدەقايدا تومەندەتۋگە بولار ەدى"، - دەيدى دەپۋتات.
ۇكىمەت جالعا بەرىلەتىن پاتەردىڭ شەكتى باعاسىن بەلگىلەپ بەرۋى كەرەك
سونداي-اق، ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا 4،5 ملن ادام باسپاناسىز ءجۇر، ونىڭ 1،3 ميلليونى – جاستار. ءقازىر ەلىمىزدە وسىنشا ادام باسپانا جالداپ ءجۇر.
"ال پاتەردى جالعا بەرۋ اقىسى جىلدان جىلعا ءوسىپ كەلەدى. ۋداي قىمبات. سوندىقتان وسى نارىقتاعى باعانى رەتتەۋ كەرەك دەپ سانايمىن. ياعني، ۇكىمەت جالعا بەرىلەتىن پاتەردىڭ شەكتى باعاسىن بەلگىلەپ بەرۋى كەرەك. بۇل پروسەستى قاداعالاۋ ءۇشىن ءبىرىڭعاي جالعى بەرۋشىلەر ءتىزىلىمىن قۇرۋدى جانە تيپتىك كەلىسىمشارت جوباسىن بەكىتۋدى ۇسىنامىز"، - دەيدى ول.
ەسكروۋ-شوت: ۇلەسكەرلىك تۇرعىن ءۇي نارىعىندا الاقتىققا جول بەرمەۋدىڭ امالى بار
سونىمەن قاتار، دەپۋتات قۇرىلىس نارىعىندا ەسكروۋ-شوت ۇعىمىن ەنگىزۋدى ۇسىنادى.
بۇل - سالىنىپ جاتقان ۇيدەن پاتەر ساتىپ الۋشى مەن قۇرىلىس كومپانياسى اراسىنداعى ەسەپ ايىرىسۋ ءۇشىن اشىلاتىن بانكتەگى ارنايى شوت. وعان سايكەس، ۇلەسكەر اقشانى بۇعاتتاۋلى شوتقا سالادى. قۇرىلىس كومپانياسى ول اقشانى تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرگەننەن كەيىن عانا الادى.
"ەسكروۋ-شوت ۇعىمى ءبىزدىڭ زاڭنامامىزعا جات ەمەس. الايدا، بۇل مەحانيزم تەك تولەم زاڭناماسى اياسىندا عانا قولدانىلادى. قۇرىلىس كومپانياسى شارتتى بۇزعان جاعدايدا سالىمشى اقشاسىن قايتارا الۋى ءتيىس. سوندا «الداندىق، الاياق بولىپ شىقتى» دەگەن داۋ-داماي بولماس ەدى. بۇل – ازاماتتارىمىز تاپ كەلىپ وتىرعان ۇلكەن ماسەلە. كەيبىر قۇرىلىس كومپانيالارى "تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا ۇلەستىك قاتىسۋ تۋرالى" زاڭدى اينالىپ وتەتىن شارتتار جاساپ العان. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە وسىنداي شارتقا قول قويعان 6،8 مىڭعا جۋىق ادام زارداپ شەكتى. وسىعان بايلانىستى وسىنداي شارتتارعا تىيىم سالۋ قاجەت"، – دەيدى نۇرگۇل تاۋ.
ال قۇزىرلى ۆەدومستۆو قۇرىلىس نارىعىنداعى الاياقتاردى اياعىنان شالاتىن ەسكروۋ-شوت تەتىگىن ەنگىزۋگە قۇلىقتى ەمەس سەكىلدى.
ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگى دەپۋتات ساۋالىنداعى وسى ءبىر ۇسىنىسقا قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ تە ۇلگەردى. قۇزىرلى ۆەدومستۆو تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى سالاسىنا ەسكروۋ-شوتتاردى ەنگىزسە، باسپانا قۇنى قىمباتتاۋى مۇمكىن دەگەن پىكىردە.
"بۇل تەتىكتى ەنگىزۋ مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن ەگجەي-تەگجەيلى پىسىقتاۋدى تالاپ ەتەدى. اتاپ ايتقاندا، ۇلتتىق بانكپەن، قارجى نارىعىن دامىتۋ جانە رەتتەۋ اگەنتتىگىمەن، قارجى مينيسترلىگىمەن. ودان سوڭ زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت بولادى. ەسكروۋ-شوتتاردى پايدالانساق، ول تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى نارىعىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى، ناقتىراق ايتقاندا باستاپقى نارىقتا جىلجىمايتىن مۇلىك باعاسىنىڭ ءوسۋ ءقاۋپى تۋىنداۋى مۇمكىن. بۇل ۇلەستىك سەكتوردىڭ ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىعىن ايتارلىقتاي تومەندەتەدى جانە ساتىپ الۋ قابىلەتىنە تەرىس اسەر ەتەدى"، – دەپ ناقتىلايدى مينيسترلىك.
