قازاقستاننىڭ جامبىل وبلىسىنداعى «قاراتاۋ» فوسفور كەنىشىندە دەنساۋلىقتارىنان ايىرىلعان بۇرىنعى جۇمىسشىلار كەزەكتى رەت پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆقا ۇندەۋ جولداپ، وتەماقى ماسەلەسىندەگى ادىلەتسىزدىككە شاعىمداندى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz كازتاگقا سىلتەپ. 

الماتىدا وتكەن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا وندىرىستە جاراقات العان جانە كاسىپتىك اۋرۋلارعا شالدىققان جۇمىسشىلاردىڭ وكىلى جاقسىلىق ايىمبەتوۆ ولاردىڭ بىرنەشە رەت پرەزيدەنتكە، ۇكىمەتكە جانە دەپۋتاتتارعا جۇگىنگەنىن، ءبىراق تەك فورمالدى جاۋاپتار العانىن مالىمدەدى. «قاراتاۋ» اق بانكروتقا ۇشىراعاننان كەيىن، بۇل ادامدارعا دەنساۋلىقتارىنا كەلتىرىلگەن زيان ءۇشىن وتەماقى تولەنبەي قالعان.

«بۇل — قورلاۋ. ءبىز بىرنەشە رەت پرەزيدەنتكە، ۇكىمەتكە، دەپۋتاتتارعا جۇگىندىك. بارلىعىن زاڭ اياسىندا دالەلدەپ وتىرمىز، ءبىراق ەشتەڭە وزگەرگەن جوق. بۇل ادامدار ۇزاق جىلدار بويى ەڭبەك ەتىپ، دەنساۋلىقتارىنان ايىرىلدى، ءبىراق ولاردىڭ ەشقايسىسى ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىندە دە وتەماقى الا الماي وتىر. كەيبىرەۋلەرى نەبارى 10-25 مىڭ تەڭگە كولەمىندە عانا تولەم الادى. ءقازىر ءتىرى قالعانى تەك 25 ادام، ال باستاپقىدا 200-دەن استام ەدى. بۇل مۇگەدەكتەر ەندى نە ىستەيدى؟ ولاردىڭ ءبارى قايتىس بولعانىن كۇتىپ وتىر ما؟ وسىلاي شەشكىلەرى كەلە مە؟ ءبىز پرەزيدەنتىمىزدەن، بىرنەشە رەت جۇگىنگەنىمىزدەي، بىزگە نازار اۋدارۋىن سۇرايمىز. بۇل ادامدار ونداعان جىل بويى ازاپ شەگىپ كەلەدى. دەنساۋلىقتارىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كەيبىرەۋلەرى نەسيە الۋعا ءماجبۇر. بۇل ماسەلەنى وبەكتيۆتى تۇردە قاراۋعا ەشكىم نيەت بىلدىرمەي وتىر. قازاقستان بيۋدجەتى ءۇشىن بۇل تەڭىزدەگى تامشىداي عانا قارجى»، - دەدى ايىمبەتوۆ.

بىرنەشە جىل بۇرىن جۇمىسشىلار كاسىپورىننىڭ بانكروتتىق پروسەسىن قايتا باستاۋعا قول جەتكىزگەنىمەن، وندىرىستە زارداپ شەككەندەرگە وتەماقى تولەۋ ماسەلەسى ءالى شەشىلمەگەن. قازىرگى ۋاقىتتا كاسىپورىن «قازفوسفات» جشس-ىنە تيەسىلى. الايدا، 2014 جىلى پرەمەر-مينيستردىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالعا بەرگەن جاۋابىنا سايكەس، «قازفوسفات» «قاراتاۋ» اق-نىڭ قۇقىقتىق ميراسقورى بولىپ تابىلمايدى جانە ونىڭ مىندەتتەمەلەرى ءۇشىن جاۋاپ بەرمەيدى. بۇرىنعى كاسىپورىن شەتەلدىك كومپانيالارعا ساتىلعان، ال بۇل مامىلەلەر دە جۇمىسشىلاردىڭ كۇدىگىن تۋدىرادى.

نىعماتۋليندەر اۋلەتىنىڭ پايدا بولۋى جانە جاڭا ماسەلەلەر

2021 جىلى «قازفوسفات» ءجشس-ىنىڭ يەلەرى رەتىندە نىعماتۋليندەر اۋلەتى پايدا بولدى. كومپانيانىڭ باس ديرەكتورى بولىپ نۇرلان ءنىعماتۋليننىڭ ۇلى نۇرحان نۇرلانوۆ تاعايىندالدى. ونىڭ باسشىلىعى كەزىندە كاسىپورىندا بىرنەشە قايعىلى جانە رەزونانستىق وقيعالار ورىن الدى، بۇل جۇمىسشىلاردىڭ الاڭداۋشىلىعىن كۇشەيتتى.

جۇمىسشىلار ۇكىمەتتەن بۇل ماسەلەنى نازارعا الىپ، دەنساۋلىقتارىنا كەلتىرىلگەن زيان ءۇشىن وتەماقى تولەۋدى تالاپ ەتۋدە. ولاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل قارجى قازاقستان بيۋدجەتى ءۇشىن اسا ۇلكەن سالماق ەمەس، ءبىراق شەنەۋنىكتەردىڭ ارەكەتسىزدىگى جۇمىسشىلاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنا تەرىس اسەر ەتۋدە.

قاراپايىم ادامداردىڭ كۇرەسى

بۇل جاعداي تەك قارجىلىق وتەماقى ماسەلەسى ەمەس، سونىمەن قاتار الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك پەن ادام قۇقىقتارىنىڭ ساقتالۋى تۋرالى ماسەلە. جۇمىسشىلاردىڭ جانايقايى پرەزيدەنت دەڭگەيىندە نازار اۋدارۋعا لايىق، ال ۇكىمەتتىڭ بۇل ماسەلە بويىنشا ارەكەتسىزدىگى قوعامدا ۇلكەن سۇراقتار تۋدىرادى.

«قاراتاۋ» فوسفور كەنىشىنىڭ بۇرىنعى جۇمىسشىلارى ادىلەتتىلىككە قول جەتكىزە الا ما؟ قازاقستاننىڭ بيلىگى بۇل ماسەلەنى شەشۋگە دايىن با؟ بۇل سۇراقتاردىڭ جاۋابى ازىرگە بەلگىسىز، ءبىراق جۇمىسشىلار ءوز قۇقىقتارى ءۇشىن كۇرەسىن جالعاستىرۋدا.