ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكتىڭ (EBRD) اقپان ايىنداعى قازاقستان ەكونوميكاسىنا جاساعان شولۋى جاريالاندى. وندا وتكەن جىلعى كورسەتكىشتەرگە باعا بەرىلىپ، 2025 جىلعا بولجامدار جاسالادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ەكونوميكالىق ءوسىم
2023 جىلى قازاقستان ەكونوميكاسى 5،1% سيپاتىندا قالىپتى ءوسىمءدى كورسەتتى. الايدا، 2024 جىلى قارقىن 4،1%-عا دەيىن باياۋلادى، بۇل، نەگىزىنەن، تاۋ-كەن ونەركاسىبىندەگى توقىراۋعا بايلانىستى بولدى. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا شيكىزاتتىق ەمەس سەكتوردىڭ وسىمىنە بايلانىستى كورسەتكىش 4،5%-عا دەيىن ءبىرشاما جاقساردى. 2025 جىلعا قاراي ەكونوميكالىق ءوسىم 5،2%-عا دەيىن ارتادى دەپ بولجانۋدا، وعان ينفراقۇرىلىمعا سالىنعان ينۆەستيسيالار جانە قايتا وڭدەۋ ونەركاسىبىن دامىتۋ ىقپال ەتۋى ءتيىس. الايدا، 2026 جىلى جاھاندىق شيكىزات نارىقتارىنداعى ىقتيمال تۇزەتۋلەرگە بايلانىستى ءوسىم شامالى باياۋلاپ، 4،5%-دى قۇرايدى دەپ كۇتىلەدى.
ينفلياسيا جانە اقشا-نەسيە ساياساتى
قازاقستانداعى ينفلياسيا، وڭىردەگى باسقا ەلدەردەگىدەي، پاندەمياعا دەيىنگى دەڭگەيدەن جوعارى بولىپ قالۋدا. 2023 جىلى 10،5%-دى قۇراعان بۇل كورسەتكىش 2024 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي 8،3%-عا دەيىن تومەندەدى. 2025-2026 جىلدارى ودان ءارى تومەندەۋ كۇتىلەدى: 7،0% جانە 6،5% بولىپ.
ينفلياسيانىڭ باسەڭدەۋىنە ەنەرگيا باعاسىنىڭ سالىستىرمالى تۇردە تۇراقتانۋى جانە ۇبك-نىڭ ۇستامدى ساياساتى اسەر ەتەدى. الايدا، ينفلياسيالىق قىسىم تاۋەكەلدەرى جالاقىنىڭ جانە مەملەكەتتىك شىعىنداردىڭ وسۋىنە بايلانىستى ساقتالادى.
مەملەكەتتىك قارجى
قازاقستان بيۋدجەتىنىڭ تاپشىلىعى 2023 جىلى ءجىوء-نىڭ -2،3%-نان 2024 جىلى ءجىوء-نىڭ -3،1% -نا دەيىن ۇلعايدى. 2025 جىلى بيۋدجەت بالانسىنىڭ ءجىوء-نىڭ -3،5% - نا دەيىن جەتىپ، ودان ءارى ناشارلايدى دەپ كۇتىلەدى، بۇل مەملەكەتتىك شىعىستاردىڭ، ونىڭ ىشىندە قورعانىس سالاسى مەن الەۋمەتتىك باعدارلامالارعا بولىنەتىن قاراجاتتىڭ ۇلعايۋىنا بايلانىستى بولادى. وسىعان قاراماستان، قازاقستان سالىستىرمالى تۇردە تۇراقتى قارجىلىق جاعدايىن ساقتايدى. قارىز جۇكتەمەسى باسقارۋعا كەلەتىن جاعدايدا، ال مەملەكەتتىك شىعىندار ىشكى جانە سىرتقى نەسيەلەر ارقىلى قارجىلاندىرىلادى.
نەگىزگى قيىندىقتار مەن پەرسپەكتيۆالار
2025 جىلى قازاقستان ەكونوميكاسى ءۇشىن تەگەۋىرىندى سىن قاتەرلەر مىنالار بولادى:
- گەوساياسي تۇراقسىزدىق – ساۋدا-ساتتىقتا ورىن الۋى ىقتيمال جاڭا سانكسيالار مەن شەكتەۋلەر.
- مۇناي باعاسىنىڭ قۇبىلمالىعى - كومىرسۋتەكتەر ەكسپورتىنا تاۋەلدىلىك ساقتالادى.
- الەمدىك ەكونوميكانىڭ باياۋلاۋى - قازاقستاندىق ەكسپورتقا سۇرانىستىڭ تومەندەۋى.
دەگەنمەن، وڭ پەرسپەكتيۆالار دا بار. قازاقستان شيكىزاتتىق ەمەس سالالاردى دامىتا وتىرىپ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ باعىتىن جالعاستىرادى. سونىمەن قاتار، ينفراقۇرىلىم مەن وڭدەۋ ونەركاسىبىنە شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردىڭ اعىنى ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا ەكونوميكالىق ءوسىمدى قولداۋى كەرەك.
