Қазіргі қоғамда жастарды отансүйгіштікке тәрбиелеу ерекше маңызға ие. Көпшілік демократиялық реформалар барысында қазақ қоғамының идеологиясыздандырылғанын, батыстық либералдық құндылықтардың белсенді түрде енгізіле бастағанын, бұл өскелең ұрпақтың рухани-адамгершілік дамуына кері әсерін тигізгенін айтады. Сондықтан өскелең ұрпақты Отанға деген сүйіспеншілік пен адалдық рухында, заңға бағынатын азаматтарды патриоттыққа тәрбиелеу мәселелері әрдайым назарда болуы тиіс.
Жастар ұйымдары, мұғалімдер, әскери және полиция қызметкерлері білім беру, ағарту әрі тәрбие мәселелерімен айналысуда. Жастарымыз жаңа өмір салтына құмар, өз халқының ұлттық мәдениеті мен салт-дәстүріне күмәнмен қарайтын қоғамымыздың қазіргі жағдайын ескере отырып, патриоттық тәрбие беру жүйесінде жаңа тәсілдер іздестіруде. Осындай қауіпті ахуалда ұлттық дәстүрлер мен бүгінгі өмір шындығын үйлестіруге тиіс жаңа қазақстандық патриотизмді кезең-кезеңімен қалыптастыру қажет.
Бұл ретте өскелең ұрпақтың саналылығы маңызды рөл атқарады. Ата-бабаларымыздан қалған «Иә, Құдай, бала бер, бала берсең – сана бер» деген даналықтың мәні де біраз дүниені аңғартады. Көптеген жастарымыз өмірлік мұратына – туған еліне жанашырлықпен қарауға, қызмет етуге жауапкершілікпен қарауға дайын емес. Сондықтан патриотизм адамның ішкі сеніміне айналуы тиіс.
Мемлекет басшысы халыққа арнаған әрбір Жолдауында жастардың мәселелері мен мұң-мұқтажын жеке-жеке көтеруіндей-ақ көтеріп келеді. Бұл өте маңызды, өйткені өскелең ұрпақ Отанның болашағына үлкендерден кем алаңдамауы керек. Қазақстан азаматтары еркін, экономикалық жағынан дамыған, әділ заңдары бар, барлығына бірдей мүмкіндіктері бар елде өмір сүргісі келеді.
Жастарымыздың студенттік жылдарында патриоттық сезімді ояту бағытында көптеген жұмыстар атқарылады. Әр азаматқа қолжетімді сапалы білім алу мүмкіндігінің өзі өз еліне деген ризашылық пен борыш сезімін оятуы қажет еді. Студент жастар гранттар жүйесімен, жеңілдетілген несиелермен қамтылғанда, біліктілігін арттыруда, алыс және жақын шетелдердің жетекші университеттерінде тағылымдамадан өтуде, сондай-ақ жоғары оқу орындарында ғылыми бағдарламаларға қатысуда аға ұрпақтың қамқорлығын сезінеді.
Жаңа Қазақстанның жетістіктері жастарды жақсы оқуға ынталандырады, өйткені бүгінгі таңда шығармашылық дамуға, тұлғалық және кәсіби өсуге жаңа перспективалар мен мүмкіндіктер ашылып жатыр.
Қазақстан сияқты көпұлтты мемлекеттің болашақта гүлденуіне тек достық пен қоғамдық келісім ғана кепілдік береді. Мектептер мен жоғары оқу орындарында қаланған салауатты патриотизмнің берік іргетасы мемлекеттік деңгейде қолдау табуда. Мысалы, бүгінде жастар Президенттің бастамаларын қолдайды және ешкім жат жерден жақсы өмір іздемейтіндей әрбір қазақстандық болашаққа нық сеніммен қарайтын саяси жүйе құру мүмкіндігін құптайды. Әрбір қазақ азаматы ұлты мен әлеуметтік тегіне қарамастан, өзін өз жерінің иесі ретінде сезінуі керек, осы жерді сүю, елді ардақтау маңызды.
Бүгінде патриот азаматтардың қай-қайсы да дұрыс жолмен келе жатқанын анық айта аламыз. Өйткені, жағдай күннен күнге жақсарып келеді. Мысалы, соңғы жылдары жастар мен әйелдердің мемлекеттік қызметте –Парламентте немесе кез келген деңгейдегі әкім лауазымдарында еңбек етуіне көбірек мүмкіндіктер ашылды. Осыдан он жыл бұрынғымен салыстырғанда әлдеқайда оң динамика қалыптасқаны байқалады.
Үкімет қазақстандықтардың болашақ ұрпағы заманауи және дамыған елде өмір сүруі үшін қолдан келгеннің бәрін жасауда. Бірақ бүкіл қоғамды жоғары мәдениет пен адамгершілік, рухани құндылықтарсыз патриоттыққа тәрбиелеу біз күткен нәтижені бермей келеді. Патриоттық тәрбие әртүрлі табыстағы спиральмен қозғалады және біз бұл мәселеге әр уақытта жаңа өзекті мәселелерді енгізе отырып, қайта ораламыз. Алайда, елдің бірлігі мен тұтастығын нығайтудың ең жақсы құралы – ортақ тарих. Өйткені, Ұлы далада талай онжылдықтар бойы жүздеген этнос өкілдері бірлесе еңбек етіп, тату-тәтті өмір сүріп, осы уақыт аралығында біртұтас халыққа айналды.
Сондықтан, күн тәртібі қалай өзгеретініне, жастарды қандай өзекті проблемалар толғандыратынына және заманауи әлемде қандай үрдістерді байқауға болатынына қарамастан, қазіргі заманғы қайшылықты шындықтарды ескере отырып, елдің қаһармандыққа толы өткеніне қамқорлық жасау қажет. Қазақстанды мекендейтін барлық этностарды, олардың ұлттық қадір-қасиетін, мәдениетін құрметтеу патриоттық тәрбиенің бір бөлігі болып табылады. Осыдан жүз жыл бұрын қазақтар, орыстар, татарлар, украиндар, өзбектер, тәжіктер, белорустар мектеп партасында кездесіп, бірге өсіп-өніп жатқаны сияқты, олардың ұрпағында да толеранттылық, бауырлас этностарға деген құрмет пен сүйіспеншіліктің мәйегі жетілуі керек.
Көпұлтты мемлекетте ұлттық және азаматтық-патриоттық тәрбие этностарды ажыратпайды, қайта жақындатады. Қазақстандық патриотизмде азамат сезімі шағын Отанға деген сүйіспеншілік сезімімен ұштасып жатады. Соның арқасында еліміздің әрбір азаматы Қазақстанды өзінің туған жеріндей қабылдайды, өйткені ол осында, өз үйінде жүргендей сезінеді. Осындай ерекшеліктерге байланысты біз өз жолымызды таңдаймыз, өз даңғылымызды табамыз, басқа елдердің тәжірибесін қабылдамаймыз. Өйткені, Қазақстанның көпұлтты, көпконфессиялы мемлекет ретінде дамуы ерекше көзқарасты қажет етеді.
Бүгінгі таңда патриоттық сезімді тәрбиелеу – өз халқының ана тілі мен мәдениетіне деген сүйіспеншілікті ояту. Әрбір азамат қазақ халқын құрметтеп, оның қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуы мен дамуындағы рөлін түсінуі керек. Бұл ретте құқықтық сана мен құқықтық мәдениетті, жалпы адамзаттық құндылықтарға терең құрметпен қарауды дамыту қажет. Көпұлттылық, сонымен қатар діни толеранттылықтың болуын, адамның ұлттық және діни сеніміне, адамдардың этномәдени әрі діни қажеттіліктеріне ілтипатпен қарауды білдіреді.
Патриоттық тәрбиенің маңызды құрамдас бөліктері жеке тұлғаның ұлттық-мәдени биігі, белгілі бір мәдениетке жататынын сезінуі және оның құндылықтарын сақтауы болып табылады. Қазақстан – біздің жеріміз. Біздің ата-бабаларымыз осы байтақ даланы ерте заманнан мекен еткен, біз солардың мирасқорымыз. Сондықтан да осы далада бейбітшілік пен тыныштық орнауына тікелей жауаптымыз. Біз өз жеріміздің нағыз иесі – қонақжай, жомарт, әр нәрсеге түсіністікпен қарауымыз керек.
Отансүйгіштік сезімі дамыған рухани бай тұлғаны қалыптастыру ұлттық рухани дәстүр контекстінен тыс мүмкін емес. Қазақ тілін меңгеру – онымен танысу, қазақ мәдениетінің қазынасына бойлау деген сөз. Республикада қалыптасқан көпұлтты бірлік адам бойында толеранттылық, жалпыадамзаттық және этникалық құндылықтарды қабылдау, Отанға деген сүйіспеншілік, тәуелсіз, жауапты таңдау жасай білу сияқты қасиеттерге тәрбиелеудің негізі болды. Қазіргі үшінші мыңжылдықта бұл патриотизмнің заманауи түсінігін анықтайды.
Қазақстан жастарын патриоттық сезімге, Отанға деген адалдыққа, оның болашақ тағдырына жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу арқылы өз елін мақтан етуге тәрбиелеу қажет. Ең бастысы, ата-бабамыздың бізге аманат етіп қалдырған дәстүрін, әдет-ғұрпын, Қазақстан Республикасының аумақтық тұтастығы мен егемендігін сақтап қалу – әрбір ұрпақ парызы.
