Қазақстанның Жамбыл облысындағы «Қаратау» фосфор кенішінде денсаулықтарынан айырылған бұрынғы жұмысшылар кезекті рет Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа үндеу жолдап, өтемақы мәселесіндегі әділетсіздікке шағымданды, деп хабарлайды Dalanews.kz КазТагқа сілтеп.
Алматыда өткен баспасөз конференциясында өндірісте жарақат алған және кәсіптік ауруларға шалдыққан жұмысшылардың өкілі Жақсылық Айымбетов олардың бірнеше рет президентке, үкіметке және депутаттарға жүгінгенін, бірақ тек формалды жауаптар алғанын мәлімдеді. «Қаратау» АҚ банкротқа ұшырағаннан кейін, бұл адамдарға денсаулықтарына келтірілген зиян үшін өтемақы төленбей қалған.
«Бұл — қорлау. Біз бірнеше рет президентке, үкіметке, депутаттарға жүгіндік. Барлығын заң аясында дәлелдеп отырмыз, бірақ ештеңе өзгерген жоқ. Бұл адамдар ұзақ жылдар бойы еңбек етіп, денсаулықтарынан айырылды, бірақ олардың ешқайсысы ең төменгі жалақы мөлшерінде де өтемақы ала алмай отыр. Кейбіреулері небәрі 10-25 мың теңге көлемінде ғана төлем алады. Қазір тірі қалғаны тек 25 адам, ал бастапқыда 200-ден астам еді. Бұл мүгедектер енді не істейді? Олардың бәрі қайтыс болғанын күтіп отыр ма? Осылай шешкілері келе ме? Біз президентімізден, бірнеше рет жүгінгеніміздей, бізге назар аударуын сұраймыз. Бұл адамдар ондаған жыл бойы азап шегіп келеді. Денсаулықтарын сақтап қалу үшін кейбіреулері несие алуға мәжбүр. Бұл мәселені объективті түрде қарауға ешкім ниет білдірмей отыр. Қазақстан бюджеті үшін бұл теңіздегі тамшыдай ғана қаржы», - деді Айымбетов.
Бірнеше жыл бұрын жұмысшылар кәсіпорынның банкроттық процесін қайта бастауға қол жеткізгенімен, өндірісте зардап шеккендерге өтемақы төлеу мәселесі әлі шешілмеген. Қазіргі уақытта кәсіпорын «Қазфосфат» ЖШС-іне тиесілі. Алайда, 2014 жылы премьер-министрдің депутаттық сауалға берген жауабына сәйкес, «Қазфосфат» «Қаратау» АҚ-ның құқықтық мирасқоры болып табылмайды және оның міндеттемелері үшін жауап бермейді. Бұрынғы кәсіпорын шетелдік компанияларға сатылған, ал бұл мәмілелер де жұмысшылардың күдігін тудырады.
Нығматулиндер әулетінің пайда болуы және жаңа мәселелер
2021 жылы «Қазфосфат» ЖШС-інің иелері ретінде Нығматулиндер әулеті пайда болды. Компанияның бас директоры болып Нұрлан Нығматулиннің ұлы Нұрхан Нұрланов тағайындалды. Оның басшылығы кезінде кәсіпорында бірнеше қайғылы және резонанстық оқиғалар орын алды, бұл жұмысшылардың алаңдаушылығын күшейтті.
Жұмысшылар үкіметтен бұл мәселені назарға алып, денсаулықтарына келтірілген зиян үшін өтемақы төлеуді талап етуде. Олардың айтуынша, бұл қаржы Қазақстан бюджеті үшін аса үлкен салмақ емес, бірақ шенеуніктердің әрекетсіздігі жұмысшылардың өмір сүру сапасына теріс әсер етуде.
Қарапайым адамдардың күресі
Бұл жағдай тек қаржылық өтемақы мәселесі емес, сонымен қатар әлеуметтік әділеттілік пен адам құқықтарының сақталуы туралы мәселе. Жұмысшылардың жанайқайы президент деңгейінде назар аударуға лайық, ал үкіметтің бұл мәселе бойынша әрекетсіздігі қоғамда үлкен сұрақтар тудырады.
«Қаратау» фосфор кенішінің бұрынғы жұмысшылары әділеттілікке қол жеткізе ала ма? Қазақстанның билігі бұл мәселені шешуге дайын ба? Бұл сұрақтардың жауабы әзірге белгісіз, бірақ жұмысшылар өз құқықтары үшін күресін жалғастыруда.
