Skýrlatov: Qazirgi halyqaralyq qatynastardyń ýshyǵyp otyrǵany gorbachevtik saıasattyń saldary.[/caption]
Reseıdiń resmı bıligi jáne opozısıasyn biriktiretin bir dúnıe bar. Bular ekeýi de kelmeske ketken «sábet úkimetin» qaıta tiriltýdi kókseıdi. Saıyp kelgende, qazirgi Pýtın bıligi qulap, onyń ornyna basqa top kelgen kúnniń ózinde Kremldiń burynǵy Keńes úkimetiniń quramynda bolǵan elderge qatysty kózqarasy ózgermek emes.
Bul reseılik baspasózge sholý jasasańyz, birden baıqalady. Tipti el ishinde erkin aqparat quraly degen aty bar basylymdardyń ózi keńestik dáýirge qatysty másele kóterilse, birjaqty baǵyt ustanady. Naqtylaı keteıik. Bıylǵy jyldyń 9 qarashasynda Berlın qabyrǵasynyń qulatylǵanyna 25 jyl tolmaq. Osynaý aıtýly sharanyń qarsańynda reseılik baspasóz betinde «Gorbachev bolmaǵanda Keńes úkimetin saqtap qalýǵa bolar edi» degen syńaıdaǵy maqalalar birinen soń biri jaryq kórip jatyr. Sonyń birine nazar aýdardyq. «Erkin baspasóz» (Svobodnaıa presa) gazeti Reseıdegi saıası orta sanasyn jetik biletin, tarıhshy Valerıı Skýrlatovpen áńgimelesken eken. Suhbattyń syńaıy «Gorbachev satqyn» degenge saıady.
- Ol (Gorbachev) komýnıstik jobany kúıretip tyndy, júıeniń sońynan ergen halyqtyń senimine selkeý túsirdi. Ol baryp turǵan satqyn. Qazirgi halyqaralyq qatynastardyń ýshyǵyp otyrǵany gorbachevtik saıasattyń saldary. Aldaǵy 10, 20, 50 jylda Reseıdi ne kútip turǵany belgisiz. Syrttan da, ishten de qaýip kóp. Sebebi, Gorbachevtiń jolyn jalǵastyryp júrgender áli de bar. Dál osyndaılardyń kesirinen Reseı 1990 jylǵy jeltoqsanda qulap tynǵan KSRO-nyń taǵdyryn keshýi múmkin dep qorqamyn.
- Biraq qazirgi kúni Reseı óziniń ulttyq múddesin qaıtadan qolǵa aldy ǵoı?
- Sebebi qazir Gorbachev nemese Elsın bılik qurǵan kezeń emes. Tarıhı úrdistiń ózi reseılikterdi óziniń geosaıası múddesin qorǵaýǵa, burynǵy keńestik elderdi óz orbıtasynda ustaýǵa ıtermelep otyr. Mysalǵa, 2008 jyly biz Ońtústik Osetıany qorǵap qala aldyq. Bizdiń ásker Tbılısıge 50 shaqyrym jetpeı toqtady. Negizinde Grýzıaǵa basyp kirip, bul jerde óz bıligimizdi ornatar jáne reseıshil jetekshilerdi otyrǵyzyp keter jaǵdaıymyz bar tuǵyn. Bulaı bolǵanda grýzınder óz máselesin etnıkalyq emes, múlde basqa deńgeıde sheshýge májbúr bolar edi. Ázir Donbass áskerin Marıýpolǵa 7-8 shaqyrym jetkizbeı toqtatyp qoıdyq. Túsiniksiz. Qalany basyp alatyn bolsaq, tarazy basy biz jaqqa aýar edi ǵoı!
P.S. Reseılik basylymdardyń Skýrlatovty alǵa shyǵarýy tegin emes.Onyń «Keńes úkimeti «ólmeýi» tıis edi. Sondyqtan reseılikter úshin Gorbachevtan ótken jeksuryn adam joq» degen pikiriniń ózi arandatý. Óz suhbatynda Ýkraına bıligin neofashısterge teńep, al grýzınderdi «basyp alamyz» dep qorqytyp-úrkitpek bolǵan Skýrlatov erteń Qazaqstanǵa til tıgizbesine kim kepil?
Dýman BYQAI
