Qazaqstan azamaty Turan Ýstúgovtiń ústinen qozǵalǵan qylmystyq isti Reseıdiń Rostov qalasyndaǵy Ońtústik okrýginiń áskerı soty qarap jatyr. İs materıaldary sotqa qańtar aıynda túsken. 13 naýryzǵa josparlaǵan alǵashqy sot otyrysy otyrysy ótpeı qaldy – Turandy ol kúni sotqa ákelgen joq. Sot tyńdaýy 20 naýryzǵa qalǵan.

19 jastaǵy almatylyq jigitke Reseıde terorıstik dep tanylǵan uıymnyń qyzmetine qatysqan jáne terrorlyq is-áreket jasaý maqsatyn kózdep daıyndyqtan ótken degen aıyp taǵylyp otyr. Ondaı aıyptar jazylǵan Reseı zańyndaǵy baptarda 20 jyl merzimge deıin túrme jazasy qarastyrylǵan. Turannyń abaqtyda qamaýda otyrǵanyna jarty jylǵa taıady.

– "Mama, meni azaptap, óltirgeli jatyr!" – Elmıra Jańabaeva ulymen sóılesken kezde onyń ne degenin aıtyp otyr. Turan ushty-kúıli joǵalyp ketkennen keıin bir aptaǵa jetpeı, 2024 jylǵy 2 qazanda anasy ulyna telefon soqqan. – Ol telefonnan: "Samaıyma tapansha tirep, qos aıaǵymnan joǵary kóterip asyp qoıdy, toq soqtyryp qınady" dep aıǵaılady. Sosyn bir kún tym-tyrys qaldy, ıa tiri, ıa óli ekenin bilmeı otyrdym.

Elmıra uıqy-kúlkiden aıyrylyp, ýaıymǵa batty. Birinen soń biri kelip jatqan sýyt habar eńsesin basa berdi: áýeli Turandy 72 saǵat ustaǵan, keıin sot tergeý kezinde qamaýda ustaý týraly sheshim shyǵardy. Tergeýshiler Qazaqstan azamatyna Ýkraına jaǵynda soǵysyp júrgen, negizinen reseılikterden quralǵan qarýly jasaqtarǵa – "Orys eriktileri korpýsy", "Reseı azattyǵy" legıony nemese ýkraınalyq "Azov" brıgadasyna qosylmaqshy bolǵan dep kúdik keltirdi. Reseıdiń federaldyq qaýipsizdik qyzmeti Turannyń telefonynan jaldamaly ásker qataryna qosylýshyǵa jiberilgen anketalar tabylǵanyn aıtqan (quqyq qorǵaýshylar ol anketalar jigittiń telefonynda reseılik arnaýly qyzmetter arandatý maqsatymen ashqan jalǵan saıttar arqyly túsip, saqtalǵan bolýy múmkin dep topshylaıdy).

– Ony tergeý abaqtysyna aýystyrǵannan keıin, "sen nemene, bizge qarsy soǵyspaqshy boldyń ba?" dep ólimshi etip uryp-soqqan, – dedi Elmıra. – Biz advokat taýyp, oǵan kómekke jiberdik. Turannyń qatty shoshyp qalǵany sonsha, sóıleı almaǵan.

Elmıra Jańabaeva ulyn Ýkraınaǵa ketý raıynan qaıtarýǵa bar kúshin salǵanyn aıtady. Onyń sózinshe, Reseı Ýkraınaǵa keń kólemdi basqynshylyq jasaýǵa kiriskennen keıin Turan jańalyqtardy qalt jibermeı, maıdandaǵy jaǵdaıdy jiti baqylap júrgen.

– Biz qarsylyq tanytyp jatqan ýkraındarǵa járdemdesýimiz kerek deıtin, oǵan seniń eliń emes qoı, barýdyń qajeti joq dep aıtatynmyn. Maıdanǵa barmaqshy bolǵan ony raıynan qaıtarý múmkin bolmady, – dedi jigittiń anasy.

2023 jyldyń qazanynda Turan kámeletke tolǵan soń, "ulym soǵysqa ketip qala ma" dep alańdaǵan Elmıranyń ýaıymy kúsheıgen. Ol rıeltorlyq kompanıadaǵy jumysyn tastap, balasynyń qasynda bolýdy uıǵarǵan. Turandy psıhologtar men psıhoterapevterge qaratqan. Maman dárigerler jas jigittiń oı-órisi damyǵan, zeıindi ekenin, biraq psıhologıalyq jaǵynan osaldyǵy baryn aıtqan.

Elmıra Almatyǵa Reseıdegi mobılızasıa men soǵystan qashyp kelgen reseılikterdi izdegenin, olardy úıge shaqyryp, ulymen sóılestirgenin aıtyp berdi. Olar Turanǵa maıdan shebine jetken soń tóbeden túsken zymyran nemese dron shabýylynan sanaýly ýaqytta qaza tabýy múmkin ekenin túsindirip, qandaı qaýip-qater baryn eskertken.