«Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy merekeler týraly» Zańyna sáıkes, jyl saıyn elimizde maýsym aıynyń ekinshi jeksenbisinde «Malshylar kúni» kásibı merekesi atap ótiledi. Túrkistan oblysynyń mal sharýashylyǵy salasy elimizde jetekshi orynda. Memlekettik qoldaý men atqarylyp jatqan jumystardyń nátıjesinde mal sharýashylyǵy qarqyndy damý jolyna tústi.
Ótken jyly mal sharýashylyǵy ónimi 470 mlrd. teńgeni qurap, úlesi respýblıkada 1 orynnǵa shyqty nemese 11 % qurady. Elimizdegi iri qara mal sanynyń 13 paıyzy, qoıdyń 22 paıyzy, jylqynyń 11 paıyzy, túıeniń 15 paıyzy, óndirilgen ettiń 13 paıyzy, súttiń 16 paıyzy óńirdiń úlesinde.
Oblystaǵy qoı basynyń 14 %, İQM, jylqynyń 5 %, túıeniń 7 % asyl tuqymdy. 2024 jyldyń 4 aıynda iri qara mal sany 1 mln. 232,5 myń bas, qoı men eshki 5 mln. 502,4 myń bas, jylqy 484,8 myń bas, túıe 44,5 myń bas, qus 2 mln. 085,5 myń basty qurady. 78,4 myń tonna et, 235,33 myń tonna sút, 78,3 mln. dana jumyrtqa óndirildi.
Et eksporty boıynsha Túrkistan oblysy respýblıkada kósh basynda. Eksportqa shyǵarylatyn iri qara mal etiniń 80%, usaq mal etiniń 75% oblystyń enshisinde (2023 jyly 10,9 myń tonna İQM, 5 myń tonna qoı eti eksportaldy.
Mal sharýashylyǵy ónimderiniń eksporttyq kólemin ulǵaıtýda óńirde bordaqylaý alańdary men keshenderin júıeli damytý isi oń septigin tıgizýde. Oblysta jalpy 9183 iri qara mal bordaqylaý alańy bar. Onyń ishinde, 400 basqa deıin 9148 birlik, 400 bastan 1000 basqa deıin 13 birlik, 1000 bastan joǵary 22 mal bordaqylaý alańy jumys istep tur.
Oblysta mal sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeýde 7 et ónimderin óńdeý (24,6 myń tonna), 23 sút ónimderin óńdeý (143,2 myń tonna) kásiporyndary jumys isteıdi. Osy kásiporyndar esebinen oblysta óndirilgen ettiń 29,0 %, súttiń 21,5 % qaıta óńdelip, naryqqa shyǵarylýda.
Atap aıtqanda, «Qarqyn-2030» JSHS-niń «Narlen» markasymen shujyq, jumyrtqa ónimderi, «Aıkan» JSHS-niń «Emır» markasymen sút ónimderi, «Bórte mılka» JSHS-niń «Bórte Mılka» markasymen sút ónimderi Qazaqstan naryǵynda joǵary suranysqa ıe bolyp, brendtke aınala bildi.
Sút ónimderin óńdeý kásiporyndarynyń qýattylyǵyn arttyrý boıynsha jalpy quny 10,5 mlrd. teńgeni quraıtyn 3 iri taýarly sút fermalary ınvestısıalyq jobalary júzege asyrylýda. Bul jobalardy qoldaýǵa respýblıkalyq búdjetten jyldyq 2,5 % mólsherlememen 6,0 mlrd. teńge qarjy bólindi. Olar: «BNK AGRO KZ» JSHS, «Bórte Mılka» JSHS, «Sultan Agro» JSHS.
Jobalar Túrkıalyq «Sezer», Shvesıalyq «De-Ieval» avtomatty tehnologıalyq qondyrǵylarymen jabdyqtalady. Danıa, Vengrıa memleketterinen ónimdiligi joǵary Golshtın tuqymdy 1600 bas jáne Sımmental tuqymdy 600 bas analyq iri qara mal ákelinedi. Osy jobalar arqyly jylyny qosymsha 10,4 myń tonna sút ónimi óndiriledi.
Túrkistan oblysy ákiminiń baspasóz qyzmeti
