Onyń aıtýynsha bul asyǵys ári saýatsyz sheshim. Sonyń saldarynan Qazaqstan altyn valúta qorynyń bir bóliginen aıyrylyp tynady.
"Teńge baǵamyn belgili bir dálizde tek ıntervensıa jasap máńgi baqı ustap tura almaımyz. Muny sońy kúıreýge ákeledi. Onyń ústine erteń Reseıde rúbl quldyrasa, bizdiń óndirýshiler taǵy bankrotqa ushyraıdy, teńge tym qymbat bolýy sebepti reseılik óndirýshiler olardy tyqsyryp shyǵady. Biz muny 2015 jyly bastan ótkerdik", – deıdi Taıjan.
Saıasatkerdiń pikirinshe erkin aınalymda ıntervensıa bolmaýy kerek.
"2015 jyly Ulttyq bankti mundaı qadamǵa barýǵa keıbir "táýelsiz" sarapshylardyń aqyl-keńesi ıtermeledi. Qyp-qyzyl shyǵynǵa battyq", – deıdi Taıjan.
Aıta ketelik 2015 jyldyń 20 tamyzynda teńgeni erkin aınalymǵa jibergenge deıin Ulttyq bank teńge baǵamyn ustap turý úshin soǵan deıingi 1 jyl 8 aıdyń ishinde Ulttyq qordan 28 mlrd AQSH dollaryn jumsap jibergen.
Ekonomıs Maqsat Halyqtyń aıtýynsha sol ýaqyttaǵy teńge-dollar baǵamymen esepteıtin bolsaq bul 5 trln 180 mlrd teńge.
Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Ulttyq bankke valúta saıasatyn qaıta qarap, halyqtyń bas bankke degen senimin qalpyna keltirý kerektigin tapsyrǵan edi.
Redaksıadan: Valútalyq ıntervensıa dep ulttyq valúta baǵamyna áser etý maqsatynda Ulttyq Banktiń shetel valútasyn satý jáne satyp alý jolymen valútalyq naryqtaǵy operasıalarǵa aralasýyn aıtady.
...
Ulttyq bank budan bólek bazalyq mólsherlemeni 9,5%-dan 12%-ǵa deıin ósirdi. Bul - Bas qarjy ınstıtýtynyń komersıalyq bankterge beretin kredıtiniń stavkasy.
"Syrtqy sektor tarapynan ósken táýekelder aıasynda baǵa turaqtylyǵyn qoldaýdy qamtamasyz etý, sondaı-aq teńgeniń aıyrbas baǵamyn qorǵaý qajet. Sondyqtan Ulttyq Bank óz mandaty sheńberinde kezekten tys otyrysta bıylǵy 10 naýryzdan bastap bazalyq mólsherlemeni jáne paıyzdyq dálizdi +/- 1,5 p. t. jyldyq 12%-ǵa deıin arttyrý týraly sheshim qabyldady", — dedi bul oraıda Ulttyq bank tóraǵasy E. Dosaev.
Onyń aıtýynsha bazalyq mólsherlemeni arttyrý makroekonomıkalyq jáne qarjylyq turaqtylyqty saqtaýǵa jaǵdaı jasaıdy jáne syrtqy sektordyń ishki baǵalarǵa jáne dollarlandyrýǵa teris áseriniń aldyn alady.
- Bankter solaı memleketten qaryz alyp, oǵan taǵy prosent qosyp, halyqqa beredi. Ózderi qymbatqa alǵasyn, elge usynatyn zaımdarynyń stavkasyn da ósiredi degen sóz. Kredıttiń mólsherlemesi onsyz da kóp Qazaqstan úshin (halqy úshin) bul jeńil tımeıdi. "
Budan nesıe alýshylardyń sany azaıady, valúta naryǵy retteledi, teńgeniń qunyn sál de bolsa ustap turamyz", - degeni - dalbasa! Bankterge nesıe surap kelgen kıimi jupyny kempir-shaldyń legi azaıa qoımas. Turǵyndardyń narazylyǵy odan saıyn órshı túsip, sońǵy kezdegi áleýmettik-qoǵamdyq teńsizdiktiń jalǵasyna aınalady. Sosyn, arandatýshy degen eki-úsh adamdy shuqyp turyp kórsetedi, - degen pikirin jelide Jalǵas Zeınolla jazady.
...
Ulttyq bank tóraǵasy Erbolat Dosaev Ulttyq Bank teńgeniń erkin ózgermeli aıyrbastaý baǵamy rejımin ustanatynyn rastaıdy. Soǵan qaramastan, ózgerister oryn alǵanda qarjy júıesiniń túraqtylyǵyn qamtamasyz etý úshin valútalyq ıntervensıalardyń júrgizilýin joqqa shyǵarmaıdy.
"Ulttyq Bank álemdik ekonomıkadaǵy jáne halyqaralyq naryqtaǵy jaǵdaıdyń damýyn muqıat baqylaýda jáne qajet bolǵan jaǵdaıda Qazaqstannyń qarjy naryǵynda turaqtylyqty qamtamasyz etý úshin qosymsha sharalar qabyldaýǵa daıyn", — dedi E. Dosaev.
