Májiliste halyqty dári-dármekpen qamtamasyz etý júıesine júrgizilgen memlekettik aýdıttiń qorytyndylary qaraldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aýdıt nátıjelerin Joǵarǵy aýdıtorlyq palata tóraǵasy Álıhan Smaıylov depýtattar aldynda baıandady.
2024 jáne 2025 jyldary júrgizilgen eki aýdıt nátıjesinde dári-dármekpen qamtamasyz etý júıesinde birqatar ózekti máseleler men kemshilikter anyqtalǵan. Olar ǵylym men óndiristen bastap, normatıvtik retteý men halyqqa dári-dármek berýdi uıymdastyrýǵa deıin barlyq deńgeıde kezdesedi.
Qazaqstannyń farmasevtıka naryǵynyń kólemi 2024 jyly 1,2 trln teńge bolsa, onyń 84%-y – sheteldik ónim.
2022-2024 jyldary medısına ǵylymyn qarjylandyrýǵa 58 mlrd teńge jumsalǵan. Alaıda bıomedısınalyq zertteýlerdi tirkeý júıesi men klınıkalyq bazalar tizilimi áli de jasalmaǵan.
"Ǵylymı zertteýlerdiń nátıjesi óte tómen. Sońǵy 10 jylda elimizde nebári eki túpnusqa otandyq preparat tirkelgen. 4 mlrd teńgeden astam qarajat jumsalǵanyna qaramastan, olardyń bireýi Ulttyq dárilik formýlárǵa engizilmegen", – dep atap ótti Álıhan Smaıylov.
Memleket otandyq farmasevtıkany damytý úshin aýqymdy kólemde jeńildikter men preferensıalar berip otyr. Sońǵy úsh jylda osy salaǵa berilgen preferensıalardyń jalpy kólemi 148 mlrd teńgege jetti.
"Otandyq taýar óndirýshilerden satyp alýdyń jalpy kóleminiń ósýine qaramastan, otandyq kompanıalar jetkizetin dári-dármekter assortımenti 968-den 507-ge deıin, ıaǵnı 2 esege jýyq azaıǵan. Basqasha aıtqanda, otandyq taýar óndirýshiler óndirisi jeńil medısınalyq buıymdar shyǵarýdy ulǵaıtqanymen, elimizde óndiriletin dári-dármekter sany qysqaryp barady", – dedi Joǵary aýdıtorlyq palata tóraǵasy.
Óndiristiń lokalızasıasyna jáne ınvestısıalyq mindettemelerge monıtorıń júrgizilmeıdi. Bul talaptardy formaldy túrde oryndaýǵa jáne jaǵdaıdy teris paıdalanýǵa múmkindik jasaıdy. Máselen, 2024 jyly jeke kompanıa memleketke 8 mlrd teńgege 62 mln medısınalyq qolǵap jetkizgen. Alaıda bul qolǵaptardyń kólemi men sıpattamalary kompanıanyń sol kezeńde Taılandtan satyp alǵan partıasymen sáıkes keledi.
"Bul jaǵdaı sheteldik ónimdi otandyq ónim retinde satý qaýpin kórsetedi. Memleketke ónim naryqtaǵy baǵamen salystyrǵanda 2 ese joǵary baǵamen satylǵan. Mundaı shemalar ımportty almastyrý saıasatynyń mánin burmalap qana qoımaı, memleketke tikeleı zalal keltiredi", – dedi Álıhan Smaıylov.
Onyń sózinshe, keıbir taýar óndirýshiler arzan jáne nashar tazartylǵan shıkizat paıdalanady. Bul tıisti baqylaý bolmaǵan jaǵdaıda naryqqa sapasyz ónimderdiń túsý yqtımaldyǵyn arttyrady. Mysaly, kompanıalardyń birinen 3 mlrd teńgege satyp alynǵan preparattar qoldanýǵa jaramsyz dep tanylyp, esepten shyǵarylǵan.
Jalpy eki aýdıttiń qorytyndysy boıynsha 741 mln teńgege qarjylyq zańbuzýshylyqtar, 32 mlrd teńgege qarajattyń tıimsiz josparlanǵany jáne paıdalanylǵany, 58 mlrd teńgege shyǵyn men jiberip alǵan paıda faktileri anyqtalǵan. Ákimshilik quqyq buzýshylyq belgileri bar 134 fakt boıynsha materıaldar ýákiletti organdarǵa, bes fakt boıynsha aýdıt materıaldary quqyq qorǵaý organdaryna jiberildi.
"Aýdıt nátıjeleri dári-dármekpen qamtamasyz etý salasynda júıeli jáne keshendi problemalardyń baryn kórsetedi. Anyqtalǵan máseleler boıynsha Úkimetke tıisti usynymdar men Densaýlyq saqtaý mınıstrligine tapsyrmalar berildi. Joǵary aýdıtorlyq palata aldaǵy ýaqytta da osy baǵyttaǵy jumystyń ilgerileýin qadaǵalap otyrady", dep qorytyndylady Álıhan Smaıylov.
