ماجىلىستە حالىقتى ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسىنە جۇرگىزىلگەن مەملەكەتتىك ءاۋديتتىڭ قورىتىندىلارى قارالدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
اۋديت ناتيجەلەرىن جوعارعى اۋديتورلىق پالاتا ءتوراعاسى ءاليحان سمايىلوۆ دەپۋتاتتار الدىندا باياندادى.
2024 جانە 2025 جىلدارى جۇرگىزىلگەن ەكى اۋديت ناتيجەسىندە دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسىندە ءبىرقاتار وزەكتى ماسەلەلەر مەن كەمشىلىكتەر انىقتالعان. ولار عىلىم مەن وندىرىستەن باستاپ، نورماتيۆتىك رەتتەۋ مەن حالىققا دارى-دارمەك بەرۋدى ۇيىمداستىرۋعا دەيىن بارلىق دەڭگەيدە كەزدەسەدى.
قازاقستاننىڭ فارماسيەۆتيكا نارىعىنىڭ كولەمى 2024 جىلى 1،2 ترلن تەڭگە بولسا، ونىڭ 84%-ى – شەتەلدىك ءونىم.
2022-2024 جىلدارى مەديسينا عىلىمىن قارجىلاندىرۋعا 58 ملرد تەڭگە جۇمسالعان. الايدا بيومەديسينالىق زەرتتەۋلەردى تىركەۋ جۇيەسى مەن كلينيكالىق بازالار ءتىزىلىمى ءالى دە جاسالماعان.
"عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسى وتە تومەن. سوڭعى 10 جىلدا ەلىمىزدە نەبارى ەكى ءتۇپنۇسقا وتاندىق پرەپارات تىركەلگەن. 4 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات جۇمسالعانىنا قاراماستان، ولاردىڭ بىرەۋى ۇلتتىق دارىلىك فورمۋليارعا ەنگىزىلمەگەن"، – دەپ اتاپ ءوتتى ءاليحان سمايىلوۆ.
مەملەكەت وتاندىق فارماسيەۆتيكانى دامىتۋ ءۇشىن اۋقىمدى كولەمدە جەڭىلدىكتەر مەن پرەفەرەنسيالار بەرىپ وتىر. سوڭعى ءۇش جىلدا وسى سالاعا بەرىلگەن پرەفەرەنسيالاردىڭ جالپى كولەمى 148 ملرد تەڭگەگە جەتتى.
"وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردەن ساتىپ الۋدىڭ جالپى كولەمىنىڭ وسۋىنە قاراماستان، وتاندىق كومپانيالار جەتكىزەتىن دارى-دارمەكتەر اسسورتيمەنتى 968-دەن 507-گە دەيىن، ياعني 2 ەسەگە جۋىق ازايعان. باسقاشا ايتقاندا، وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر ءوندىرىسى جەڭىل مەديسينالىق بۇيىمدار شىعارۋدى ۇلعايتقانىمەن، ەلىمىزدە وندىرىلەتىن دارى-دارمەكتەر سانى قىسقارىپ بارادى"، – دەدى جوعارى اۋديتورلىق پالاتا ءتوراعاسى.
ءوندىرىستىڭ لوكاليزاسياسىنا جانە ينۆەستيسيالىق مىندەتتەمەلەرگە مونيتورينگ جۇرگىزىلمەيدى. بۇل تالاپتاردى فورمالدى تۇردە ورىنداۋعا جانە جاعدايدى تەرىس پايدالانۋعا مۇمكىندىك جاسايدى. ماسەلەن، 2024 جىلى جەكە كومپانيا مەملەكەتكە 8 ملرد تەڭگەگە 62 ملن مەديسينالىق قولعاپ جەتكىزگەن. الايدا بۇل قولعاپتاردىڭ كولەمى مەن سيپاتتامالارى كومپانيانىڭ سول كەزەڭدە تايلاندتان ساتىپ العان پارتياسىمەن سايكەس كەلەدى.
"بۇل جاعداي شەتەلدىك ءونىمدى وتاندىق ءونىم رەتىندە ساتۋ ءقاۋپىن كورسەتەدى. مەملەكەتكە ءونىم نارىقتاعى باعامەن سالىستىرعاندا 2 ەسە جوعارى باعامەن ساتىلعان. مۇنداي سحەمالار يمپورتتى الماستىرۋ ساياساتىنىڭ ءمانىن بۇرمالاپ قانا قويماي، مەملەكەتكە تىكەلەي زالال كەلتىرەدى"، – دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
ونىڭ سوزىنشە، كەيبىر تاۋار وندىرۋشىلەر ارزان جانە ناشار تازارتىلعان شيكىزات پايدالانادى. بۇل ءتيىستى باقىلاۋ بولماعان جاعدايدا نارىققا ساپاسىز ونىمدەردىڭ ءتۇسۋ ىقتيمالدىعىن ارتتىرادى. مىسالى، كومپانيالاردىڭ بىرىنەن 3 ملرد تەڭگەگە ساتىپ الىنعان پرەپاراتتار قولدانۋعا جارامسىز دەپ تانىلىپ، ەسەپتەن شىعارىلعان.
جالپى ەكى ءاۋديتتىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 741 ملن تەڭگەگە قارجىلىق زاڭبۇزۋشىلىقتار، 32 ملرد تەڭگەگە قاراجاتتىڭ ءتيىمسىز جوسپارلانعانى جانە پايدالانىلعانى، 58 ملرد تەڭگەگە شىعىن مەن جىبەرىپ العان پايدا فاكتىلەرى انىقتالعان. اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق بەلگىلەرى بار 134 فاكت بويىنشا ماتەريالدار ۋاكىلەتتى ورگاندارعا، بەس فاكت بويىنشا اۋديت ماتەريالدارى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا جىبەرىلدى.
"اۋديت ناتيجەلەرى دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ سالاسىندا جۇيەلى جانە كەشەندى پروبلەمالاردىڭ بارىن كورسەتەدى. انىقتالعان ماسەلەلەر بويىنشا ۇكىمەتكە ءتيىستى ۇسىنىمدار مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە تاپسىرمالار بەرىلدى. جوعارى اۋديتورلىق پالاتا الداعى ۋاقىتتا دا وسى باعىتتاعى جۇمىستىڭ ىلگەرىلەۋىن قاداعالاپ وتىرادى"، دەپ قورىتىندىلادى ءاليحان سمايىلوۆ.
