Jyl sońynda 35 jastaǵy qazaqstandyq kásipker Shahmurat Mútálip eki ret sheteldik iri basylymdardyń nazaryna ilindi. Sheteldik basylymdarda ol «asa tanymal emes kásipker» dep sıpattalǵan. Álemdik aýqymda bul anyqtama oryndy kórinýi múmkin, alaıda Qazaqstan ishinde olaı deý qıyn. Sebebi 2021 jyldan beri ol - memlekettik tapsyrys aıasynda iri ınfraqurylymdyq jobalardy júzege asyryp júrgen, Forbes.kz nusqasy boıynsha elimizdegi eń iri jeke kompanıalardyń qataryna kiretin Integra Construction KZ kompanıasynyń ıesi. Osy sholýda biz Shahmurat Mútáliptiń qandaı aktıvterge ıe ekenin, onyń kompanıalarynda qansha qarjy aınalyp jatqanyn jáne ony Shodıevter áýletimen ne baılanystyratynyn qarastyramyz, dep habarlaıdy Dalanews.kz "Shishkin_like"-qa silteme jasap.
Aldymen Bloomberg agenttigi onyń «Qazsınk» taý-ken metalýrgıa kásipornyndaǵy baqylaý paketin satyp alýdy josparlap otyrǵanyn habarlady. BAQ málimetinshe, kásipker bul úles úshin shamamen 3,5 mlrd dollar usynǵan.
Keıin Financial Times basylymy Mútáliptiń taǵy bir iri ónerkásip alyby – Eurasian Resources Group (ERG) kompanıasynyń 40 paıyz úlesin satyp alýǵa nıetti ekenin jazdy. Basylym deregine sáıkes, ol ERG-diń negizin qalaýshylardyń biri Patoh Shodıevpen jáne marqum Aleksandr Mashkevıchtiń muragerlerimen olardyń jıyntyq úlesin 1,4 mlrd dollarǵa satyp alý jóninde ýaǵdalasqan. Osylaısha Shahmurat Mútálip bul aktıvterge talasyp otyrǵan taǵy bir úmitker – Shýhrat Ibragımovpen básekege túsken. Aıta keteıik, Lúksembýrgte tirkelgen ERG kompanıasynyń 60 paıyzy Shodıevter, Mashkevıchter jáne Ibragımovtar áýletine tıesili bolsa, qalǵan 40 paıyzy Qazaqstan úkimetiniń menshiginde.
Negizgi aktıv – Integra Construction KZ
Bıznes-tizilim derekterine sáıkes, kásiporyn 1997 jyly qurylǵan. Alǵashynda ol «Qazaqstan temir joly» UK AQ-nyń enshiles uıymy bolyp, «Jol jóndeýshi» ataýymen eldegi eń iri temirjol salýshy kompanıa sanalǵan. 2005 jyly jekeshelendirilip, alǵashqy jeke quryltaıshysy «RemJolServıs» JSHS boldy. Bul kompanıa bir kezderi ERG qurylymyna kirgen, keıin «Qazsınkke» ótken «Jáırem KBK»-men affılırlengen.
Osy kezeńde kompanıa tarıhynda Patoh Shodıevtiń jıeni Orıfdjan Shadıevtiń aty atala bastaıdy. Aldymen ol «Jáırem KBK»-men baılanysy bar tulǵa retinde, keıin Integra Construction KZ-tiń basshysy ári ıesi retinde tanyldy. Orıfdjan Shadıev kompanıany 2008–2012 jyldary basqardy, al 2013–2021 jyldary onyń benefısıarlarynyń biri boldy. Onyń týǵan inisi Bobýr Shadıev 2020 jyly kompanıanyń baıqaý keńesiniń múshesi bolǵan.
Shahmurat Mútálip bastapqyda Shadıevtiń jaldamaly qyzmetkeri retinde jumys istegen. 2020 jyly ol Integra Construction KZ-ti basqardy, toǵyz aıdan keıin kompanıanyń jalǵyz menshik ıesine aınaldy. Qazir kásipker aktıvke jeke ózi jáne AHQO-da tirkelgen Management&Construction Ltd. jeke kompanıasy arqyly ıelik etedi.
2015 jyldan beri Integra Construction KZ búdjetke 70 mlrd teńgeden astam salyq tólegen. Al rekordtyq tólemder bıyl tirkelip otyr – 21 mlrd teńge. Kompanıanyń Qazaqstannyń ár óńirinde ornalasqan toǵyz fılıaly sońǵy 12 aıda búdjetke taǵy 4 mlrd teńgeden astam qarjy aýdarǵan.
Adata.kz derekterine súıensek, kompanıanyń ıeliginde el aýmaǵynda júzdegen jer telimi men jyljymaıtyn múlik bar. Olardyń bir bóligi qurylys salasyna ǵana emes, paıdaly qazbalardy óndirýge de qatysty.
Bıyl alty jyldyq úzilisten keıin Integra Construction KZ Forbes.kz jarıalaǵan Qazaqstandaǵy eń iri jeke kompanıalar reıtıńine qaıta endi. Basylym málimetinshe, kompanıanyń 2024 jylǵy tabysy 418,8 mlrd teńgeni, al taza paıdasy 35,43 mlrd teńgeni quraǵan.
Kompanıanyń qarjylyq jaǵdaıy, negizinen, memlekettik satyp alýlar júıesindegi belsendi qatysýymen baılanysty. Adata.kz derekterine sáıkes, tek 2024–2025 jyldary ǵana Integra Construction KZ 2,8 trln teńgege kelisimshart jasaǵan. Al memlekettik organdarmen jasalǵan barlyq sharttardyń jıyntyq somasy 4 trln teńgege jýyqtaıdy.
Kompanıanyń eń iri tapsyrys berýshisi – «Qazaqstan temir joly» UK AQ-nyń «İri jobalardy iske asyrý dıreksıasy» fılıaly. Bul qurylym Integra-ǵa jalpy somasy 3 trln teńgege jýyq qarajat aýdarǵan. Atap aıtqanda, kompanıa Darbaza – Ózbekstan shekarasy temirjol jelisin, Dostyq – Alashankoý aralyǵyndaǵy ekinshi joldardy, sondaı-aq Dostyq – Aqtoǵaı – Moıynty – Jaryq – Jezqazǵan – Sekseýil – Qandyaǵash – Aqtóbe – Ilesk baǵytyndaǵy iri temirjol dálizin jańǵyrtý jobalaryn júzege asyryp jatyr.
Sonymen qatar Integra Construction KZ Almatydaǵy ınjenerlik jelilerdi damytý, Pavlodar oblysyndaǵy «Qosaq» ótkizý beketin qaıta jańǵyrtý, Moıynty – Qyzyljar temirjol jelisin salý sekildi birqatar aýqymdy jobalarǵa qatysýda.
Kompanıa «Jaıly mektep» ulttyq jobasynyń da merdigeri. Buǵan qosa, jaqynda Shahmurat Mútálip óz qarajatyna Baǵanashyldaǵy balalar úıin jóndeýge 5 mlrd teńge jumsaıtynyn málimdedi.
Basqa aktıvter men qoǵamdyq qyzmet
Integra Construction KZ-pen salystyrarlyq ózge iri aktıvteri bolmasa da, Shahmurat Mútálip birneshe kompanıanyń quryltaıshysy retinde tirkelgen. Olardyń qatarynda qurylys salasyndaǵy Kazakh Construction Group, energetıka jáne gaz saýdasyna qatysty jańa jeke kompanıalar bar.
Sonymen birge kásipker qoǵamdyq salada da belsendi. 2024 jyldan beri ol Qazaqstan boks federasıasynyń prezıdenti, al 2025 jyldyń sáýirinen bastap QR Ulttyq olımpıadalyq komıteti atqarý komıtetiniń halyqaralyq yntymaqtastyq jónindegi vıse-prezıdenti qyzmetin atqarady. 2025 jylǵy qazanda Mútálip «Atameken» UKP prezıdıýmy janyndaǵy qurylys jáne TKSH komıtetiniń tóraǵasy bolyp saılandy.
Sheteldik BAQ «asa tanymal emes kásipker» dep ataǵan Shahmurat Mútáliptiń Aqordada jıi qabyldanýy da nazar aýdararlyq. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ony bıyl birneshe ret – boks federasıasynyń basshysy, Integra Construction KZ-tiń benefısıary jáne otandyq iri bıznes ókili retinde qabyldady.
