Sebebi nazardan tys qalady. Qazirgi elimizdegi dinı talastyń artýyna kóptegen sebepter bar. Qazir tek bireýine ǵana toqtalsam. Bul halyqtyń ǵasyrlar boıy ustanyp kele jatqan din túsinigine qaıshy kórinister men dinı praktıkalar. Ony taratqan aýyzeki tilde dástúrli emes dep belgi taǵyp júrgen aǵym ókilderi. Olar qalaı tarady elimizde deıtin bolsaq, shet elde dinı bilim alýdan, shet elden dinı bilim beretin adamdardyń kelýimen bastaldy. Ózimizde dinı ýaǵyz aıtatyn, sharıǵattyń aq pen qarasyn ajyratatyn bilimdi adam az boldy. Bar bolǵandarynyń ózi salt pen sabaqtastyryp, dástúrmen kómkerip dindi túsindire almady. Mine sol kezde shet elden elimizge dinı bilim beretin oqý oryndary men ýaǵyzshylar kelip, ártúrli oqý oryndaryn ashty, qazirde olardyń barlyǵy derlik jabyldy. Sonymen birge olar ózderine unaǵan, zerek sanaǵan, talpynysy bar balalardy óz elderine jiberip oqytty. Jas balalar barǵan soń ol jaqtaǵy dinı ahýaldy, jamaǵattyń «qamqorlyǵyn», áleýmettik qoldaý kórdi. Dinı bilimmen qatar sol halyqtyń mentalıtetin de boıyna sińirdi. Negizgi bilim men rýhanı qundylyqty elimizde boıyna sińirmeı barǵan jastar bar tapqanyn aqıqat sanady. Mine solar elge kelgen kezde nemese kelmeı sol jaqtaǵy ýaǵyzyn bastaǵan kezde dinge ashyq halyqtyń arasynda kóp suraqtar týyndady. Qarsy kelýge qudaıdan qoryqty, qarsy kelmese ondaıdy kórmegen aqyry birazy solardyń artynan erip jamaǵat boldy. Qarsy kelgenderi dinnen beze bastady. Ortada qara halyq qarap otyr. Endi ne isteý kerek?! Endi shet elge ásirese belgisiz dinı ortalyqtarǵa jastardy múlde jibermeý kerek! Sol jaqta júrgender qatań baqylaýǵa alynýy tıis! Sebebi, qazir elimizde dindi oqyta alatyn mamandar qalyptasty. Oqý oryndary ashyldy. Biz kim bolǵanbyz degenge jaýap bere alatyn dindarlar shyqty. Kim bolýymyz qajet degendi uǵyna alatyn ustazdar bar. Elimide qazir jumys istep jatqan medresekolledjjerimiz bar. Jalpy ıslamtaný baǵytynda joǵary bilim beretin otandyq oqý oryndary da bar. Osylardyń biri Almatydaǵy Nur-Múbárák ýnıversıteti. Mundaǵy ustazdar da qazirde dinniń ár taqyrybyn tereń meńgergen bilikti mamandardan quralady. Sondyqtan da býyny qatpaǵan, beli bekimegen jastardy shet elderde dinı oqý oryndarynda oqytý «bı ekeý bolsa, daý tórteý boladydan» basqa eshteńege ákelmeıdi. Al qoǵam ishindegi dinı suranysty sapaly medreseler men oqý oryndary arqyly qamtamasyz etýimiz kerek.
Keńshilik Tyshhanuly
