Almatydaǵy kóz tartar ǵımarattardyń biri hám biregeıi Respýblıka saraıy ekeni anyq. Keńes zamanynda salynǵan eńseli ǵımarat áli de sáni men saltanatyn joǵaltqan joq. Almatyǵa at basyn burǵan adamnyń bári «Kóktóbe» men Respýblıka saraıyna arnaıy baryp, estelik sýretke túsip jatady. Birshama jyl buryn Almaty qalasy ákimi Ahmetjan Esimov elimizde basty saraıyn kúrdeli jóndeýden júrgizip, ajarlandyrǵanyn bárimiz bilemiz. Biraq saraıdyń aýlasyna aıaq basyp, ishine engende órikpegen kóńilińiz sý sepkendeı basylady.
Respýblıka saraıyna kúrdeli jóndeý jumystary eki jylǵa taıaý júrgizildi. Nátıjesinde alyp ǵımarttyń aldynan jer asty avtoturaǵy salynyp, ishi-syrty tolyqtaı kisi tanymastaı bolyp ózgerdi. O basta kúrdeli jóndeý jumystary aıaqtalýǵa taqaǵanda saraıdaǵy qyzmetkerler de kórikti ǵımaratqa saı mádenıetti bolatyn shyǵar dep oılaǵanbyz. Jaqynda Respýblıka saraıynda ótken konsertke baryp, saraıdyń ishindegi soraqy jaıttarǵa kýá bolyp, jaǵamyzdy ustap qaıttyq.
Respýblıka saraıy jańaryp, jasarǵanymen, onyń ishindegi adamdardyń pıǵyly ózgermepti. Qaıta, kersinshe, olar rýhanı ordaǵa konsert kórýge kelgen jurttyń qaltasyn qaǵýdyń neshe túrli amalyn oılap taýypty. Saraıdyń aldynan alypsatarlar qarsy alyp, bıletti birneshe ese baǵasyna satýǵa umtylday. Olar pogon taqqan tártip saqshylarymen mıdaı aralasyp júr. Tártip saqshylary men alypsatarlardyń biteqaınasyp ketkenin bala da túsinedi Naǵyz kóleńkeli bıznestiń ordasy. Tepse temir úzetin jigitterdiń bıletti arzan baǵaǵa satyp alyp, ústeme baǵaǵa saýdalaýda. Al tártip saqshylary bolsa, kóz aldynda kóleńkeli bıznes órkendep jatqanyn kórmegendeı ary-beri sendelip júr. Alyp saraıǵa kirip bara jatqan qalyń nópirdiń arasynan aıqaı shyqpasy bar ma? Jurttyń nazary sol jaqqa aýdy.
Bıletin baıqamaı shatastyrǵan bir keıýanany tártip saqshylary keýdesinen ıterip, ishke kirgizbeı jatyr eken. Úlken kisi qoıny-qonyshyn aqtaryp, bıletin taýyp, áreń degende ishke ótti. İshte de aıǵaı-shý. Esiktiń kózindegi bir orys kelinshek jurttyń sómkesin aqtaryp jatyr. Alǵashynda qaýipsizdik úshin qarastyrylǵan shara shyǵar dep oıladyq. Sóıtsek, Ázireılideı bolǵan álgi kelinshek jurttyń sómkesindegi sýsyndardy alyp, bir buryshqa jınap jatyr. Bir kishkentaı balanyń qolyndaǵy sýsynyn shyryldatyp, tartyp aldy. Anasy qansha jalynsa da esiktiń kózinde turǵan «ázireıil» miz baqpady. Sóıtsek, Respýblıka saraıyna bir quty sý alyp kirýge bolmaıdy eken. Bul endi saraı ákimshiliginiń jańa tártibi bolsa kerek. Tańdaıyńyz kebersip, shólirkeseńiz, ishtegi býfetten satyp alý kerek eken. Talap qatal. Jekelegen kásipkerlerdiń kóńil kóteretin mekemelerine kirgende qaraýyldardyń qolyńdaǵy sýsyndy tartyp almaýshy edi. Al memlekettiń ǵımaratyn bılep-tóstep alǵan satýshyny saraı ákimshiligi qalaısha sholjańdatyp qoıǵanyn túsine almadyq.
Respýblıka saraıynyń esiginiń kózinde bir orys kelinshek jurttyń sómkesin aqtaryp jatyr. Alǵashynda qaýipsizdik úshin qarastyrylǵan shara shyǵar dep oıladyq. Sóıtsek, Ázireılideı bolǵan álgi kelinshek jurttyń sómkesindegi sýsyndardy alyp, bir buryshqa jınap jatyr. Bir kishkentaı balanyń qolyndaǵy sýsynyn shyryldatyp, tartyp aldy. Anasy qansha jalynsa da esiktiń kózinde turǵan «ázireıil» miz baqpady. Sóıtsek, Respýblıka saraıyna bir quty sý alyp kirýge bolmaıdy eken. Bul endi saraı ákimshiliginiń jańa tártibi bolsa kerek. Tańdaıyńyz kebersip, shólirkeseńiz, ishtegi býfetten satyp alý kerek eken. Talap qatal. Jekelegen kásipkerlerdiń kóńil kóteretin mekemelerine kirgende qaraýyldardyń qolyńdaǵy sýsyndy tartyp almaýshy edi. Al memlekettiń ǵımaratyn bılep-tóstep alǵan satýshyny saraı ákimshiligi qalaısha sholjańdatyp qoıǵanyn túsine almadyq.
Samaladaı konsert zalyna engende taǵy da soraqy jaıtqa tap boldyq. Án tyńdaıyq dep jumsaq oryndyqqa quıryq basqanymyzda moıyndaryna fotoaparatyn asynǵan jas balalar keń zaldy ári-beri kezip, «fotoǵa túsińizder» dep, án tyńdaýǵa kelgen jurttyń mazazsyn aldy. Sýretteri qymbat. Kez kelgenniń qaltasy kótere bermeıdi. Osylaısha kesh boıy ózimizdi konsertte emes, toıda otyrǵandaı sezindik. Memlekettik mekemeni tabystyń kózine aınaldyrǵan Respýblıka saraıy ákimshiligi basshylyǵynyń is-áreketin Almaty qalasy ákimi Ahmetjan Esimov myrza bir qaraýy kerek ekenin ańǵardyq. Eger saraı basshylyǵynyń erkine jiberse, olar barsha qazaqtyń mańdaıyna basqan ǵımaratta toı ótkizip, aınalasynda saýna, kafe salyp tastaýdan taıynbaıtynyn baıqadyq. Respýblıka saraıyn kútip ustaýǵa qarjy jetpegen soń, osyndaı qadamǵa bardy deýge eshkim senbesi anyq. Saraı ákimshiligi ǵımaratty ánshilerge qyrýar aqshaǵa jalǵa berip, mol paıda taýyp otyr. Qazaq rýhanıatynyń altyn arqaýy bolǵan Respýblıka saraıyn pysyqaılardyń tabys kózine aınaldyrýy Almaty qalasy ákimdigine abyroı ápermesi anyq. Sondyqtan qala basshysy Ahmetjan Esimov bul soraqylyqtyń jolyn kesý kerek dep esepteımiz.
Nurlan JUMAHAN
