Elbasymyz Nursultan Nazarbaev «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» atty maqalasynda: «Qanymyzǵa sińgen kóptegen daǵdylar men taptaýryn bolǵan qasań qaǵıdalardy ózgertpeıinshe, bizdiń tolyqqandy jańǵyrýymyz múmkin emes», – dep maqtangershilikke urynbaı, ótkenmen ómir súrýge umtylmaı, sanany ózgertý qajet ekenin atap ótti.
Adamnyń sanasy ózgerse, onyń tulaboıynda jaqsy sıpattar kórinis taba bastaıdy. Jaqsy amal jasaǵan adamnan ózgeler úlgi alady. Sóıtip, onyń otbasy, sodan keıin qoǵam jaqsylyqqa qaraı qadam basady.
Jýyrda Bas múftıimiz Serikbaı qajy Satybaldyuly elimizdegi din qyzmetkerlerine «Ózgerýdi ózińnen basta» degen úndeý joldady. Astanada ótken kezekti resmı jınalysta osyndaı uran tastaldy.
«Jańa qyzmetimde din qyzmetkerleri arasynda «Ózgerýdi ózińnen basta!» degen uran tastaımyn. Eger adam ózgerse, onyń kórshisi ózgeredi. Odan keıin qoǵam ózgeredi. Bul máselede ár adamnyń oıy, sana-sezimi ózgerýi mańyzdy», – dep atap ótti Bas múftı Serikbaı qajy Oraz.
Halqymyzda: «Otan otbasynan bastalady», – naqyl sóz bar. Árbir januıada izgilik pen ımandylyq qundylyqtary qalyptassa, elimiz rýhanı turǵydan damıtyn bolady.
Rýhanı jańǵyrýdyń basty negizi – din men dástúr. Bul – qustyń qos qanatty ispetti uǵym. Búgingideı jahandaný zamanynda bizge jat, tabıǵatymyzǵa teris keletin kertartpa ıdeologıadan saqtanýdyń tóte joly din men dástúrge berik bolý dep esepteımiz. Bul turǵyda Elbasy óz maqalasynda: «Biz jańǵyrý jolynda babalardan mıras bolyp, qanymyzǵa sińgen, búginde tamyrymyzda búlkildep jatqan izgi qasıetterdi qaıta túletýimiz kerek», – degen tujyrym aıtty.
Rasynda, halqymyzdyń san ǵasyrdan beri qalyptasyp kele jatqan ádet-ǵuryptary men salt-dástúrleriniń astarynda asyl dinimizdiń qaǵıdalary hám talaptary jatyr. Máselen, úlkenge qurmet, kishige izet, bireýdiń ala jibin attamaý, kórshiniń haqysyn berý, qonaqjaılyq syndy salttarymyz sharıǵatpen úılesim tapqan.
Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı Serikbaı qajy Oraz bir suhbatynda: «Halqymyzdyń kúndelikti daǵdysyna aınalǵan salttardyń túpki máni asyl dinimizden bastaý alady. Shyr etip dúnıe esigin ashqan sábıge azan shaqyryp at qoıý, bosanǵan jas kelinge qalja jegizý, qyrqynan shyǵarý, balany eki jyl emizý, shildehana-besik toı jasaý, tusaýkeser, básire salty, qyz aıttyrý, syrǵa salý, qudalyq, qalyńmal, jasaý, mine, osy salt-dástúrlerimiz dinniń qaǵıdattary men talaptarymen úılesim tapqan. Din – ómir súrý qaǵıdasy. Qudaıǵa qulshylyq etý – quldyń basty mindeti. Sharıǵat degenimiz – ómir, al ómir degenimiz – sharıǵat», – dep atap ketken bolatyn.
Bas múftıimiz aıtqandaı, Dinimizdiń qaǵıdattary men talaptary adam tabıǵatymen tolyqtaı úılesim tapqan. Allanyń ámirlerin kez-kelgen ýaqyt pen keńistikte oryndaý ońtaıly. Qasıetti Quran Kárimniń «Baqara» súresiniń 286-aıatynda: «Alla eshkimdi shamasy jetpeıtin iske májbúrlemeıdi. Kimde-kim jaqsylyq istese, saýabyn ózi kóredi, jamandyq qylsa, sazaıyn ózi tartady...» – delingen. Osy turǵydan kelgende, biz qazirgi urpaqqa jaqsylyq jasaýdyń artyqshylyqtary týraly kóbirek aıtýymyz kerek.
Memleket basshysy baǵdarlamalyq maqalasynda: «...Qazaq «Týǵan jerge týyńdy tik» dep beker aıtpaǵan. Patrıotızm kindik qanyń tamǵan jerińe, ósken aýylyńa, qalań men óńirińe, ıaǵnı týǵan jerińe degen súıispenshilikten bastalady. Sol sebepti, men «Týǵan jer» baǵdarlamasyn qolǵa alýdy usynamyn. Týǵan jerge, onyń mádenıeti men salt-dástúrlerine aıryqsha ińkárlikpen atsalysý – shynaıy patrıotızmniń mańyzdy kórinisteriniń biri», – dep atap ótti. Bul – óte mańyzdy bastama.
Birde paıǵambarymyz Muhammedten (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bir kisi: «Ýa, Allanyń Elshisi, eń jaqsy adam kim?» – dep suraıdy. Sonda ol: «Eń jaqsy adam – qoǵamǵa, elge paıdasy tıgen pende», – dep jaýap bergen eken. Demek, óz týǵan jerińe paıdaly bolǵanyń – jaqsy musylman bolǵanyń.
«Týǵan jer» baǵdarlamasy elimizdegi qaıyrymdy jandardyń týǵan eline kómegin tıgizip, izgi is-sharalardyń júzege asýyna muryndyq bolady degen senimdemiz.
Ultymyzdyń janashyr arda uldarynyń biri Ahmet Baıtursynuly bir óleńinde:
«Degender: men jaqsymyn, tolyp jatyr,
Jaqsylyq óz basynan artylmaǵan.
...Ne paıda óneriń men bilimińnen
Tıisti jerlerine sarp urmaǵan?!..» dep jyrlaıdy.
Árbir azamat óziniń salasy boıynsha eldiń órkendeýine, óz aýylynyń kórkeıýine úles qossa, bolashaǵymyz baıandy bolmaq.
Alla Taǵala elimizdiń bolashaǵyn jarqyn etip, halqymyzdyń ıgiligi men birligin árdaıym bekem etkeı! Ámın!
Ómirzaq qajy BEKQOJA, QMDB-nyń Qaraǵandy oblysy boıynsha ókil ımamy
