Jyl saıyn orta eseppen 18 myńnan astam tabıǵı jáne tehnogendik sıpattaǵy tótenshe jaǵdaı tirkeledi eken, onyń 15 myńy – tilsiz jaýdyń shapqynshylyǵy. 1995-2023 jyldar aralyǵynda fızıkalyq ǵana emes, psıhıkalyq jaǵynan da myqty órt sóndirýshiler men qutqarýshylar 413 myńǵa jýyq adamdy aman alyp qalyp, ártúrli tótenshe jaǵdaılar aımaqtarynan 380 myńǵa jýyq azamatty evakýasıalaǵan. Qorqý qanynda joq qutqarýshylar 70 myńnan astam zardap shegýshige der kezinde medısınalyq kómek usynǵan. «Beıbit kúnniń batyrlary» sońǵy jyldar sheńberinde 8 myń azamatty qutqaryp, 20 myńnan astam adamdy qaýipsiz jerge alyp shyqqan.
Derekterge súıensek, qazirgi tańda Azamattyq qorǵaý salasynda 26 myńǵa jýyq qyzmetker bar. Olardyń jumysy qaterge toly. Jaýapkershiligi zor, kúrdeli mamandyq ıelerine qutqarýshy degen ataý taǵylǵany da sodan. Alǵashqy orynǵa óziniń emes, ózgeniń ómirin qoıatyn sát kóp munda. Ókinishtisi, osynyń saldarynan órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary kezinde otqa da, sýǵa da túsken 69 qyzmetker ajal qushty.
Olqylyqtyń ornyn toltyrý, qaterdiń aldyn alý, tozyǵy jetken tehnıkany jańartyp, materıaldyq-tehnıkalyq bazany kúsheıtýden bólek qyzmetkerlerdiń kásibıligin jetildirip, áleýmettik statýsyn kóterý baǵytyndaǵy jumys jalǵasyp jatyr. Elde azamattyq qorǵaý júıesin jetildirý boıynsha zań ústemdigin ornatý kún tártibinde.
Atap aıtqanda, qutqarýshylarǵa jáne qutqarýshy fýnksıalaryn oryndaıtyn basqa da qyzmetkerlerge laýazymdyq jalaqysynyń 70% mólsherinde densaýlyq pen ómirge zıan keltirý qaýpimen baılanysty jumys úshin qosymsha aqy tóleý usynyldy. Sonymen qatar buǵan deıin avarıalyq-qutqarý qyzmetin zamanaýı quraldarmen jabdyqtaý boıynsha 1,5 myńnan astam tehnıka men 20 myń órt sóndirý-qutqarý quraldary alynǵan. 30-dan astam órt sóndirý jáne qutqarý beketteri salyndy.
Búginde qaı salada bolmasyn kadr tapshylyǵy órship tur. Qutqarýshy bolýdy qalaıtyn jastardy demeý óz aldyna bólek másele. Bul rette Úkimetaralyq kelisimderdi júzege asyrý mańyzdy. Osy kelisimniń aıasynda jyl saıyn 20 qazaqstandyq kýrsant Reseı men Belarýs Respýblıkasynyń Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń mamandandyrylǵan sheteldik joǵary oqý oryndarynda shyńdalýǵa múmkindik alyp otyr. Jyl saıyn akademıadan Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń qataryn tolyqtyratyn 100-den astam túlek shyǵady. Bıyl ýnıversıtetke alǵash ret kýrsant qyzdar qabyldandy, olardyń erlermen teń túsip eńbek etip, elge paıdam tıse degen maqsaty bar.
Qalaı desek te, salada qarqyn azaımaı, aıtyp kelmeıtin apatpen aıqasqa túsetin mamandardy qoldaý jalǵassa ıgi. Sebebi, azamattyq qorǵanys aqsamaý kerek.
