Búginde Qazaqstan Ózbekstan sıaqty Reseıden gaz ımporttaýdy qarastyryp otyr.
Alaıda, Qazaqstan bıligi ishki suranysty qanaǵattandyrý úshin eksportty shekteýge ýáde berse de, Qytaı qys mezgilinde elimizdiń tabıǵı gaz jetkizýdi ulǵaıtýǵa kelisim beretininen úmiti zor dep habarlaıdy Dalanews.kz.
QHR Premer-mınıstri Lı Kesán 29 qarashadaǵy beınekonferensıa barysynda «Biz kelisim-shartqa sáıkes, Qazaqstan Qytaıǵa turaqty gaz jetkizýdi qamtamasyz etedi jáne qys mezgilinde ony barynsha arttyrady dep úmittenemiz», – dep kesip aıtty qazaqstandyq áriptesi Álıhan Smaıylovqa qarata.
Onyń bul málimdemesi Qytaıdyń memlekettik telearnasy arqyly taratyldy.
Eske sala ketsek, maýsym aıynda prezıdent Qasym-Jomart Toqaev gaz eksportyn qysqartýdy jáne Qazaqstan ishindegi tutynýshylardy qosymsha 2 mıllıard tekshe metr otynmen qamtamasyz etýdi tapsyrdy.
Ol shetel ınvestorlarymen ótken konferensıasynda «Gazǵa degen ishki suranysty qanaǵattandyrý máselesi onyń eksportymen salystyrǵanda sózsiz basymdyqqa ıe», – dep qadap aıtqan bolatyn.
Sol kezde Toqaev ishki tutynýǵa bólingen qosymsha gaz AQSH-tyń energetıkalyq alpaýyty «Shevron» jetekshilik etetin konsorsıým ıgerip jatqan Teńiz kenishinen keletinin de tilge tıek etken.
Demek, uzaq merzimdi perspektıvada gaz eksporty azaıǵanymen, oǵan ishki suranys artyp keledi. Bul bir jaǵynan Almatydaǵy iri elektr stansıasyn kómirden gazǵa kóshirýmen baılanysty. Ekologıa, geologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Serikqalı Brekeshev tamyz aıynda Almatydaǵy kómirmen jumys isteıtin JEO-ny túrlendirý onyń zıandy shyǵaryndylaryn 80 paıyzǵa azaıtý kerektigin aıtqan bolatyn.
Al maýsym aıynda aldaǵy jyldary gazdyń tapshylyǵy qaýpi týyndaıtyny týraly birinshi bolyp QazaqGaz gaz qubyry kompanıasynyń basqarma tóraǵasy Sanjar Jarkeshov pikir bildirdi.
Ol depýtattar aldynda sóılegen sózinde tez arada shuǵyl sharalar qabyldanbasa, eldi aýyr daǵdarys kútip turǵanyn da eskertken edi.
Mamandardyń boljamyna súıensek, 2024 jylǵa qaraı ishki naryqtaǵy gazdyń jyldyq tapshylyǵy shamamen 1,7 mıllıard tekshe metrge jetýi múmkin. Bul turǵyda Sanjar Jarkeshov 2023 jylǵa qaraı gaz eksporty tolyǵymen toqtaýy yqtımaldyǵyn da jasyrǵan joq.
Dál osy sátte, ıaǵnı 28 qarashada Toqaev pen Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın «úshjaqty gaz odaǵyn» qurý máselesin talqyǵa saldy.
Qazaqstan prezıdenti Toqaev óz pikirinde «Oǵan Ózbekstan da kirýi tıis. Bul odaqtyń maqsaty – Reseı gazyn Ortalyq Azıaǵa jetkizýdi úılestirý» degen-di.
Ázirge Qazaqstan bul usynysty zerttep jatyr. Biraq áli túpkilikti sheshim qabyldaǵan joq. Ózbekstan da Qazaqstan sıaqty iri gaz óndirýshi bolǵanymen, qazir gaz tapshylyǵyna tap bolyp otyr.
Aıtalyq, Energetıka mınıstriniń orynbasary Sherzod Hodjaev kún sýytqannan keıin ishki suranystyń ósýine baılanysty kúndelikti gaz eksporty 10 mıllıon tekshe metrden 1 mıllıon tekshe metrge deıin tómendegenin habarlady. Alaıda, ol Ózbekstannyń gazdy qaıdan alatynyn naqtylaýdy elemeı, ımport kólemi 20 paıyzǵa óskenin aıtty.
Buǵan deıin Energetıka mınıstrligi 2022 jyly gaz eksporty 3,3 mıllıard tekshe metrge jetedi dep boljaǵan. Munyń negizgi bóligi Qytaıǵa, sondaı-aq Ortalyq Azıanyń basqa elderine tasymaldanady.
Sonymen, gaz tapshylyǵy týyndap turǵan ýaqytta ishki suranysty qalaı qamtamasyz etýge bolady? Úshjaqty gaz odaǵyna Ózbekstan kire me, joq pa? Al Qytaıdyń senimdi túrde resmı Astanaǵa moıyn buryp, úmit artýy qanshalyqty durys? Ázirge bul túıtkilder taqyrypqa tuzdyq qana bolyp tur.
Ekonomıka taqyrybyna tereń taldaý jasaıtyn arnaǵa tirkelýdi umytpańyz: t.me/dalainside
https://dalanews.kz/qogam/84152-ayes-qurylysynyng-yekonomikalyq-tiimdi
