QazUÝ «Mehanıka jáne matematıka» ǴZI janyndaǵy kompúterlik ǵylymdar zerthanasynda ındýstrıalyq seriktesi «Digital Alem» JSHS-men birlesip biregeı qurylǵy jasaldy. Jas ǵalymdar jańa jobamen bir jarym jyldaı ýaqyt aınalysyp, ózderiniń ekologıalyq monıtorıń júıesin kópshilikke usyndy. Noý-haý – bul aýanyń lastaný deńgeıin anyqtaıtyn, paıdalanýshynyń telefonyna Bluetooth arqyly qosylatyn jáne derekterdi serverge jiberetin shaǵyn qurylǵy. Bul qurylǵy adamnyń ornalasqan jerin de anyqtaıdy. Onyń salmaǵy 150 gram, batareıamen jumys isteıdi jáne ony jeli arqyly qýattaýǵa bolady.
Magıstranttardyń aldyn ala esepteýleri boıynsha qurylǵynyń ózindik quny otyz myń teńgeden asady. Kompúterlik ǵylymdar zerthanasynyń meńgerýshisi Edil Nurahov aspaptyń jumys prınsıpin bylaı túsindirdi:
– Biz ázirlegen modýlder túrli dachıkterdiń kómegimen aýa alýdy júzege asyrady jáne derekterdi GSM/GPRS taratqysh arqyly serverge jiberedi. Server derekterdi qurylymdalǵan derekqor retinde saqtaıdy. Olar kartadaǵy qalanyń ekologıalyq kórinisin bilýge, lastaný dınamıkasyn anyqtaýǵa jáne ártúrli faktorlardy eskere otyryp, odan ári ózgerister týraly boljam jasaýǵa múmkindik beretin matematıkalyq modeldermen óńdeledi, – deıdi.
QazUÝ-dyń jas ǵalymdary Almatyda lastaný deńgeıi óte joǵary kezeńde jańa ónertabystyń qajettiligi de ózekti ekendigin atap ótti. Qala turǵyndary men bıznes ókilderi tarapynan bul qurylǵy óz tutynýshysyn tabady. Qala turǵyndary portatıvti qurylǵynyń kómegimen qalanyń ǵımarattaryndaǵy, aýlalaryndaǵy nemese aýdandaryndaǵy ekologıalyq jaǵdaıdy anyqtaı alady, al kásipkerler eko-ónimderdiń tizimin jasaý úshin bıznestiń baǵyttaryn tańdaı alady.
Jańa qurylǵyny jasaýshylar «Smatr Siti» tujyrymdamasy aıasynda jańa qurylǵyny qoldana otyryp, qalanyń ekologıasyn saqtaýdyń tıimdi quralyn jasaýǵa bolatyndyǵyn atap ótti.
