Depýtat Erlan Saıyrov olıgarhtar aktıvterdi qaıtarý isine qalaı kedergi keltirip jatqanyn, Ýkraınada turatyn, "Báse" arnasynyń avtory Aıdos Sadyqovqa kimder qastandyq jasaýy múmkin ekenin aıtty, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aıdos Sadyqov Ýkraınada resmı bosqyn mártebesin alǵan. Al 2023 jyldyń qazan aıynda Sadyqovqa Qazaqstanda "áleýmettik, ulttyq, rýlyq, tektik-toptyq nemese dinı alaýyzdyqty qozdyrǵany" úshin izdeý jarıalanǵan bolatyn. Jýyrda oǵan Kıevte shabýyl jasaldy. Oqıǵadan keıin Aıdos Sadyqovqa qastandyq jasalýyna bılikti kinálaıtyndar kóbeıgen.
"Aıdos Sadyqovtyń, bizdiń otandasymyzdyń tezirek jazylyp ketýine tilektespiz. Árbir otandasymyzdyń ómiri bizge mańyzdy. Qaıǵyly jaǵdaıǵa keletin bolsaq, qazir aqparat quraldarynyń barlyǵy jazyp jatyr. Eki kúdiktiniń bireýi Qazaqstanda ustaldy. Ustalǵanda ol quqyq qorǵaý organdaryna ózi kelip, túsinikteme berdi. Sodan keıin ony quqyq qorǵaý organdary ýaqytsha ızolátorǵa japty degen aqparat bar. Eń negizgisi osy qaıǵyly jaǵdaı aqparat quraldaryna shyqqannan keıin Prezıdent Toqaev Qazaqstan Respýblıkasynyń organdaryna bul máseleni jan-jaqty tekserý jóninde tapsyrma berdi. Ekinshiden, Prezıdenttiń keńesshisi Berik Ýálı bul máseleniń Prezıdenttiń naqty baqylaýynda ekenin jetkizdi.
Qazir óte kúrdeli geosaıası jaǵdaı bolyp jatqandyqtan, keıbir syrtqy geosaıası kúshter osy qaıǵyly jaǵdaıdy óziniń múddesine paıdalanýǵa tyrysyp jatady. Óıtkeni Qazaqstannyń Reseı men Ýkraınanyń arasyndaǵy janjalǵa baılanysty prınsıpti pozısıasy kóptegen elge unamaıdy. Ol batysqa unamaıdy. Nege? Óıtkeni Qazaqstan batystyń sanksıasyn qoldamaıdy, biraq batystyń sanksıasyn qazir ustanyp otyr, saqtap otyr.
Sonymen birge, Prezıdent Toqaev Ýkraınanyń terıtorıalyq tutastyǵyn Qazaqstan tolyǵymen moıyndaıtynyn birneshe ret málimdegen bolatyn. Osy janjalda Qazaqstan BUU prınsıpterin negizge alyp otyr. Al kóptegen alpaýyt memleket halyqaralyq quqyq, onyń ishindegi BUU prınsıpterinen alshaqtap ketken. Halyqaralyq logıkaǵa sáıkes kelmeıtin prınsıpter paıda bolyp jatyr. Sondyqtan qaıǵyly jaǵdaıdy ártúrli kúshter, memleketter Qazaqstandy osy janjalǵa ıterip jiberýi úshin paıdalanyp jatqan tárizdi. Ekinshi úlken másele, Qazaqstannyń ishinde naqty revanshtyq kúshter bar. Eki mysal keltireıin. 2020 jylǵa deıin Eýropada jýrnalıserge shabýyl jasalyp, olar qaza tapqan. Sonda aqparat quraldary, ártúrli halyqaralyq uıymdar "bılik uıymdastyrdy" dep qaýeset jiberdi. Tergeý aıaqtalǵannan keıin ekeýiniń de artynda olıgarhıalyq toptar turǵany anyqtaldy. ...Qazir bir-aq resmı túsinikteme bar: ekinshi kúdiktige baılanysty. Ol bes jyl buryn Qazaqstannyń İshki ister organdarynan jumystan ketken. Sondyqtan bul máselede resmı túsiniktemeni ǵana basshylyqqa alýymyz kerek. Quqyq qorǵaý organdary bul tergeýdi ashyq, túsinikti júrgizýi kerek. Óıtkeni másele óte kúrdeli, Qazaqstannyń halyqaralyq dárejedegi bedeline baılanysty bolyp otyr. Tergeý jumystarynyń ashyq júrgizilýin Májilistiń depýtattary baqylaýynda ustaıdy. Bul - Prezıdenttiń naqty tapsyrmasy. Taǵy bir másele bar, Qazaqstannyń ishindegi olıgarhıalyq toptar keı kezderi túsiniksiz jaǵdaıdy bılikti álsiretý úshin paıdalanýǵa múddeli", - dedi Saıyrov Abay Live arnasyna.
Sonymen qatar, depýtat dál osy olıgarhıalyq toptar qazir qalaı áreket etip jatqanyn aıtty.
"2019 jylǵa deıin Qazaqstannyń Úkimeti Nazarbaevtyń januıasy men iri olıgarhıalyq toptardyń ǵana múddesine ekonomıkalyq sheshimderdi qabyldap otyrǵan. Ol anyq. Mysal úshin Evrazıalyq top, Qazsınk, basqa da kompanıalar 5 jyldyń ishinde 8,2 trıllıon dıvıdend alǵan. Al Úkimet sodan dıvıdend aldy ma, almady ma?! Ol belgisiz. ...Qazir Qazaqstanǵa kapıtaldy qaıtarý prosesi júrip jatyr. Onyń aıasynda búkil olıgarhtyń menshiginiń bári tekserýden ótip jatyr. Onyń qaısy aman-esen ótedi, qaısy ótpeıdi, ol da belgisiz. Óıtkeni ádilettilikti prınsıpteri buzylǵan. Jaqynda Atamqulov degen azamat Tımýr Qulybaevtyń ózinen 30 mln dollardy bopsalaǵany jóninde málimdeme jasady. Tımýr Qulybaev buryn olıgarh deýshi edik, endi naqty qylmysker bolyp shyqty. Óıtkeni bopsalaý degen qylmys qoı. Qazir prokýratýra osymen aınalysyp jatyr. Osyndaı ister kóp. Sondyqtan olıgarhıalyq toptar osynyń bárin toqtatqysy keledi. Toqtatýdyń eń radıkaldy baǵyty - bılikti aıyrbastaý", - dedi depýtat Abay Live arnasyna.
