Qoǵamnyń qazaqylanyp jatqany álige deıin ımperıalyq ólshemmen oılaıtyn reseıshil, pýtınshil sarapshylardyń shamyna tıýde dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Saıasattanýshy Sergeı Mardannyń aıtýynsha Qazaqstandaǵy orystardy otanyna qaıtarý kerek. Reseılik "Vzglád" basylymynda "Vernıte rýsskıh!" atty maqala jarıalaǵan sarapshy bul máselege Pýtınniń nazar aýdarýyn ótinipti.
Avtor Qazaqstannyń tájirıbesine súıene otyryp, Qazaqstandaǵy orystardy elge qaıtarý kerektigin qozǵaıdy.
"Reseı 30 jyl boıy óz baǵytyn taba almaýda. Keńes odaǵy ydyraýymen, Reseı de bólshektelip qalǵandaı. Iá, Qyrymmen bári túsinikti. Qalǵan jerler she? Odessa, Herson, Dnepropetrovsk? Bul endi Reseı emes pe?
Soltústik Qazaqstandy qaıda qaldyramyz? Kazaktardyń qalasy atanǵan Gýrev (Atyraýdy aıtyp tur, red.) she? Ony qalaısha umyt qaldyrdyq? Álde muny ýaqyttyń enshisine qaldyramyz ba?
Orta Azıa, sonyń ishinde Qazaqstanda ómir súretin mıllıondaǵan orysty nege umyttyq? Olar qorǵaýsyz, qorǵansyz qalmaýy kerek...", – deıdi propagandıst.
Onyń aıtýynsha 1991 jyly kúlli álemge Qyzyl ımperıa atty ataýmen áıgili KSRO orys halqynyń erkinen tys ydyrap ketken. Orystar KSRO ydyraǵanymen qarym-qatynas jasaýǵa shekteý bolmaıdy, shekara ashyq bolady dep oılaǵan-mys.
"Alaıda ýaqyt óte kele, óz enshisin alyp, odaqtan ketken memleketter bizge sýı bastady. Orystar Qazaqstanda bótenniń kúıin keshýde. Shette júrgen qandastardy qaıtaratyn kez keldi.
Keıbireýler KSRO-ny nemese Reseı ımperıasyn qaıta qurý týraly aıtýda. Biraq ózimizge shynaıy turǵyda qaraıyqshy: burynǵy ımperıany qalpyna keltirerlik qaýqarymyz joq! Nege?
Sebebi, azbyz! Orys halqy dál qazir bir demografıalyq daǵdarysta.
Jerimiz jartylaı bos jatyr. Sol úshin de basqa elde júrgen qany bir, jany bir jerlesterdiń qoldaýy ári kúshi kerek" dep, ulanǵaıyr aýmaqqa ıe bolý úshin Qazaqstandaǵy orystardy Reseıge shaqyrýdy úndepti.
Sarapshynyń aıtýynsha alys-jaqyndaǵy orysty atajurtyna qaıtarý úshin Qazaqstannyń tájirıbesine júginý qajet. Sebebi reseılik tólqujat alǵysy keletin qazaqstandyq orystar búrokratıanyń birneshe satysynan ótýge májbúr.
"Atajurtyna oralǵysy bar orys Reseıdiń azamattyǵyn alý úshin nelikten qıyndyqtarǵa tap bolýy kerek. Qany orys pa, nege birden berilmeıdi? Kreml Qazaqstannyń ádis-tásilinen úlgi alýy tıis.
Orta Azıadaǵy, onyń ishinde Qazaqstandaǵy orystardy elge shaqyrmasaq erteń qatarymyz seldirep qalady. Bul memleketti, ultty saqtaý úshin asa qajet" deıdi Mardanov.
...
Saıasattanýshynyń pikirinshe qazaq halqy Qazaqstandy gúldendirip, órkenıetti kórsetken orys halqyna alǵys aıtýy qajet.
"Qazaqstandaǵy ultshyldar stalındik deportasıany ulttyq tragedıa dep sanaıdy. Biraq Orta Azıanyń shólderin gúldengen baqqa aınaldyryp, qala salýdy úıretken orystarǵa alǵys aıtýdy umytyp ketedi.
Osy eldiń Bilim mınıstrligi mektepterde oqýshylarǵa Reseıdiń qanaýshy, otarlaýshy ekenin jáne júzdegen jyldar boıy orys qamytynyń astynda ómir súrgenin úıretýde. Biz buǵan da kóndik. Bizdi jek kóretin, bizden qaımyǵatyn elden "baýyrlastyq" qarym-qatynasty kútýdi doǵarǵanymyz jón!
Tarıhta ortaq dúnıemiz bar ekenin, Reseıdiń órkenıet alyp kelgenin, al orys tili - eýropalyq mádenıettiń tili ekenin aıtyp, endigi jerde eshkimge eshteńeni dáleldeýdiń qajeti joq.
Dál qazir Qazaqstandaǵy orystardy bir shańyraqtyń astyna toptastyrý mańyzdy. Óıtkeni olardyń órisi tarylyp jatyr. Orystildi keńistik qysymǵa ushyraýda", – deıdi propagandıst.
Ázirlegen, Qýanysh "Vısen" Smaǵulov
