Qazaqstanda jyl basynan beri esirtki isteri boıynsha 11,5 mlrd teńgeden astam aktıv tárkilendi, dep habarlady bas prokýror Berik Asylov, dep habarlaıdy dalanews.kz.
«Jyl basynan beri 2,3 mlrd teńgege 85 myńnan astam karta arestke qoıyldy. Arnaıy prokýrorlardyń isterin qosa eseptegende, esirtki isteri boıynsha tárkilengen aktıvterdiń jalpy somasy 11,5 mlrd teńgeden asady», – dep jazdy Asylov dúısenbi kúni X áleýmettik jelisinde.
Ol Qaýipsizdik keńesiniń otyrysynda prezıdent Qasym-Jomart Toqaev quqyq qorǵaý organdarynyń nazarynan tys qalmaýy úshin kúmándi qarjy aǵyndaryn baqylaýdyń mańyzdylyǵyna nazar aýdarǵanyn atap ótti.
«Bul jumys aıasynda “aqshanyń izimen júr” qaǵıdasy boıynsha esirtki bıznesin uıymdastyrýshylardyń múlki men sıfrlyq aktıvterin alý ádistemesi jasaldy. Arnaıy prokýrorlar osy ádisteme boıynsha bes óńirde 9 mlrd teńgeden astam somaǵa qylmystyq isterdi tergep jatyr. Aqtaý men Shymkentte 2,3 mlrd teńgeni (1,2 mlrd teńge qolma-qol, 1,1 mlrd teńge banktik shottarda) qolma-qolǵa aınaldyrý kezinde OPG-nyń 9 múshesi ustaldy, iri kólemde esirtki alyndy. Ulytaý oblysynda 6 mln dollar kóleminde krıptovalúta arestke qoıyldy. Astanada birneshe esirtki dúkeniniń qyzmeti toqtatylyp, 3,8 mln dollar kólemindegi krıptovalútaǵa (88 ámıan) arest qoıý sharalary qabyldandy», – dedi bas prokýror.
Asylovtyń aıtýynsha, shetelde jasyrynyp júrgen uıymdastyrýshylar da ustaldy.
«Shymkentte arnaıy prokýrorlar AQSH Esirtkimen kúres basqarmasynyń qyzmetkerlerimen birlesip iri esirtki dúkeniniń sheteldik aǵyndaryn, sonyń ishinde krıptovalútasyn jedel qadaǵalap, 70 mlrd teńgege 500 myń tranzaksıany anyqtady, eki jasyryn zerthanany joıdy, 24 qatysýshyny ustady. UQK men polısıa qyzmetkerleri de 12 mln dollar kólemindegi krıptovalútaǵa qatysty osyndaı isti tergep jatyr. Búkil esirtki saýdasy ınternette jalǵan shottar, krıptovalúta jáne R2R-tólemder arqyly júzege asyrylyp jatqanyn eskersek, esirtki qylmysyna qarsy kúreste İT-tehnologıalar qoldanylady. Barlyq esirtki isterinde «dropperlik» tranzaksıalardy buǵattaý algorıtmi jumys isteıdi», – dep tolyqtyrdy qadaǵalaýshy organ basshysy.
Ol Toqaevtyń esirtki quqyqbuzýshylyqtaryn anyqtaý, jolyn kesý jáne jazalaý sharalaryn kúsheıtýdi, esirtki bıznesimen kúresti jandandyryp, esirtkilaboratorıalar men esirtkidúkenderdiń jumysyn toqtatýdy tapsyrǵanyn eske saldy.
«Qazirgi tańda esirtki qylmysyna qarsy kúres esirtkibıznes úshin jazany qatańdatý jaǵdaıynda júrip jatyr, ol tipti ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrýǵa deıin barýy múmkin. Internette jarnama men satýǵa jaýapkershilik engizildi, prekýrsorlar men esirtkilaboratorıalarǵa arnalǵan qural-jabdyq aınalymy úshin jaza kúsheıtildi. “Dropperlikke” qatysty jańa qylmystyq bap engizilmek. Esirtkige qarsy kúreste tıimdi sharalar ázirleý úshin jarty jyl saıyn zańdylyqty, quqyqtyq tártipti jáne qylmyspen kúresti qamtamasyz etý jónindegi respýblıkalyq úılestirý keńesiniń otyrysy ótedi. Oǵan óńir ákimderi, parlament depýtattary jáne halyqaralyq seriktesterdi qosa alǵanda ózge de múddeli taraptar qatysady», – dedi Asylov.
Onyń aıtýynsha, jergilikti atqarýshy organdar polısıamen birlesip, ásirese kóshelerdegi esirtki-graffıtıdi joıý boıynsha aldyn alý jumystaryn jandandyrýǵa baǵyttalǵan.
«Esirtki jarnamasyn joıý jumystaryna komýnaldyq qyzmetter men eriktiler qatysýda. 35 myńnan astam esirtkireklama joıyldy. Jumys jalǵasyp jatyr. Jyl basynan beri 22 esirtkireklamashy ustaldy, 133 qylmystyq is qozǵaldy. Prekýrsor aınalymyn baqylaý boıynsha Targetıng-ortalyǵynyń jumysy nátıjesinde esirtkilaboratorıalarda paıdalanylýy múmkin ónimniń zańsyz ákelinýiniń 58 faktisi toqtatyldy, 37 zańdy tulǵa jaýapkershilikke tartyldy. Jasandy ıntellektti qoldana otyryp tolyq sıfrlandyrý elimizdegi esirtki qylmysyna qarsy kúrestiń tıimdiligin arttyrady», – dep habarlady bas prokýror.
Ol memleket basshysy esirtkimanıanyń aldyn alýdy, ásirese bilim berý jáne aqparattyq salalarda kúsheıtýdi, sondaı-aq jastar arasynda esirtki men alkogóldi nasıhattaýǵa, ınternet pen BAQ-ta olardyń romantızasıasyna qarsy is-qımyl jasaýdy tapsyrǵanyn eske saldy.
«Búgingi tańda quqyqbuzýshylyqtardyń aldyn alýǵa jastar men oqý oryndary tartylyp jatyr, eldiń jetekshi joǵary oqý oryndarymen 40 memorandýmǵa qol qoıyldy. Oqý oryndarynda, BAQ-ta jáne áleýmettik jelilerde keń aýqymdy esirtkige qarsy naýqan júrgizilýde. Mysaly, Abaı oblysynda stýdent-zańgerler (56 adam) Semeı qalasyndaǵy 7–10 synyp oqýshylarymen esirtkimanıa men basqa da qylmystardyń aldyn alý boıynsha kezdesýler ótkizetin jobany iske qosty. Almatyda mundaı yntymaqtastyq «Jastarmen» jobasyna 3,5 myńnan astam qatysýshyny tartýǵa múmkindik berdi, onda stýdentter polısıamen birge oıyn-saýyq oryndaryn tekserip, saıabaqtar men qoǵamdyq oryndardy patrúldeıdi», – dep jazdy bas prokýror.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda prokýrorlar ákimdiktiń qoldaýymen bıznes qaýymdastyǵymen birge «STOP esirtki!» bastamasyn iske qosyp, jeke qor qurdy.
«Esirtki quqyqbuzýshylyqtary týraly aqparat bergen azamattarǵa syıaqy tólenýde. Mundaı jobalar is júzinde ár óńirde júzege asyrylyp jatyr», – dedi Asylov.
