Bul – Qazaqstan bıliginiń Aýǵanstanda bılikke kelgen "Talıbanmen" alǵashqy resmı kezdesýi. Nur-Sultan bul topty 2005 jyly "terorıstik uıym" dep tanyǵan. Biraq mınıstrlik taratqan baspasóz habarlamasynda "Talıban" uıymynyń aty atalmaıdy, al Ámir Han Mýttakı "Aýǵanstan ýaqytsha úkimetindegi syrtqy ister mınıstriniń mindetin atqarýshy" dep kórsetilgen.
Mınıstrliktiń habarlaýynsha, kezdesýde "aýǵan halqyna azyq-túlik pen basqa da gýmanıtarlyq kómek kórsetý máseleleri" talqylanǵan.
– Aýǵanstannyń syrtqy saıası vedomstvasynyń basshysy Qazaqstan tarapyna ótpeli qıyn kezeńde aýǵan halqyna eleýli qoldaý kórsetýge ázirlik bildirgeni úshin alǵysyn aıtty, – deıdi SİM. – [Aýǵanstandaǵy jańa bıliktiń] Qazaqstan syrtqy saıasatyna, sonyń ishindegi aýǵan baǵytyndaǵy ustanymyna qurmetpen qaraıtyny atap ótildi.
Azattyq kezdesýdiń anyq-qanyǵyn bilý úshin syrtqy ister mınıstrligine júgindi, biraq mınıstrliktiń resmı ókili Aıbek Smadıarov resmı habarlamaǵa alyp-qosary joǵyn aıtty.
Vlast.kz "Talıban" ókiliniń Twitter jelisindegi jazbasyna silteı otyryp, kezdesýde eki el arasyndaǵy saýda qatynasy da talqylandy dep jazdy. BUU statısıka agenttiginiń málimetinshe, 2019 jyly Qazaqstan Aýǵanstanǵa quny 400 mıllıon dollarǵa jýyq taýar eksporttaǵan.
Bıyl mamyrda Aýǵanstanda 20 jyl bolǵan Batys áskerleri elden kete bastap, 1996-2001 jyly elde bılik qurǵan "Talıban" eldegi aýdandar men qalalardy qaıta baqylaýyna ala bastady. 15 tamyz kúni olar Kabýlǵa kirip, búkil Aýǵanstandy óz qolyna alǵanyn málimdedi.
Tálipter eski ádetine salyp, repressıalyq zańdaryn qaıta engizedi dep qoryqqan aýǵandar elden ketýge asyǵyp, aýyr kúıge dýshar boldy. Olardyń arasynda óziniń qazaq ekenin aıtyp, Qazaqstannan kómek suraǵan azamattar da bar. 10 qyrkúıek kúni Qazaqstan 35 aýǵan qazaǵyn atamekenge jetkizdi. Biraq Aýǵanstanda áli de júzdegen aýǵan qazaǵy qalyp qoıǵan.
Ortalyq Azıa elderi arasynda osyǵan deıin Qyrǵyzstan men Ózbekstan ókilderi "Talıban" úkimetimen baılanys ornatyp úlgergen. Tek Tájikstan ǵana tálipter bıligin moıyndamaı otyr.
Tálipter burynǵy tártipti ornatpaıtynyn, adam quqyǵyna mán beretinin aıtyp otyr. Biraq olardyń sózine kúmán keltiretinder kóp. 25 qyrkúıek kúni Aýǵanstannyń soltústik batysyndaǵy Gerat qalasynda tálipterdiń tórt adamnyń máıitin ilip qoıǵany habarlandy. Oǵan deıin "Talıbannyń" kisi óltirgender men esirtki tasymaldaǵandardy túrmeden bosatqany málim bolǵan.
23 qyrkúıek kúni Associated Press agenttigi "Talıbannyń" negizin qalaýshylardyń biri molla Nýrıddın Týrabıden alǵan suhbaty jaryq kórdi. Onda Týrabı "Talıbannyń" qylmyskerdiń aıaq-qolyn shaýyp tastaý, ólim jazasyna kesý tájirıbesin qalpyna keltirýdi oılap otyrǵanyn aıtqan.
