Ol qandaı shara dersiz? Aldaǵy ýaqyttan bastap tabysy kúnkóris deńgeıinen tómen azamattarǵa bankter tutynýshylyq nesıe bermeýi múmkin. Osylaısha Dosaev halyqtyń qarjy uıymdary aldyndaǵy qaryzdyq júktemesine tosqaýyl qoıýdy jón dep taýypty.
Ulttyq bank basshysy oıyn bylaısha jetkizdi:
– Jyl sońyna deıin qaryzynyń keshiktirilýi 90 kúnnen asqan tutynýshylyq nesıelerge aıyppuldar, komısıalar jáne basqa tólemder qosýǵa tyıym salý, tabysy kúnkóris deńgeıinen tómen azamattarǵa nesıe berýge tyıym salý jáne tabysy tómen azamattarǵa kepildiksiz tutynýshylyq nesıeler bermeýge baǵyttalǵan sharalar qabyldanady, – dedi ol.
Bul – halyqtyń boryshtyq júktemesiniń baqylaýsyz ósýine baılanysty týyndaıtyn júıeli táýekelderdi shekteý maqsatynda qabyldanatyn shara eken.
Sonymen birge, Dosaev 2019 jyldyń sáýir-tamyz aralyǵynda bank sektorynyń nesıe portfeli 6%-ǵa óskenin aıtty.
Búginde jurt nesıeni erikkennen almaıdy. Kópshilik ortada «qazaqtar nesıeni toı jasaý úshin alady» degen áńgime jıi aıtalady.
Iá, o basta toı jasaý úshin biraz adam nesıe alǵan shyǵar. Osydan keıin qazaq qoǵamynda «qazaqtar toı jasaý úshin nesıe alady» degen ıarlyk paıda boldy.
Bizdińshe, bul durys emes. Qarapaıym halyq tutynýshylyq nesıeni ǵana ala alady. Al bıznes ashý úshin nesıe alatyn múmkindigi joq.
Nesıe ol ekonomıkanyń qozǵaýshy kúshi. Bizde osyǵan deıin tutynýshylyq nesıe ekonomıkanyń qozǵaýshy kúshi bolǵany jasyryn emes.
Kásipkerlikpen aınalysýǵa nesıe alǵyń kelse, qyrýar qujat jınaýǵa tıissiń. Sonymen qatar qandaıda bir jyljymaıtyn múlkińdi kepilge qoıýǵa týra keledi. Qaladaǵy jurt baspanasyn kepilge qoıyp, nesıe alar. Al aýyldaǵy jurttyń baspanasyna bank ne qylsyn?
Memlekettiń jeńildetilgen nesıesin operator bolǵan mıkroqarjy uıymdary sharýashylyqpen aınalysýǵa den qoıǵan azamattardan úıin saman kirpishten emes, kúıdirilgen qyzyl kirpishten salynýy kerek dep talap qoıady. Eger úıińiz kúıdirilgen qyzyl kirpishten salynbasa, nesıe alyp bıznes bastaımyn dep dámelenbaı-aq qoıyńyz.
Endi Dosaev qara halyqtyń nesıe alýyna múldem tosqaýyl qoısa, jaǵdaı qıyndaı túsetini anyq.
