Jıynnyń shymyldyǵyn turǵan saıasattanýshy Edýard Poletaev qazirgi kúngi jahandyq jaǵdaı eýrazıalyq odaqtyń keńistigindegi elderdiń damýyna kedergi keltirip otyrǵanyn aıtty. «Qara altyn» baǵasynyń arzandaýy sonshalyqty haostyq jaǵdaı emes edi. Kóptegen memleket mundaı jaǵdaıda beıimdele aldy. Onyń ishinde munaıǵa táýeldi emes memleketterdiń kópshiligi «qara altyn» baǵasynyń qubylýynan aman-esen ótti. Esesine, shıkizatty syrtqa tasymaldaıtyn eksporter elder birden-aq dabyraǵa boı aldyryp aldy. Másele nede? Munaıǵa táýeldi memleketter áli de bolsa osy táýeldilikten qutylýdyń jolyn tapqan joq. Jasalmaq jobalar áli de júzege asqan joq. Demek, beıimdelý prosesi de júrgizilmeı jatyr degen sóz» dedi ol.
Ekonomıs Aıdarhan Qusaıynovtyń aıtýynsha munaı, valúta baǵamy týraly boljam jasaǵanda Qazaqstan men Reseıdi salystyrǵan durys emes. «Iá, qos memleket te munaı eksporttaýshy elge jatady, alaıda is júzinde eki memlekettiń ekonomıkasy eki bólek. Mysalǵa, Qazaqstanda munaıdyń ishki tutynýy naryǵy 10 paıyzdy quraıdy, al ózgesin biz syrtqa, ıaǵnı, eksportqa shyǵaramyz. Reseıde kerisinshe, 80 paıyz ishki tutyný, tek 20 paıyzy ǵana eksportqa shyǵarylady. Endeshe baǵamdaı berińiz, munaı baǵasynyń qaı memlekette qatty áser etip otyrǵanyn...» dedi Qusaıynov.
Óz kezeginde ekonomıs Sergeı Smırnov dollar baǵamyna baılanysty elimizde munaı óńdeý kólemi de kemip otyrǵanyn tilge tıek etti.
«Bıylǵy jylǵy boljam mynadaı: munaı barreli 40 dollardy quraǵan jaǵdaıda 77 mln tonna qara altyn óndiremiz. Al barel baǵasy 30 dollardyń tóńireginde bolǵanda 73 mln tonn munaı óndiretin bolamyz» dedi ol.
Al otyrysty túıindegen Áskerı-strategıalyq zertteýler ortalyǵynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Andreı Han: «Dál qazir joǵary jaqtaǵylar aıtyp júrgen, «bul daǵdarys ótpeli, sál kúte tursaq, shydap ketsek bári de jaqsy bolady» degen pikirdiń qısyny joq sıaqty. Biz kúte almaımyz...Sebebi, qazirdiń ózinde búgingi jaǵdaıǵa úlken alańdaýshylyq bar. Biz, bizdiń memleket munaı baǵasynyń qubylýy sebepti búdjettiń ózin bekite almaı otyr» degen pikir bildirdi.
