«Otbasylyq zorlyq-zombylyqty qylmys sanatyna jatqyzý máselesi qoǵamda kópten beri talqylanyp júr. Quqyq qorǵaý organdary bul usynystyń durys ekenine kúmánmen qaraıdy.
Sebebi mundaı turmystyq jaǵdaılardy anyqtaý ońaı emes, ıaǵnı osyndaı oqıǵalardy tergep-tekserý qıynǵa soǵady. Bul sózdiń de jany bar. Biraq, qalaı desek te, otbasylyq zorlyq-zombylyqqa kóz juma qaraýǵa bolmaıdy» dep atap ótti Memleket basshysy.
Dalanews.kz-ke pikir bildirgen zańger Gúlmıra Baıyrkenova aıtýynsha, Toqaevtyń turmystyq zorlyq-zombylyq jaǵdaıyna erekshe toqtalýy bizdiń qoǵamda adam ómiriniń qanshalyqty mańyzǵa ıe ekenin kórsetip otyr.
«Iá, jasyratyny joq sońǵy kezderi áleýmettik jeli nemese BAQ arqyly elimizdiń ár túkpirinde turmystyq zorlyq-zombylyqtyń oryn alyp jatqanyn kórip kelemiz. Kún ótken saıyn mundaı keleńsiz jaǵdaılar azaımaı otyr. Endi ártúrli sebepti qarastyrýǵa bolady.
Biraq bas bostandyǵynan aıyryp, qatań jaza qoldanýǵa asyqpaǵanymyz abzal. Óıtkeni otbasynda japa shegip, ár túrli dene jaraqatyn alǵan áıel adam quzyrly organdarǵa aryz jazǵannan keıin, kúıeýin zańǵa tartyp, aıyppul tóleýge májbúr bolady.
Al sol otbasynyń materıaldyq jaǵdaıy tómen bolǵandyqtan, al aıyppul januıanyń búdjetine áser etetindikten, jary aryzyn qaıtaryp alyp jatqan jaǵdaılardy kezdestirýge bolady. Sondyqtan da birden jazaǵa tartýǵa emes, qoǵam bolyp otbasylyq ınstıtýtty qalyptastyrýǵa, otbasylyq qundylyqtardy nasıhattaýǵa basymdyq berýimiz kerek.
Qasym-Jomart Kemeluly aıtqandaı, otbasylyq zorlyq-zombylyqqa kóz juma qaraýǵa bolmaıdy», – dedi Gúlmıra hanym.
Iá, otbasynda oıran salatyndar jazaǵa tartylmasa, olar odan beter basynyp ketedi degen prezıdent sóziniń jany bar.
«Al japa shekkender múldem qorǵaýsyz qalady. Mundaı áreketter úshin jazany kúsheıtetin kez keldi dep sanaımyn. Zardap shekken jandar eldiń sózinen nemese bireýdiń qysym jasaýynan qoryqpaýy qajet. Sondyqtan, polısıa qyzmetkerleri olarmen óte muqıat jumys júrgizip, tıisti sharalardy qoldanýy kerek», – dep atap ótken edi Memleket basshysy.
İİM derekterine sáıkes, COVID-19 pandemıasy kezeńinde otbasylyq-turmystyq qylmystar 21% -ǵa ósken.
Qazaqstandyq qoǵamdyq damý ınstıtýtynyń sarapshysy Dına Aıkenova 2020 jyly júrgizgen zertteýinde otbasylyq-turmystyq zorlyq-zombylyq ajyrasýdyń negizgi 5 sebebine kiredi dep atap ótti.
«BAQ pen áleýmettik jelilerde keńinen jarıa etýdiń arqasynda azamattar eldegi otbasylyq-turmystyq zorlyq-zombylyq jaǵdaılary týraly jaqsy habardar bola bastady.
Azamattardyń mundaı qylmystardy aýyr qabyldap, ásirese jas balalarǵa qatysty áreketteri, qoǵamda synalýda. Aıta ketý kerek, kóbinese agresorlar jazasyz qalýda. Qazaqstandyq qoǵamdyq damý ınstıtýtynyń zertteýine sáıkes respondentterdiń 51,2%-y úıdegi zorlyq-zombylyq qurbandary týystary men aınalasyndaǵylardy sottaýdan qorqý sebebinen jıi tatýlasýǵa barady. 43,8%-y jazalaý sharalarynyń tıimsizdigi, al 39,4%-y quqyq buzýshydan qorqý dep sanalady.
Memleket basshysy óz Joldaýynda jaǵdaıǵa kóz juma qaraýǵa bolmaıtynyn atap ótti. Otbasylyq-turmystyq zorlyq-zombylyqtan zardap shekkender agresordan da, eń bastysy, qoǵamdy aıyptaýdan nemese bireýdiń tarapynan qysymnan qorqady.
Eń jamany, bul olardy qorǵaýy kerek polısıa qyzmetkerlerinen shyqqan kezde. Kúshtik organdardyń qurban bolǵandarǵa degen yqylasy, osy áreketter úshin jaýapkershilikti qatańdatý jáne qoǵam arasyndaǵy zorlyq- zombylyqty «qalypqa keltirýge» qarsy is-qımyl-otbasy-turmystyq zorlyq-zombylyq qurbandaryn qorǵaýdaǵy basty mindet jáne qoǵamdaǵy jańa qundylyqtar bolýy tıis», – dep atap ótti Dına hanym.
«Otan-otbasynan bastalady» desek, januıadaǵy bereke-birlik elimizdegi tynyshtyqtyń uıytqysy bolmaq.
Qýanysh RAHMETOLLAULY
