Jalpyulttyq sosıal-demokratıalyq partıasy fraksıanyń depýtattaryna baspanasynan aıyrylǵan bir top zeınetkerler kelip júgingen. Búgingi tańda elimizde alaıaqtar halyqtyń baspanasyn aldap ne tartyp alatyn jańasha qylmystyq áreketke kóshken. Depýtattar jaǵdaı budan ári ýshyqpaı turǵanda azamattardy qorǵaýdyń jedel sharalaryn qabyldaý qajet ekenin aıtty, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

Depýtattarǵa júgingen qarıalardyń deni  onlaın-alaıaqtardyń qurbany bolyp otyr. Olarǵa alaıaqtar telefon arqyly psıhologıalyq qysym kórsetip, tipti qorqytyp, jymysqy isterin júzege asyrýda. Osylaısha olar azamattardyń jalǵyz baspanasyn jalǵan qujat arqyly sybaılastaryna satyp jiberýde.

Japa shekkenderdiń kópshiligi 60 pen 80 jas aralyǵyndaǵy qarıalar. Basym bóligi jalǵyz basty. Alaıaqtar qorǵansyz qarttardy izdep taýyp, san soqtyrýda.

"Tipti qylmys jasaýshylar qarttardyń jeke derekteri men densaýlyǵyna baılanysty qupıa aqparattardy da túgel bilýi bizdi tań qaldyryp otyr. Demek alaıaqtar jeke derekter saqtalatyn sıfrlyq bazanyń da qupıasyn biledi degen kúdik bar.  Qazirgi tańda jábirlenýshilerdiń kóp bóligi óz páterlerinen kúshtep shyǵarylǵan. Qazir olardyń keıbiri jaldamaly páterdi panalasa endi bireýleri  saıajaılarda kúnóltýde", - deıdi depýtat Naýryz Saılaýbaı. 

Tipti basar jer-basar taýy qalmaǵan qarttyń biri janýarlarǵa arnalǵan prıýtta turyp jatqany týraly da aqparat kelip túsken.

Endi erekshe bir aıta ketetin dúnıe, kóp jaǵdaıda sot organdary páterdi satý men satyp alý mámlelerinde kúmándi jaǵdaı bolsa da, ony  jaramsyz dep tanymaıdy. Osylaısha baspanasyz qalǵan tulǵaǵa zańǵa saı, ýaqytsha bolsa da panalaıtyn oryn usynbaıdy. Bul jaǵdaı nege eskerilmeı qalyp otyrǵany taǵy da beımálim.   

Depýtattarǵa kelgen zeınetkerlerdiń qatarynda qatardyń keıbirine páterinen bólek nesıe rásimdelip, attaryna túrli  áshekeı-buıymdar da alynǵan. Mysaly: Popova T. A. esimdi azamat  — 43 mln tg shyǵyn kórgen. Shaıhıeva R. A. II top múgedegi onkologıalyq esepte turǵanyna qaramastan — 38 mln tg shyǵyn kórgen. Al Naraevtar otbasy shamamen — 60 mln teńgeden astam qarajatynqaıtara almaı qınalyp júr. Bul jaǵdaı quqyq qorǵaý organdary men prokýrorlyq qadaǵalaýdyń jedel reaksıasyn talap etedi. Bizdiń oıymyzsha kóbinese qylmystyq faktilerge jetkilikti nazar bólinbeýinen jáne qylmystarǵa der kezinde áreket etpeýden joǵarydaǵy jaǵdaılar týyndap otyr.

Usynys

Depýtat osy máselege baılanysty Qazaqstan Respýblıkasynyń Bas prokýroryna birneshe usynys jasady:

1. Máselege baılanysty Sot sheshimderiniń zańdylyǵyn keshendi tekserip,
2. Jábirlenýshilerdiń qylmystyq isterin baqylaýǵa alý jáne toqtatylyp arhıvke jiberilgen isterdi zerdeleýdi;
3. Ekijaqty restıtýsıany jan-jaqty qamtamasyz etý.

Sonymen qatar, Qazaqstan Respýblıkasynyń İshki ister mınıstrinen:

1. Jedel áreket etýdi qamtamasyz etý:
2. İsterdi negizsiz áleýmettik janjalǵa aınaldyrý:
3. Dropperlerdiń esepshottaryn jyldam anyqtaý jáne buǵattaý sharalaryn kúsheıtýdi surady.

"Kıberqaýipsizdik jáne uıymdasqan qylmyspen kúres boıynsha UQK basshysynyń júıeli sharalar qabyldaý áreketterin eskere otyryp, qylmystyq isterdi tergeýde jáne azamattardy kıberqylmyskerlerden qorǵaýǵa baǵyttalǵan sheshimder ázirleýge yqpal etýdi suraımyz. Jasyryn arnaıy operasıa" degen jalǵan jeleýlermen jasalatyn qylmystardyń jedel aldyn alý jumystaryn taǵy da kúsheıtýdi talap etemiz", - deıdi depýtat. 

Osyǵan sáıkes, JSDP  fraksıasy kelesideı  usynystar beredi:

1. Memlekettik ótemaqy qoryn qurý: Onda alaıaqtyń kesirinen sot sheshimi shyǵyp, baspanasynan aırylǵan jáne kináli tulǵalardan qarajatty óndire almaǵan jandarǵa ótemaqy tóleý mehanızmin ázirleý.
2. Jalǵyz baspanaǵa qatysty mámilelerdi mindetti notarıaldyq kýálandyrý mehanızimin engizý: Notarıýs satýshynyń áreket qabilettiligin tereń tekserip, psıhıatr/narkodıspanser anyqtamalaryn suraýdy talap etý jáne taraptardyń mámilerin tolyq beınejazba arqyly tirkeýdi engizý.
3. Kútý merzimin engizý: Ásirese jalǵyz baspanasyn nemese qart adamdar saýdalaıtyn jyljymaıtyn múlk boıynsha mámilelerge 7–30 kúndik kútý merzimin engizý. Osy kezeńde zańsyz tirkeý áreketteri nemese qarajat aýdarý toqtatylýy tıis.
4. Dropperler arqyly qarajatty shyǵarý isterin tıimdi tergeýdi qamtamasyz etý: Azamattyq kodekstiń 953-babyn qoldana otyryp, qarajatty qaıtarý múmkindigin arttyrý máselesin ońtaılandyrý qajet dep esepteımiz.