Keńes tóraǵasy Juldyz Súleımenovanyń aıtýynsha, «Nur Otan» partıasynyń bilim berý salasyndaǵy saılaýaldy ýádelerin oryndaý, eń aldymen Ulttyq jobada caılaýaldy baǵdarlama tarmaqtarynyń sapaly kórinis tabýyna tikeleı baılanysty.
Osy oraıda Bilim jáne ǵylym vıse-mınıstri Sholpan Karınova qujattyń jobasynda «Nur Otan» partıasy saılaýaldy baǵdarlamasynyń 11 tarmaǵy engizilgenin alǵa tartty. Budan basqa «BILIMDI ŪLT» Ulttyq jobasyna bilim berý salasyna qatysty taǵy 30 tarmaqty engizý kózdelip otyr. Al saılaýaldy baǵdarlamanyń ǵylymdy damytýǵa qatysty basqa baǵyttaryn ǵylym jónindegi ulttyq jobaǵa qosý josparlanyp otyr.
Sondaı-aq, vıse-mınıstr 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan Ulttyq jobanyń 4 baǵyty, 5 mindeti, 15 nátıjeli kórsetkishine toqtaldy. Onyń aıtýynsha, búginde 2-6 jas aralyǵyndaǵy balalardy mektepke deıingi tárbıemen qamtamasyz etý tómen (77%) deńgeıde.
Sondyqtan jobada mektepke deıingi tárbıe men oqytýdyń qoljetimdiligin qamtamasyz etý deńgeıin «Nur Otan» platformasynda kózdelgendeı 95 paıyzǵa jetkizý qarastyrylǵan.
Keńes tóraǵasy Juldyz Súleımenova vedomstvo ókiline orta bilim berý júıesindegi bilimniń sapasyna, aýyl mektepterindegi ınfraqurylymdy damytýǵa, aýyl men qala mektepteriniń arasyndaǵy alshaqtyqty meılinshe azaıtýǵa qatysty birqatar suraqtar qoıdy.
Oqýshylardyń bilim jetistikterin baǵalaý jónindegi halyqaralyq baǵdarlama (PISA) zertteýleriniń qorytyndylary búginde Qazaqstanda tek qala men aýyl oqýshylarynyń arasyndaǵy bilim sapasynyń aıyrmashylyqtaryn ǵana emes, sonymen qatar óńiraralyq ta artta qalýshylyq bar ekenin kórsetken.
Mysaly, Qyzylorda, Mańǵystaý, Aqtóbe oblystarynda qala mektepteriniń kórsetkishteri Pavlodar, Qostanaı, Soltústik jáne Shyǵys Qazaqstan oblystaryndaǵy aýyl mektepterinen tómen. Al Pavlodar, Qostanaı men Shyǵys Qazaqstan oblystarynda qalalyq jáne aýyldyq mektepter arasyndaǵy bilimde alshaqtyq kórinip otyr.
– Sondyqtan óńiraralyq jáne aýyl men qala mektepterindegi bilim sapasyndaǵy alshaqtyqty azaıtý – jobadaǵy negizgi maqsattardyń biri. Sondaı-aq, mektepterdi jaıly jáne qaýipsiz etý, zamanaýı bilim berý ortasymen qamtamasyz etýde ınfraqurylymdyq máseleler áli de ózekti bolyp otyr. Sońǵy 5 jylda 471 mektep salynyp, paıdalanýǵa berildi. Biraq bul jetkiliksiz. Oryn tapshylyǵy aldaǵy ýaqytta 256 myńǵa deıin jetedi dep boljanyp otyr. Elimizde mektepterdiń 137-si úshaýysymda, 5095-i ekiaýysymda jumys isteıdi. Apatty jaǵdaıdaǵy 34 mektep bar. 248 bilim oshaǵy samannan salynǵan. Osy máselelerdi sheshý úshin «Nur Otan» partıasynyń saılaýaldy baǵdarlamasyna sáıkes aldaǵy 5 jylda 800 mektep salý josparlanǵan. Bul másele únemi Úkimet pen partıanyń baqylaýynda, – dedi Sh.Karınova.
Osy kúnge deıin 86 JOO-da pedagog mamandar daıarlanyp kelse, endigi jerde pedagogtardy sapasyz daıyndaıtyn ýnıversıtetterdiń lısenzıasy qaıtaryp alynady. Bazalyq pedagogıkalyq JOO-y belgilenip, solarǵa ǵana tıisti memlekettik tapsyrys beriledi.
Sapaly pedagog mamandardy daıarlaý maqsatynda qolǵa alynǵan taǵy bir shara retinde vıse-mınıstr pedagogıkalyq mamandyqtarǵa bilim deńgeıi joǵary mektep bitirýshiler ǵana qabyldanatyndyǵyn atady.
Pedagogıkalyq mamandyqtarǵa túsý úshin shekti bal byltyr 70 bolsa, bıyl ol 75 balǵa deıin kóterilgen. Endi osy 75 balmen túsken jastar pedagogıka mamandyǵynda burynǵydan basqa, joǵarlatylǵan talap boıynsha daıyndalǵan baǵdarlamamen oqıdy. Munda sapaly abıtýrent, sapaly stýdent, keıin sapaly pedagog bolyp shyǵady degen logıka jasalyp otyr.
Jıyn barysynda álemniń jetekshi ǵylymı ortalyqtaryna 500-den kem emes qazaqstandyq ǵalymdy taǵylymdamadan ótýge jiberý máselesi de ortaǵa salyndy. Munda qarjylyq jáne jalpy jumystyń mazmunyna baılanysty máseleler bar.
Vıse-mınıstr keltirgen málimetterge súıensek, qazirgi tańda «Bolashaq» baǵdarlamasy sheńberinde «Ǵalymdar» sanaty boıynsha taǵylymdamadan ótý úshin birinshi konkýrstyq irikteýge barlyǵy 8 úmitker qatysyp, 7 adamǵa stıpendıa taǵaıyndalǵan. Ekinshi taǵaıyndaýǵa 50 úmitkerden qujat qabyldanǵan.
Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵynyń prezıdenti Aınur Káribozovanyń aıtýynsha, shet elde taǵylymdamadan ótip kelgen azamattardyń jumys orny saqtalady jáne olar kelisimshartpen bekitilgen merzimde elge oralyp, taǵylymdama sheńberinde alǵan mamandyǵy boıynsha óz jumys berýshisinde 3 jyl eńbek ótilin qamtamasyz etýi tıis.
Jıyn sońyna taman Nur Otan partıasynyń saılaýaldy baǵdarlamasy Jol kartasynyń bilim jáne ǵylym salasyn damytýǵa arnalǵan tarmaqtarynyń oryndalý barysy týraly Batys Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary Baqytjan Narymbetovtyń esebi tyńdalyp, aımaq ákimdigine birqatar usynymdar berildi.
Atap aıtqanda, bilim berý nysandarynyń qurylysy, 1000 mektepti jańǵyrtý, mektepterdi 100% bilikti kadrlarmen, joǵary jyldamdyqtaǵy ınternet jelisimen qamtamasyz etý jáne qala men aýyl mektepteri arasyndaǵy alshaqtyqty azaıtý máseleleriniń sapaly oryndalýyn qamtamasyz etý usynyldy.
Jıyn qorytyndysy boıynsha Bilim jáne ǵylym mınıstrligine partıanyń saılaýaldy baǵdarlamasy Respýblıkalyq jol kartasynyń barlyq tarmaqtaryn «BILIMDI ŪLT» Ulttyq jobasyna qosý máselesin qaraý, sondaı-aq, mektepterdi salý men jańǵyrtýdy, 2021 jylǵa arnalǵan ındıkatorlarǵa sáıkes pándik kabınetterdi qamtamasyz etýdi qarjylandyrý boıynsha jergilikti atqarýshy organdarmen jumysty kúsheıtý usynyldy.
