Bıyl Almaty qalasyndaǵy fızıka-matematıka baǵytyndaǵy Nazarbaev Zıatkerlik mektebiniń oqýshylary NASA uıymdastyrǵan bedeldi Space Settlement Contest baıqaýynda jeńiske jetip qana qoımaı, Qazaqstan atynan jyl saıyn ótetin ǵarysh salasyndaǵy basty halyqaralyq platforma – ISDC-2025 konferensıasyna shaqyrtý aldy. Bul konferensıa AQSH-tyń Florıda shtatyndaǵy Orlando qalasynda ótti.
Konferensıada komanda óz jobalaryn ISDC-2025 halyqaralyq qazylar alqasynyń aldynda qorǵady. Qazylar quramyna NASA ınjenerleri, astrofızıkter, zertteýshiler men túrli elden kelgen kásipkerler kirdi. NIS fınalısteri tek mazmundy prezentasıasymen ǵana emes, sonymen qatar ǵylymı oıdyń aýqymdylyǵy jáne tereń fılosofıasymen de úlken áser qaldyrdy.
Joba avtorlary óz stansıalaryn YURT dep atady. Bul ataý qazaqtyń kıeli kıiz úı qurmetine berilgen. Oqýshylardyń aıtýynsha, kıiz úı – olardyń úıi ári sımvoly.
– Qazaqstan ǵarysh qaýymdastyǵynyń bir bóligi jáne bul baǵytta damýyn jalǵastyryp keledi. Bálkim, bizdiń stansıamyz júz jyldan keıin júzege asar, al, múmkin, odan da erterek. Eń mańyzdysy – biz bul týraly oılana bastadyq jáne óz ıdeıalarymyzdy álemmen bólisip jatyrmyz, – dedi NIS oqýshylary.
Oqýshylardyń baıandamasynan keıin International Space Elevator Consortium uıymynyń bas sáýletshisi, doktor Pıter A. Sýon olardyń jumysyna tánti bolyp, emosıaǵa toly pikir bildirdi. Ol oqýshylardyń joǵary deńgeıdegi daıyndyǵy men kúrdeli tehnıkalyq taqyryptarǵa degen yntasy erekshe áser qaldyrǵanyn atap ótti.
– Men tek talantty jas ınjenerlerdi tyńdaǵan joqpyn, men bolashaqtyń únin estidim. Bul jaı ǵana syzbalar týraly áńgime emes – bul arman týraly hıkaıa. Bir kúni bul stansıa ǵaryshta boı kóterip, shynaıy senim men mádenı qadir-qasıetten týyndaǵan oılardyń aqıqatqa aınalatynynyń dáleli bolady dep senemin., – dedi doktor Sýon.
YURT jobasy Jerdegideı tartylys kúshi bar, 30 000 adamǵa uzaq ýaqyt ómir súrýge múmkindik beretin avtonomdy orbıtalyq stansıa retinde ázirlengen. Joba quramyna ómirdi qamtamasyz etý júıeleri, jabyq ekojúıeler, Jer men basqa planetalar arasyndaǵy logıstıkalyq baılanys, sondaı-aq turaqty energetıkalyq jáne resýrstyq ınfraqurylym kiredi.
Alaıda bul jobadaǵy naǵyz serpilis tek tehnologıalyq sheshimderde ǵana emes, sonymen qatar joǵary ǵylymı umtylystar men ulttyq biregeılikti ushtastyrǵan gýmanıtarlyq tujyrymdamada boldy.
Qazirgi ýaqytta NIS oqýshylary Almatyǵa oraldy. Shákirtterdi halyqaralyq áýejaıda jaqyndary men mektep qaýymdastyǵynyń ókilderi qoshemetpen qarsy aldy. Olar tek marapattar ǵana emes, mańyzdy oıdy ala keldi: bilimmen, mádenıetpen jáne bolashaqqa degen senimmen qýattalǵan arman – álemdi ózgertýge qabiletti kúsh.
Aıta keteıik, sáýir aıynda komanda NASA men National Space Society uıymdastyrǵan Space Settlement Contest 2025 halyqaralyq baıqaýynda birinshi jáne ekinshi oryndardy ıelengen bolatyn.
